اگرچه طب سوزنی یا طب سنتی چینی بیش از 2000 سال است که در چین و خاور دور، به ویژه در کره و ژاپن انجام میشود، شکل نسبتا جدیدی از درمان برای شرایط فیزیکی و روانی در دنیای غرب به شمار میرود. طب سوزنی، سوزنهایی را وارد پوست میکند تا نقاط خاصی را از بدن (نقاط طب سوزنی) تحریک کند. هدف آن، دستیابی به تعادل و هماهنگی در بدن است.
اسکیزوفرنی یک بیماری روانی جدی است و معمولا با استفاده از داروهای آنتیسایکوتیک درمان میشود. با این حال، اگرچه داروهای آنتیسایکوتیک موثر هستند، میتوانند عوارض جانبی (مانند خوابآلودگی، افزایش وزن و حتی دریبل زدن (dribbling)) ایجاد کنند. نشان داده شده که طب سوزنی تاثیرات منفی بسیار کمی بر فرد داشته و میتواند از نظر اجتماعی برای افراد دارای مشکلات سلامت روان، قابل قبولتر و قابل تحملتر باشد. طب سوزنی همچنین ممکن است ارزانتر از داروهای ساخته شده توسط شرکتهای دارویی باشد، بنابراین هزینههای افراد و خدمات سلامت را کاهش میدهد.
این مرورها به ارزیابی تاثیر انواع مختلف طب سوزنی به عنوان درمان برای افراد مبتلا به اسکیزوفرنی میپردازد. جستوجوی بهروز شدهای برای یافتن مطالعات در سال 2012 انجام شد و 30 مطالعه را یافت که شرکتکنندگان دریافتکننده داروهای آنتیسایکوتیک را بهطور تصادفی برای درمان با طب سوزنی یا مراقبتهای استاندارد تصادفیسازی کردند.
اگرچه برخی از مطالعات به نفع ترکیب داروهای آنتیسایکوتیک و طب سوزنی رای دادند، اطلاعات موجود در مقیاس کوچک بوده و توسط نویسندگان مرور با کیفیت بسیار پائین یا پائین رتبهبندی شدند، بنابراین کاملا قابل اثبات و معتبر نیستند. افسردگی با ترکیب طب سوزنی و داروهای آنتیسایکوتیک کاهش یافت، اما این یافته نیز از تحقیقات در مقیاس کوچک به دست آمد، بنابراین نمیتوان به وضوح صحت آن را نشان داد. این مرور نتیجه میگیرد که افراد مبتلا به مشکلات سلامت روان، سیاستگذاران و متخصصان سلامت به شواهد بسیار بهتری نیاز دارند تا مشخص کنند طب سوزنی فواید بالقوهای به همراه دارد یا خیر.
این بدان معنی است که مشخص نیست طب سوزنی برای بیماران مفید بوده، و مزیت بیشتری را نسبت به داروهای آنتیسایکوتیک به همراه دارد یا خیر. برای اثبات اینکه طب سوزنی برای افراد مبتلا به مشکلات سلامت روان مفید است یا مضر، اطلاعات کافی وجود ندارد.
Benjamin Gray؛ Service User و Service User Expert؛ Rethink Mental Illness.
شواهد محدودی نشان میدهد که طب سوزنی ممکن است برخی تاثیرات آنتیسایکوتیک را بر جای بگذارد، همانطور که در وضعیت کلی و روانی اندازهگیری شد و عوارض جانبی کمی دارد. انجام مطالعات بزرگ با طراحی بهتر برای بررسی کامل و مناسب تاثیرات طب سوزنی در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی مورد نیاز است.
طب سوزنی (acupuncture) با دسته بندیهای بسیاری مانند طب سوزنی سنتی، طب سوزنی الکتریکی (electroacupuncture)، طب سوزنی لیزری، و تزریق نقطهای، نشان داده شده که نسبتا بیخطر است و عوارض جانبی کمی دارد. این نوع درمان حداقل در چین در دسترس و ارزان بوده، و احتمالا در آنجا بهطور گستردهای برای نشانههای روانپریشی (psychosis) استفاده میشود.
مرور تاثیرات طب سوزنی، به تنهایی یا در درمانهای ترکیبی، در مقایسه با دارونما (placebo) (یا عدم درمان) یا هر درمان دیگری برای افراد مبتلا به اسکیزوفرنی یا روانپریشیهای مرتبط.
پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه اسکیزوفرنی در کاکرین (فوریه 2012) را جستوجو کردیم که بر اساس جستوجوهای معمول در CINAHL؛ BIOSIS؛ AMED؛ EMBASE؛ PubMed؛ MEDLINE؛ PsycINFO، و پایگاههای ثبت کارآزماییهای بالینی بود. منابع مطالعات شناسایی شده را نیز بررسی کرده و برای کسب اطلاعات بیشتر با نویسندگان مرتبط تماس گرفتیم.
همه کارآزماییهای تصادفیسازی شده و کنترل شده مرتبط را شامل افراد مبتلا به بیماریهای شبه-اسکیزوفرنی وارد کردیم، که به مقایسه طب سوزنی افزوده شده به داروهای آنتیسایکوتیک با دوز استاندارد با فقط داروهای آنتیسایکوتیک با دوز استاندارد، طب سوزنی افزوده شده به داروهای آنتیسایکوتیک با دوز پائین با داروهای آنتیسایکوتیک با دوز استاندارد، طب سوزنی با داروهای آنتیسایکوتیک، طب سوزنی افزوده شده به داروهای طب سنتی چینی (Traditional Chinese Medicine; TCM) با داروهای TCM، طب سوزنی با داروهای TCM، درمان الکتروشوک طب سوزنی با درمان الکتروشوک، پرداختند.
دادهها را از همه مطالعات وارد شده بهطور قابل اعتمادی استخراج کرده، در مورد هر گونه اختلاف نظر بحث کرده، تصمیمات را مستند کرده و در صورت لزوم با نویسندگان مطالعات تماس گرفتیم. پیامدهای دو حالتی (binary) را با استفاده از برآورد استاندارد خطر نسبی (RR) و 95% فاصله اطمینان (CI) آن آنالیز کردیم. تفاوتهای میانگین (MD) را با 95% CI آنها برای دادههای پیوسته (continuous data) محاسبه کردیم. برای دادههای همگن از مدل اثر ثابت (fixed-effect model) استفاده کردیم. خطر سوگیری (bias) را برای مطالعات وارد شده ارزیابی کرده و جداول «خلاصهای از یافتهها» را با استفاده از روش درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) ایجاد کردیم.
پس از بهروز کردن جستوجوها در سال 2012، این مطالعه شامل 30 مطالعه است که اشکال مختلف طب سوزنی را در شش مقایسه مختلف آزمایش کردند. همه مطالعات در معرض خطر متوسط سوگیری قرار داشتند.
هنگامی که طب سوزنی به همراه درمان استاندارد آنتیسایکوتیک با درمان استاندارد آنتیسایکوتیک به تنهایی مقایسه شد، بیماران در معرض خطر کمتری برای «بهتر نشدن» قرار داشتند (n = 244؛ 3 RCT؛ RR میانمدت: 0.40؛ 95% CI؛ 0.28 تا 0.57، شواهد با کیفیت بسیار پائین ). یافتههای وضعیت روانی عمدتا با این یافته مطابقت داشت، همانطور که زمان بستری شدن در بیمارستان بود (تعداد = 120، 1 RCT؛ روز MD؛ 16.00-؛ 95% CI؛ -19.54 تا -12.46، شواهد با کیفیت متوسط ). عوارض جانبی برای گروه طب سوزنی کمتر گزارش شدند (به عنوان مثال سیستم عصبی مرکزی، بیخوابی، در کوتاهمدت، n = 202؛ 3 RCT؛ RR: 0.30؛ 95% CI؛ 0.11 تا 0.83، شواهد با کیفیت پائین ).
هنگامی که طب سوزنی به داروهای آنتیسایکوتیک با دوز پائین افزوده شد و با داروهای آنتیسایکوتیک با دوز استاندارد مقایسه شد، عود در گروه مورد مطالعه کمتر رخ داد (170=n؛ 1 RCT؛ RR طولانیمدت: 0.57؛ 95% CI؛ 0.37 تا 0.89، شواهد با کیفیت بسیار پائین ) اما تفاوتی برای پیامد «عدم بهبودی» به دست نیامد. باز هم، یافتههای وضعیت روانی عمدتا با مورد دوم سازگار بودند. بروز نشانههای خارج هرمی - بیقراری (akathisia)، برای بیماران گروه طب سوزنی افزوده شده به گروه آنتیسایکوتیک با دوز پائین، کمتر گزارش شد (n = 180؛ 1 RCT؛ RR کوتاهمدت: 0.03؛ 95% CI؛ 0.00 تا 0.49، شواهد با کیفیت پائین ) - همچنین برای خشکی دهان، تاری دید و تاکیکاردی.
هنگامی که طب سوزنی با داروهای آنتیسایکوتیک با اثربخشی شناخته شده در دوزهای استاندارد مقایسه شد، دادههای مبهم برای پیامدهایی مانند «عدم بهبودی» با استفاده از معیارهای مختلف وضعیت کلی، به دست آمدند. طب سوزنی سنتی افزوده شده به داروی TCM نسبت به استفاده از داروی TCM به تنهایی برتری داشت (n = 360؛ 2 RCT؛ RR بدون تغییر مهم در وضعیت بالینی: 0.11؛ 95% CI؛ 0.02 تا 0.59، شواهد با کیفیت پائین )، اما زمانی که طب سوزنی سنتی بهطور مستقیم با داروی TCM مقایسه شد، تفاوت معنیداری در کوتاهمدت دیده نشد. با این حال، متوجه شدیم که شرکتکنندگان دریافت کننده طب سوزنی الکتریکی، بهطور قابلتوجهی کمتر احتمال داشت که دچار بدتر شدن وضعیت کلی خود شوند (n = 88؛ 1 RCT؛ RR کوتاهمدت: 0.52؛ 95% CI؛ 0.34 تا 0.80، شواهد با کیفیت پائین ).
در یک مطالعه که درمان الکتروشوک طب سوزنی را با درمان الکتروشوک مقایسه کرد، نرخ شکستگی ستون فقرات بهطور قابلتوجهی میان گروهها متفاوت بود (n = 68؛ 1 RCT؛ RR کوتاهمدت: 0.33؛ 95%CI؛ 0.14 تا 0.81، شواهد با کیفیت پائین ). خروج بیماران از مطالعه (attrition) در همه مطالعات حداقل بود. هیچ مطالعهای مرگومیر، استفاده از خدمات درمانی، رضایت از درمان، کیفیت زندگی، یا پیامدهای اقتصادی را گزارش نکرد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.