زخم مورن (Mooren's ulcer) التهابی است که در لبه قرنیه (قسمت شفاف جلوی چشم) رخ میدهد. علت ایجاد آن ناشناخته است. این وضعیت بسیار دردناک است و در صورت عدم درمان میتواند منجر به از دست دادن بینایی شود. زخم مورن در سراسر جهان رخ میدهد و همه گروههای سنی را تحت تاثیر قرار میدهد. این بیماری با حذف دیگر علل ایجاد زخم در لبه قرنیه مانند التهاب مزمن مفاصل ناشی از آرتریت روماتوئید تشخیص داده میشود. زخم مورن را میتوان هم به صورت طبی و هم جراحی، درمان کرد. درمان طبی شامل استفاده از داروهایی مانند استروئیدها و ضدالتهابهای غیراستروئیدی است. روشهای جراحی شامل برداشتن ملتحمه (بافت شفاف نازک که سطح چشم را میپوشاند) از روی قرنیه، برداشتن بافت مرده قرنیه و پیوند قرنیه هستند. ما تصمیم گرفتیم با جستوجوی کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled trials; RCTs) بهترین مداخله در دسترس را برای درمان زخم مورن تعیین کنیم؛ و درمان را در مقابل عدم درمان مقایسه کنیم. انجام جستوجو در بانکهای اطلاعاتی الکترونیکی هیچ RCTای را در مورد درمان زخم مورن پیدا نکرد. این مرور نیاز به انجام RCTهای خوب انجامشده را برای مداخلات طبی و جراحی در مدیریت بالینی زخم مورن توصیه میکند. این کارآزماییها باید به پیامدهایی مانند تعداد شرکتکنندگانی که بهبود یافتند در مقابل افرادی که بهبود نیافتند، چند درصد از ناحیه مبتلا بهبود یافت و سرعت بهبودی، توجه کنند.
ما هیچ شواهدی را در قالب RCT برای ارزیابی تاثیر درمانی مداخلات مختلف برای زخم مورن پیدا نکردیم. انجام RCTهایی با کیفیت بالا که مداخلات طبی یا جراحی را بین جمعیتهای مختلف مقایسه کنند، مورد نیاز است. چنین مطالعاتی باید از معیارهای مختلف پیامد استفاده کنند (یعنی بهبود یافته در مقابل بهبود نیافته، درصد ناحیه بهبود یافته، سرعت بهبود و غیره) و همچنین از کیفیت بالای تصادفیسازی و آنالیز دادهها اطمینان حاصل کنند، همانطور که در این مرور برجسته شدند.
زخم مورن (Mooren's ulcer) یک زخم مزمن و دردناک محیطی در قرنیه (cornea) است. علت ایجاد آن ناشناخته است اما در صورت عدم درمان میتواند منجر به از دست دادن بینایی شود. درد شدید در بیماران مبتلا به زخم مورن شایع است و چشم(ها) ممکن است به شدت قرمز، ملتهب و حساس به نور (photophobic)، همراه با اشکریزش باشند. این بیماری در نیمکره شمالی نادر است اما در جنوب و مرکز آفریقا، چین و شبه قاره هند شایعتر است. تعدادی از درمانها مانند داروهای ضدالتهابی (استروئیدی و غیراستروئیدی)، داروهای سیتوتوکسیک (موضعی و سیستمیک)، برداشتن ملتحمه (conjunctivectomy) و دبریدمان قرنیه (cornea debridement) (کراتکتومی سطحی (superficial keratectomy)) استفاده میشوند. شواهدی وجود ندارد که نشان دهد کدام یک از این روشهای درمانی موثرتر از بقیه موارد است.
هدف از این مرور سیستماتیک، ارزیابی اثربخشی مداخلات مختلف (طبی و جراحی) برای زخم مورن است.
ما در CENTRAL (شامل پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه چشم و بینایی در کاکرین) ( کتابخانه کاکرین 2013، شماره 5)؛ Ovid MEDLINE؛ Ovid MEDLINE In-Process and Other Non-Indexed Citations؛ Ovid MEDLINE Daily؛ Ovid OLDMEDLINE (ژانویه 1946 تا جون 2013)؛ EMBASE (ژانویه 1980 تا جون 2013)؛ منابع علمی سلامت آمریکای لاتین و کارائیب (LILACS) (ژانویه 1982 تا جون 2013)؛ متا رجیستر کارآزماییهای کنترلشده ( m RCT) ( www.contrelled-trials.com )؛ ClinicalTrials.gov ( www.clinicaltrials.gov ) و پلتفرم بینالمللی پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی (ICTRP) سازمان جهانی بهداشت ( www.who.int/ictrp/search/en ) به جستوجو پرداختیم. در جستوجوهای الکترونیکی برای یافتن کارآزماییها، از هیچ محدودیت زمانی یا زبان نگارش مقاله استفاده نکردیم. بانکهای اطلاعاتی الکترونیکی را آخرینبار در 4 جون 2013 جستوجو کردیم.
ما برنامهریزی کردیم که کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای (randomised controlled trials; RCTs) را در نظر بگیریم یا اگر انجام نشده بودند، در مورد هر مطالعه آیندهنگر غیر RCT بحث کنیم. کارآزماییهای گنجانده شده با حضور افراد در هر سن یا جنسیتی که مبتلا به زخم مورن تشخیص داده شده بودند، انجام شده و همه مداخلات (طبی و جراحی) در نظر گرفته شدند.
دو نویسنده بهطور مستقل از هم نتایج جستوجو را غربالگری کردند؛ هیچ مطالعهای را پیدا نکردیم که معیارهای ورود را داشته باشد.
از آنجایی که هیچ مطالعهای را پیدا نکردیم که معیارهای ورود را داشته باشد، ملاحظات مهمی را برای انجام RCT در آینده در این زمینه برجسته کردیم.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.