زایمان زودرس با انقباضات منظم رحم و تغییرات در دهانه رحم (cervix) پیش‌از هفته 37 بارداری مشخص می‌شود. زایمان زودرس ممکن است با بیماری یا مرگ نوزاد همراه باشد، و اغلب بار (burden) عاطفی قابل توجهی را بر خانواده‌ها وارد می‌کند. تولد نارس نوزاد نیز ممکن است منجر به ناتوانی در دوران کودکی شود. حتی طولانی شدن دوره بارداری برای مدت کوتاه پس‌از شروع تهدید یا وقوع زایمان زودرس واقعی می‌تواند به مادر اجازه دهد که کورتیکواستروئیدها را برای بلوغ ریه جنین دریافت کرده و انتقال مادر را به یک مرکز دارای امکانات مراقبت‌های ویژه نوزادان امکان‌پذیر کند. طیف وسیعی از داروها (توکولیتیک (tocolytic)) برای سرکوب زایمان زودرس استفاده می‌شوند. آتوسیبان (atosiban)، آنتاگونیست اکسی‌توسین (oxytocin)، یکی از این موارد است. هنگامی که اپیزود تهدید زایمان زودرس برطرف شد، می‌توان از درمان نگهدارنده با توکولیتیک برای پیشگیری از عود مجدد استفاده کرد. این امر باید در برابر پیامدهای نامطلوب بالقوه مانند عفونت داخل رحمی، مرگ جنین، افزایش ناتوانی شدید برای بازماندگان، و عوارض جانبی داروها متعادل شود.
این مرور فقط یک کارآزمایی کنترل‌شده چندمرکزی را با کیفیت خوب شناسایی کرد که نشان داد تزریق زیرجلدی آتوسیبان به‌عنوان درمان نگهدارنده در مقایسه با درمان دارونما (placebo)، باعث کاهش بروز زایمان زودرس یا بهبود پیامدهای نوزادی نشد. این کارآزمایی 513 زن را تصادفی‌سازی کرد که در آنها زایمان زودرس (با غشاهای سالم و اتساع محدود دهانه رحم) پس‌از درمان داخل وریدی با آتوسیبان متوقف شد. میانگین سن بارداری در بدو ورود به مطالعه حدود 31 هفته و نسبت بارداری‌های چندقلویی در دو گروه مشابه بود. آتوسیبان تزریق شده با دوز 6 میلی‌لیتر/ساعت (30 میکروگرم/دقیقه) خطر زایمان زودرس را پیش‌از هفته‌های 28، 32 یا 37 کاهش نداد. زنان تحت درمان نگهدارنده با پمپ اینفیوژن زیرجلدی مداوم و تماس روزانه پرستاری، به منزل مرخص شدند. افزایش واکنش محل تزریق برای گروه آتوسیبان دیده شد. برای توجیه انجام این مداخله، شواهد کافی از مزیت آن وجود ندارد.
شواهد کافی برای حمایت از مصرف آنتاگونیست‌های گیرنده اکسی‌توسین برای مهار زایمان زودرس پس‌از یک دوره وقوع زایمان زودرس واقعی یا تهدید به آن وجود ندارد. کارآزمایی‌های آتی با بررسی استفاده از آنتاگونیست‌های اکسی‌توسین یا دیگر داروها به عنوان درمان نگهدارنده برای پیشگیری از بروز زایمان زودرس، می‌بایست انواع معیارهای مهم پیامد را برای نوزاد، از جمله کاهش عوارض و مرگ‌ومیر نوزادان، و پیگیری طولانی‌مدت نوزاد را بررسی کنند. تحقیقات آینده هم‌چنین باید بر مسیرهای پاتوفیزیولوژیکی که پیش‌از زایمان زودرس رخ می‌دهند، تمرکز کنند.
در برخی از زنان، یک اپیزود از زایمان زودرس برطرف شده و منجر به زایمان زودرس فوری نمی‌شود. درمان بعدی با عوامل توکولیتیک مانند آنتاگونیست‌های گیرنده اکسی‌توسین ممکن است پتانسیل پیشگیری از عود زایمان زودرس، طولانی شدن بارداری، و پیشگیری از عواقب نامطلوب نارسا بودن را برای نوزاد داشته باشد.
ارزیابی تاثیرات درمان نگهدارنده با آنتاگونیست‌های اکسی‌توسین که به هر روشی پس‌از یک اپیزود از زایمان زودرس، به‌منظور به تاخیر انداختن یا پیشگیری از وقوع زایمان زودرس، تجویز می‌شود.
ما پایگاه ثبت کارآزمایی‌های گروه بارداری و زایمان در کاکرین (31 جولای 2013) را جست‌وجو کرده، در تماس با متخصصان در این زمینه به دنبال کارآزمایی‌های در حال انجام و منتشرنشده بودیم و فهرست منابع مقالات مرتبط را بررسی کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده‌ای که آنتاگونیست‌های اکسی‌توسین را با هر عامل جایگزین توکولیتیک، دارونما (placebo) یا عدم درمان، به‌عنوان درمان نگهدارنده پس‌از یک اپیزود از زایمان زودرس، مقایسه کردند.
از روش‌های استاندارد سازمان همکاری کاکرین (Cochrane Collaboration) و گروه بارداری و زایمان در کاکرین استفاده کردیم. دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم کیفیت روش‌شناسی (methodology) مطالعات را ارزیابی کرده و داده‌های کارآزمایی‌ها را استخراج کردند.
این مرور شامل یک کارآزمایی با 513 زن است. آتوسیبان (atosiban) در مقایسه با دارونما، خطر زایمان زودرس را پیش‌از 37 هفته (خطر نسبی (RR): 0.89؛ 95% فواصل اطمینان (CI): 0.71 تا 1.12)، 32 هفته (RR: 0.85؛ 95% CI؛ 0.47 تا 1.55)، یا 28 هفته (RR: 0.75؛ 95% CI؛ 0.28 تا 2.01) کاهش نداد. هیچ تفاوتی در معیارهای موربیدیتی نوزاد، یا مورتالیتی پری‌ناتال نشان داده نشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.