سوال مطالعه مروری
آیا ترمیم پُرشدگیهای معیوب همرنگ دندان (رزین کامپوزیت) که در دندانهای مولر به سمت پشت دهان در بزرگسالان قرار میگیرند، موثرتر است یا جایگزینی آنها؟
پیشینه
پس از اینکه بیمار دچار پوسیدگی دندان شده یا به نوعی به سطح دندان خود آسیب میرساند، پُرکردن به عنوان بخشی از درمان عمومی دندانپزشکی برای بازسازی دندانها استفاده میشود.
پُرکردن همچنین به پیشگیری از آسیب بیشتر کمک میکند (این میتواند از طریق پوسیدگی بیشتر دندان در زیر پُرکردن یا در اثر ضربه باشد)، اما باید آنها را حفظ کرد تا اطمینان حاصل شود که پُرشدگیها همچنان از آنچه از دندان اصلی باقی مانده، محافظت میکنند.
مواد پُرکننده همرنگ دندان بهطور فزایندهای در بسیاری از کشورها به عنوان جایگزینی برای پُرکنندههای مرسومتر آمالگام یا فلزی استفاده میشوند. مانند هر ماده پُرکننده دیگری، آنها طول عمر محدودی دارند و در نهایت وقتی خراب شده یا معیوب میشوند، مشکلاتی پیش میآیند.
پُرشدگیهای معیوب بهطور مرسوم جایگزین میشوند، اما این روش ممکن است شامل از دست دادن تکههای بیشتر دندان با تخلیه و پر شدن مجدد حفره باشد.
یک روش جایگزین، تعمیر پر کردن معیوب است. ترمیم پُرشدگیها ممکن است زمان کمتری نیاز داشته باشد و از آنجایی که برخی از ترمیمها را میتوان بدون نیاز به بیحس کردن ناحیه (بیحسی موضعی) انجام داد، ترمیم ممکن است در مقایسه با گزینه جایگزینی پُرشدگی، کمتر آزاردهنده باشد. مسائلی مانند درد، اضطراب، پریشانی، زمان و هزینه از ملاحظات مهمی برای دندانپزشکان و بیماران هستند.
هدف این مرور، بررسی آن است که بهتر است پُرکنندههای رزین کامپوزیت جایگزین شوند یا ترمیم. شواهد مربوط به تعمیر یا جایگزینی پر کردن آمالگام در یک مرور جداگانه موجود است.
ویژگیهای مطالعه
این مطالعه مروری از مطالعات موجود، توسط گروه سلامت دهان در کاکرین انجام شد، و شواهد تا 24 جولای 2013 بهروز است.
نتایج کلیدی
کارآزمایی مناسبی برای ورود در این مرور یافت نشد.
کیفیت شواهد
در حال حاضر هیچ شواهدی برای حمایت از ترمیم یا جایگزینی پُرشدگیهای رزین کامپوزیت برای بزرگسالان وجود ندارد.
بنابراین، پیش از آنکه یک توصیه مبتنی بر شواهد از این درمانها پشتیبانی کنند، انجام تحقیقاتی با طراحی خوب مورد نیاز است.
هیچ کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده منتشرشدهای وجود ندارد که مرتبط با این سوال مرور باشند. بنابراین نیاز به انجام کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده و با روششناسی (methodology) درست وجود دارد که طبق بیانیه استانداردهای تلفیقی گزارشدهی کارآزماییها (CONSORT) ( www.consort-statement.org/ ) گزارش شوند. تحقیقات بیشتر همچنین نیاز به بررسی کیفی نظرات بیماران در مورد ترمیم در مقابل جایگزینی و بررسی مسایلی مانند درد، اضطراب و ناراحتی، زمان و هزینه دارد.
در سالهای اخیر مواد پُرکننده کامپوزیت (composite filling) بهطور فزایندهای برای ترمیم دندانهای خلفی به عنوان جایگزین همرنگ دندان برای آمالگام استفاده شده است. مانند هر ماده پُرکنندهای، کامپوزیتها دارای طول عمر محدودی هستند. بهطور مرسوم، جایگزینی رویکرد ایدهآل برای درمان ترمیمهای کامپوزیت دچار نقص بود، با این حال، ترمیم کامپوزیتها یک رویکرد جایگزین محافظهکارانهتر را برای ساختار دندان ارائه میدهد که در آن ترمیمها تا حدی هنوز قابل ترمیم هستند. بازسازی ترمیم، زمان کمتری را به خود اختصاص میدهد و گاهی ممکن است بدون استفاده از بیحسی موضعی انجام شود، بنابراین در مقایسه با جایگزینی، میتواند برای بیمار ناراحتی کمتری را ایجاد کند.
ارزیابی تاثیرات انجام جایگزینی (با رزین کامپوزیت) در مقابل ترمیم (با رزین کامپوزیت) در درمان ترمیمهای معیوب رزین کامپوزیت دندانی در دندانهای مولر دائمی و پرهمولر.
برای شناسایی مطالعات مرتبط با این مرور، پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه سلامت دهان در کاکرین (تا 24 جولای 2013)؛ پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL) ( کتابخانه کاکرین 2013، شماره 6)؛ MEDLINE از طریق OVID (1946 تا 24 جولای 2013)؛ EMBASE از طریق OVID (1980 تا 24 جولای 2013)؛ BIOSIS از طریق Web of Knowledge (1969 تا 24 جولای 2013)؛ Web of Science (1945 تا 24 جولای 2013)؛ و OpenGrey (تا 24 جولای 2013) را جستوجو کردیم.. به منظور ردیابی مطالعات منتشرنشده یا در حال انجام، با محققان، کارشناسان و سازمانهای شناخته شده در این زمینه تماس گرفته شد. هنگام جستوجو در بانکهای اطلاعاتی الکترونیکی، هیچ محدودیتی برای زبان نگارش یا تاریخ انتشار مقاله وجود نداشت.
کارآزماییها در صورتی انتخاب شدند که معیارهای زیر را داشتند: کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده (شامل مطالعات split-mouth)، شامل جایگزینی و ترمیم ترمیمهای رزین کامپوزیت در بزرگسالان با ترمیم نواقص ایجادشده در دندان مولر در دندانهای مولر دائمی یا پرهمولر.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم عناوین و چکیدههای هر مقاله شناسایی شده توسط جستوجوها را ارزیابی کردند تا تصمیم بگیرند که مقاله احتمالا مرتبط بود یا خیر. متن کامل مقالات مرتبط به دست آمد و هر دو نویسنده مرور این موارد را مورد مطالعه قرار دادند. دستورالعملهای آماری سازمان همکاری کاکرین (Cochrane Collaboration) برای سنتز دادهها استفاده شدند.
روشهای جستوجو، 298 مطالعه بالقوه واجد شرایط را پس از حذف موارد تکراری بازیابی کرد. پس از بررسی عناوین و چکیدهها، متون کامل مطالعات بالقوه مرتبط بازیابی شد اما هیچ یک، معیارهای ورود به مرور را نداشت.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.