لنگش متناوب، شایعترین نشانه بیماری شریانی محیطی آترواسکلروتیک، ناشی از کاهش جریان خون به پاها حین ورزش است. نشان داده شده که بتا بلاکرها، گروه بزرگی از داروها، مرگومیر میان افراد مبتلا به فشار خون بالا و بیماری عروق کرونر را کاهش داده و برای درمان اختلالات مختلف استفاده میشوند. آنها فعالیت قلب را کاهش میدهند اما میتوانند از شل شدن عضلات صاف در عروق خونی، برونشها و دستگاه گوارش و دستگاه ادراری تناسلی نیز جلوگیری کنند. بتا بلاکرهای غیرانتخابی پروپرانولول (propranolol)، تیمولول (timolol) و پیندولول (pindolol) در تمام قسمتهای بتا آدرنرژیک بدن موثر هستند، در حالی که دیگر بتا بلاکرها مانند آتنولول (atenolol) و متوپرولول (metoprolol) برای قلب انتخابی هستند.
درمان مطلوب برای افرادی که مبتلا به بیماری عروق کرونر یا پرفشاری خون و لنگش متناوب هستند، به دلیل عوارض احتمالی جریان خون محیطی بتا بلاکرها که منجر به بدتر شدن نشانهها میشوند، بحثبرانگیز است.
در حال حاضر، هیچ شواهدی از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده نشان نمیدهد که بتا بلاکرها بر مسافت راه رفتن در افراد مبتلا به لنگش متناوب تاثیر نامطلوبی میگذارند، و اگر از نظر بالینی نیاز باشد، آنها باید با احتیاط مصرف شوند. نویسندگان مرور، شش کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده را شناسایی کردند که در مجموع فقط 119 فرد مبتلا به بیماری شریانی محیطی خفیف تا متوسط را وارد کردند. بتا بلاکرهای مورد مطالعه، پروپرانولول، پیندولول، آتنولول و متوپرولول بودند. هیچ یک از کارآزماییها نشان ندادند که بتا بلاکرها در مقایسه با دارونما، بر زمان سپری شده تا شروع لنگش، مسافت طیشده با لنگش و حداکثر مسافت راه رفتن اندازهگیری شده روی تردمیل، یا بر جریان خون پشت پا، مقاومت عروق پشت پا و دمای پوست تاثیرات منفی واضحی بر جای میگذارند. محققین کارآزماییها، هیچ عوارض جانبی یا مشکلی را در مورد مصرف بتا بلاکرهای مورد مطالعه گزارش نکردند.
بیشتر کارآزماییها بیش از 20 سال قدمت داشتند و یافتهها را بین سالهای 1980 و 1991 گزارش کردند. همه کارآزماییها کوچک و با کیفیت پائین بودند. داروها برای مدت زمان کوتاهی (10 روز تا دو ماه) تجویز شدند و اکثر معیارهای پیامد در یک مطالعه گزارش شدند. در طول برخی از کارآزماییها، داروهای دیگری - مسدودکنندههای کانال کلسیم و ترکیبی از آلفا و بتا بلاکرها - نیز مصرف شدند.
در حال حاضر، هیچ شواهدی نشان نمیدهد که بتا بلاکرها بر مسافت راه رفتن، جریان خون پشت پا، مقاومت عروقی پشت پا و دمای پوست در افراد مبتلا به لنگش متناوب، تاثیر منفی میگذارند. با این حال، به دلیل فقدان کارآزماییهای بزرگ منتشرشده، در صورت نیاز بالینی، بتا بلاکرها باید با احتیاط مصرف شوند.
بتا (β) بلاکرها برای مدیریت بیماری عروق کرونر (coronary artery disease; CAD) تجویز میشوند. با این حال، به دلیل عواقب احتمالی همودینامیک محیطی بتا بلاکرها که منجر به بدتر شدن نشانههای لنگش متناوب میشوند، درمان مطلوب برای افراد مبتلا به CAD همراه با لنگش متناوب بحثبرانگیز بوده است. این یک نسخه بهروز شده از مروری است که نخستینبار در سال 2008 منتشر شد.
کمّیسازی تاثیرات مضر بالقوه بتا بلاکرها بر حداکثر مسافت راه رفتن، مسافت طیشده با لنگش، جریان خون پشت پا، مقاومت عروقی پشت پا و دمای پوست در بیماران مبتلا به بیماری شریانی محیطی (peripheral arterial disease; PAD).
برای این بهروزرسانی، هماهنگکننده جستوجو در کارآزماییهای گروه بیماریهای عروق محیطی در کاکرین، پایگاه تخصصی (آخرین جستوجو در مارچ 2013) و پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL، کتابخانه کاکرین، 2013، شماره 2) را جستوجو کرد.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای (randomised controlled trials; RCTs) که نقش هر دو بتا بلاکرهای انتخابی (β1) و غیرانتخابی (β1 و β2) را در مقایسه با دارونما (placebo) ارزیابی کردند. کارآزماییهایی را حذف کردیم که انواع مختلف بتا بلاکرها را مقایسه کردند.
معیارهای پیامد اولیه عبارت بودند از مسافت طیشده با لنگش بر حسب متر، زمان سپری شده تا شروع لنگش بر حسب دقیقه و حداکثر مسافت راه رفتن بر حسب متر و دقیقه (که توسط تردمیل ارزیابی شد).
معیارهای پیامد ثانویه شامل جریان خون پشت پا (میلیلیتر/100 میلیلیتر/دقیقه)، مقاومت عروقی پشت پا و دمای پوست (ºC) بودند.
ما شش RCT را با مجموع 119 شرکتکننده وارد کردیم که معیارهای فوق را برآورده کردند. بتا بلاکرهای مورد مطالعه، آتنولول (atenolol)، پروپرانولول (propranolol)، پیندولول (pindolol) و متوپرولول (metoprolol) بودند. تمام کارآزماییها از کیفیت ضعیفی برخوردار بودند و داروها برای مدت کوتاهی (10 روز تا دو ماه) تجویز شدند. هیچ یک از پیامدهای اولیه توسط بیش از یک مطالعه گزارش نشد. بهطور مشابه، معیارهای پیامد ثانویه، به استثنای مقاومت عروقی (که توسط سه مطالعه گزارش شد)، هر کدام فقط در یک مطالعه بررسی شدند. ادغام چنین نتایجی امکانپذیر نبود. هیچ یک از کارآزماییها نشان ندادند که بتا بلاکرها در مقایسه با دارونما، از نظر آماری تاثیر منفی معنیداری بر زمان سپری شده تا شروع لنگش، مسافت طیشده با لنگش و حداکثر مسافت راه رفتن با اندازهگیری شده روی تردمیل، همچنین بر جریان خون پشت پا، مقاومت عروقی پشت پا و دمای پوست داشته باشند. هیچ گزارشی، عوارض جانبی مرتبط با بتا بلاکرها را توصیف نکرد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.