سوال مطالعه مروری
تاثیر مداخلات ورزش در آب در درمان افراد مبتلا به استئوآرتریت زانو و مفصل ران (osteoarthritis; OA) چیست؟
زمینه: آرتروز مفصل ران و زانو چیست، و ورزش در آب چیست؟
استئوآرتریت یک بیماری مزمن است که مشخصه آن درد موضعی، تندرنس، و محدودیت در حرکت است. در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای آن وجود ندارد، بنابراین فقط می‌توان نشانه‌های بیمار را درمان کرد یا درمانی جهت پیشگیری از پیشرفت بیشتر بیماری انجام داد. ورزش در آب شامل ورزش‌های فیزیکی است که فرد درون آب انجام می‌دهد، و دمای آب معمولا بین 32 و 36 درجه سانتی‌گراد است. این یک به‌روزرسانی از مطالعه مروری کاکرین است که پیش از این منتشر شده، و نتایج آن برآمده از تحقیقاتی است که تاثیر ورزش در آب را در درمان مبتلایان به استئوآرتریت زانو و مفصل ران بررسی کردند.
ویژگی‌های مطالعه
در این خلاصه از این به‌روزرسانی مرور کاکرین، آنچه را که از تحقیقات در مورد اثرات ورزش در آب برای افراد مبتلا به استئوآرتریت زانو و مفصل ران می‌دانیم، ارائه می‌دهیم. پس از جست‌وجو برای یافتن تمامی کارآزمایی‌های مرتبط که تا 28 اپریل 2015 به انجام رسیدند، نه کارآزمایی جدید را به نسخه قبلی مطالعه مروری اضافه کردیم، که در مجموع به 13 کارآزمایی (1190 شرکت‌کننده) رسید. بیشتر شرکت‌کنندگان این کارآزمایی‌ها نشانه‌های خفیف تا متوسطی را از استئوآرتریت زانو یا مفصل ران نشان می‌دادند.
نتایج کلیدی
ورزش در آب برای گروهی از افراد مبتلا به استئوآرتریت زانو و مفصل ران احتمالا درد، ناتوانی را اندکی بهبود بخشیده، و ممکن است بلافاصله پس از اتمام دوره درمانی (حداکثر 12 هفته ورزش در آب) کیفیت زندگی را اندکی بهبود بخشد. این به‌روزرسانی مرور، نتیجه‌گیری نسخه منتشر شده قبلی این مرور کاکرین را تغییر نمی‌دهد.
درد [نمره پائین‌تر بهتر است]
افرادی که برنامه ورزش در آب را تکمیل کردند، در پایان دوره درمانی، در مقایسه با آنهایی که ورزش در آب را انجام ندادند، در یک مقیاس 0 تا 100 نمره، میزان درد خود را پنج نمره پائین‌تر (سه تا هشت نمره کمتر) ارزیابی کردند (بهبود مطلق 5%).
افرادی که برنامه ورزش در آب را به‌طور کامل انجام دادند، به میزان درد خود در یک مقیاس 0 تا 100، نمره 41 دادند.
افرادی که در گروه کنترل قرار داشتند، از 0 تا 100، به درد خود نمره 46 دادند.
ناتوانی [نمره پائین‌تر بهتر است]
افرادی که برنامه ورزش در آب خود را تکمیل کردند، در پایان دوره درمانی، در مقایسه با آنهایی که ورزش در آب را انجام ندادند، در یک مقیاس 0 تا 100 نمره، میزان ناتوانی خود را پنج نمره پائین‌تر (سه تا هشت نمره کمتر) ارزیابی کردند (بهبود مطلق 5%).
افرادی که برنامه ورزش در آب را به‌طور کامل انجام دادند، به میزان ناتوانی خود در یک مقیاس 0 تا 100، نمره 39 دادند.
افرادی که در گروه کنترل قرار داشتند، در یک مقیاس 0 تا 100، به میزان ناتوانی خود نمره 44 دادند.
کیفیت زندگی [نمره بالاتر بهتر است]
افرادی که برنامه ورزش در آب خود را تکمیل کردند، در پایان دوره درمانی، در مقایسه با آنهایی که ورزش در آب را انجام ندادند، در یک مقیاس 0 تا 100 نمره، میزان کیفیت زندگی خود را هفت نمره بالاتر (بین 0 تا 13 نمره بیشتر) ارزیابی کردند (بهبود مطلق 13%).
افرادی که برنامه ورزش در آب را به‌طور کامل انجام دادند، به میزان کیفیت زندگی خود در یک مقیاس 0 تا 100، نمره 57 دادند.
افرادی که در گروه کنترل قرار داشتند، در یک مقیاس 0 تا 100، به کیفیت زندگی خود نمره 50 دادند.
رادیوگرافی (x-ray) مفاصل - هیچ مطالعه‌ای این پیامد را اندازه‌گیری نکرد.
انصراف از مطالعه
از 100 نفری که از مطالعه خارج شدند، 3 نفر بیشتر از برنامه ورزش در آب انصراف دادند (3% افزایش مطلق)
18 نفر از 100 نفر در گروه ورزش در آب از برنامه تمرینی انصراف دادند
15 نفر از هر 100 نفر از گروه کنترل خارج شدند
عوارض جانبی جدی
هیچ عارضه جانبی جدی مربوط به شرکت در برنامه ورزش در آب گزارش نشد.
کیفیت شواهد
شواهدی با کیفیت متوسط حاکی از آن بودند که ورزش در آب می‌تواند درد و ناتوانی مبتلایان به استئوآرتریت مفصل ران و زانو را کاهش دهد، و کیفیت زندگی آنها را بلافاصله پس از اتمام برنامه درمانی بهبود ببخشد. انجام تحقیقات بیشتر ممکن است این نتایج را تغییر دهند.
شواهدی با کیفیت متوسط وجود دارد که ورزش در آب می‌تواند تاثیرات بالینی کوچک و کوتاه‌مدتی بر درد و ناتوانی گزارش شده توسط خود بیمار، و کیفیت زندگی مبتلایان به استئوآرتریت زانو و مفصل ران داشته باشد. این به‌روزرسانی مطالعه مروری، نتایج حاصل از نسخه قبلی مرور کاکرین را تغییر نداد.
استئوآرتریت یک بیماری مزمن است که مشخصه آن درد موضعی، تندرنس، و محدودیت در حرکت است. در حال حاضر، درمان قطعی برای آن وجود ندارد. بنابراین فقط می‌توان نشانه‌های بیمار را درمان کرد یا درمانی جهت پیشگیری از پیشرفت بیشتر بیماری انجام داد. کارآزمایی‌های بالینی نشان می‌دهند که ورزش در آب می‌تواند فوایدی برای مبتلایان به استئوآرتریت داشته باشد. این یک به روزرسانی از مطالعه مروری منتشر شده کاکرین است.
ارزیابی تاثیرات انجام ورزش در آب، در مقایسه با عدم انجام مداخله، در افراد مبتلا به استئوآرتریت زانو یا مفصل ران، یا هر دو.
بانک‌های اطلاعاتی زیر را تا 28 اپریل 2015 جست‌وجو کردیم: پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL؛ کتابخانه کاکرین، شماره 1؛ 2014)، MEDLINE (از سال 1949)، EMBASE (از سال 1980)، CINAHL (از سال 1982)، PEDro (بانک اطلاعاتی شواهد فیزیوتراپی (Physiotherapy Evidence Database))، و Web of Science (از سال 1945). هیچگونه محدودیت زبانی را اعمال نکردیم.
کارآزمایی‌های بالینی تصادفی‌سازی و کنترل شده‌ای که ورزش در آب را با یک گروه کنترل (مثل مراقبت‌های معمول، آموزش، توجه اجتماعی، تماس تلفنی، لیست انتظار جراحی) در افراد مبتلا به استئوآرتریت زانو یا مفصل ران مقایسه کردند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم به انتخاب کارآزمایی‌ها، استخراج داده‌ها و ارزیابی خطر سوگیری (bias) در کارآزمایی‌های وارد شده پرداختند. نتایج تجمعی را با استفاده از مقادیر تفاوت میانگین استاندارد شده (SMD) آنالیز کردیم.
نه کارآزمایی جدید را که واجد معیارهای لازم بودند، وارد کرده و دو مورد از کارآزمایی‌های قبلی را حذف کردیم. بنابراین مجموع شرکت‌کنندگان از 800 نفر به 1190 نفر و شمار کارآزمایی‌ها از شش به 13 مورد افزایش یافت. اکثر شرکت‌کنندگان زن بوده (75%)، و متوسط سن آنها 68 سال و متوسط شاخص توده بدنی (BMI) آنها 29.4 گزارش شد. میانگین طول مدت ابتلا به استئوآرتریت 6.7 سال بوده، و مدت آن بین شرکت‌کنندگان تفاوت زیادی داشت. میانگین طول مدت ورزش در آب 12 هفته بود. تعداد 12 کارآزمایی در همه ابعاد، به استثناء کورسازی شرکت‌کنندگان و پرسنل، خطر پائین یا نامشخص سوگیری داشتند. آنها نشان دادند که ورزش در آب در مقایسه با گروه کنترل، بهبودی کوچکی را در کوتاه‌مدت در درد (SMD: -0.31؛ 95% CI؛ 0.47- تا 0.15-؛ 12 کارآزمایی؛ 1076 شرکت‌کننده) و ناتوانی (SMD: -0.32؛ 95% CI؛ 0.47- تا 0.17-؛ 12 کارآزمایی؛ 1059 شرکت‌کننده) بر جای می‌گذارد. ده کارآزمایی تاثیر کمی را از مداخله بر کیفیت زندگی (QoL) نشان دادند (SMD: -0.25؛ 95% CI؛ 0.49- تا 0.01-؛ 10 کارآزمایی، 971 شرکت‌کننده). این تاثیرات بر درد و ناتوانی معادل با پنج امتیاز کمتر (95% CI؛ سه تا هشت امتیاز کمتر) در میانگین نمره درد و میانگین نمره ناتوانی در مقایسه با گروه کنترل (مقیاس 0 تا 100)، و هفت امتیاز بالاتر (95% CI؛ 0 تا 13 امتیاز بالاتر) در میانگین نمره QoL در مقایسه با گروه کنترل (مقیاس 0 تا 100) بود. هیچ‌کدام از کارآزمایی‌های وارد شده، ارزیابی رادیولوژیکی انجام ندادند. در رابطه با ورزش در آب، بروز هیچ موردی از عارضه جدی در کارآزمایی‌ها گزارش نشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.