کاتاراکت، شایعترین علت افت بینایی و نابینایی است؛ معمولا به دلیل روند طبیعی پیری رخ میدهد، اما ممکن است در افراد جوانتر نیز دیده شود. کاتاراکت به دنبال از دست رفتن شفافیت طبیعی لنز چشم رخ میدهد. این وضعیت با جراحی برداشتن لنز و جایگزینی آن با یک لنز صناعی درمان میشود. جراحی در حالت ایدهآل باید طی شش ماه پس از تشخیص انجام شود تا از اتلاف بیشتر بینایی جلوگیری شود. بحث در مورد این که کدام تکنیک بیحسی لوکال، تسکین بهتر درد را برای بیمار فراهم کرده و در عین حال، کار جراح را تسهیل میکند، ادامه دارد.
بیحسی موضعی، با قرار دادن قطرههای بیحس کننده لوکال یا ژل بیحس کننده لوکال، روی سطح چشم انجام میشود. بیحسی ساب-تنون به این صورت است که ابتدا سطح چشم را با قطرههای بیحسی لوکال بیحس میکنند، بافت پوشاننده (ملتحمه و کپسول تنون) را با پنس بسیار باریکی در جلوی چشم نگه میدارند و با استفاده از قیچی سرگرد، یک برش کوچک در آن ایجاد میکنند. یک کانولای کوچک ساب-تنون، از طریق این سوراخ عبور داده میشود تا بیحسکننده لوکال، به فضای ساب-تنون تزریق شود. از مزایای بیحسی موضعی نسبت به بلوک ساب-تنون، میتوان به کاهش زمان تجویز، درد کمتر طی تجویز و مدت زمان کوتاهتر اثر داروی بیحسی اشاره کرد، که به فرد اجازه میدهد به سرعت بینایی را پس از جراحی به دست آورد.
هشت کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شده را وارد مرور کردیم، و تجزیهوتحلیل خود را روی هفت مورد از آنها قرار دادیم: دو کارآزمایی متقاطع (cross-over) شامل 125 شرکتکننده و پنج کارآزمایی موازی شامل 492 شرکتکننده. میانگین سنی شرکتکنندگان از 71.5 تا 83.5 سال متغیر بود. آرامبخش خوراکی فقط برای دو کارآزمایی استفاده شد. هیچ یک از کارآزماییها پیش از جراحی از آنالژزیکهای خوراکی استفاده نکرده، و هیچکدام منبع بودجه خود را ذکر نکردند. این مرور نشان داد که بیحسی ساب-تنون نسبت به بیحسی موضعی حین جراحی کاتاراکت تسکین درد نسبتا بهتری را ارائه میدهد. این تفاوت، در مقیاس 0 تا 10 برابر با 1.1 بود. درد در روز پس از جراحی برای شرکتکنندگانی که بیحسی موضعی دریافت کردند کمی کمتر بود و این تفاوت در مقیاس 0 تا 10 معادل 0.2 گزارش شد. هم جراحان و هم شرکتکنندگان، بیحسی ساب-تنون را ترجیح دادند. با این حال، تمام کارآزماییها در زمانی انجام شدند که جراحان تازه شروع به استفاده از بیحسی موضعی کرده بودند. شواهد کافی از کارآزماییهای وارد شده وجود نداشت تا مشخص شود که یک تکنیک بیحسی با بروز کمتر یا بیشتر عوارض مهم جراحی طی انجام جراحی (پارگی کپسول خلفی، پرولاپس عنبیه) وجود دارد که ممکن است منجر به عوارض پس از جراحی و در نهایت بینایی ضعیفتر شود یا خیر. هر دو روش بیحسی موضعی و بیحسی ساب-تنون، روشهای قابلقبول و بیخطری برای ارائه بیحسی در جراحی کاتاراکت هستند.
هر دو بیحسی موضعی و بیحسی ساب-تنون، روشهای قابلقبول و بیخطری برای ارائه بیحسی در جراحی کاتاراکت هستند. درجه قابلقبولی از ناراحتی حین جراحی را باید با هر یک از این تکنیکها انتظار داشت. انجام کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده در زمینه بررسی تاثیرات استراتژیهای مختلف برای پیشگیری از بروز درد حین جراحی کاتاراکت میتواند مفید باشد.
بیحسی لوکال در جراحی کاتاراکت میتواند با بیحسی ساب-تنون (sub-Tenon) یا بیحسی موضعی (topical) ایجاد شود. هر دو تکنیک، مزایای احتمالی دارند. این مرور، که در ابتدا در سال 2007 منتشر و در سال 2014 بهروز شد، به مقایسه این دو تکنیک بیحسی پرداخت.
اهداف ما، مقایسه اثربخشی بیحسی موضعی (با یا بدون بیحسی لوکال اینتراکمرال (intracameral)) در برابر بیحسی ساب-تنون در تخفیف درد طی جراحی کاتاراکت بود. درد را طی تجویز عامل بیحسی، درد پس از جراحی، رضایت از روند جراحی با در نظر گرفتن شرایط جراحی و رضایت بیمار را از میزان تسکین درد مرور کرده، و عوارض مرتبط را بررسی کردیم.
علاوه بر این، پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترل شده کاکرین؛ MEDLINE و EMBASE (آخرین جستوجو در نوامبر 2014) و فهرست منابع مقالات منتشر شده را جستوجو کردیم. به دنبال چکیدههای مقالات مطرح شده در کنفرانسها و کارآزماییهای در حال انجام بودیم و هیچ محدودیتی را برای وضعیت زبان نگارش مقاله یا انتشار آن قائل نشدیم.
همه مطالعات تصادفیسازیشده را وارد کردیم که بیحسی ساب-تنون را در برابر بیحسی موضعی در جراحی کاتاراکت مقایسه کردند.
کیفیت کارآزمایی را ارزیابی کرده و دادهها را در قالبی استخراج کردیم که امکان گنجاندن حداکثر دادهها را فراهم میکرد.
هشت مطالعه را در این مرور بهروز شده گنجاندیم، اما فقط هفت مطالعه را با حضور 742 چشم جراحیشده از 617 شرکتکننده در تجزیهوتحلیل نگاه داشتیم. دو کارآزمایی متقاطع (cross-over)، شامل 125 شرکتکننده، و پنج کارآزمایی موازی، شامل 492 شرکتکننده بودند. مطالعات بین سالهای 1997 و 2005 منتشر شدند. میانگین سنی شرکتکنندگان از 71.5 تا 83.5 سال متغیر بود. نسبت شرکتکنندگان زن از 54% تا 76% گزارش شد. بیحسی موضعی (با یا بدون تزریق داخل اینتراکمرال) در مقایسه با بیحسی ساب-تنون، در جراحی کاتاراکت، درد حین جراحی را افزایش داده، اما درد پس از جراحی را طی 24 ساعت کاهش میدهد. دامنه اثر (معادل 1.1 در یک مقیاس 0 تا 10 برای درد حین جراحی و 0.2 در همان مقیاس برای درد پس از جراحی طی 24 ساعت)، اگرچه از نظر آماری معنیدار گزارش شد، احتمالا برای ارتباط بالینی بسیار کوچک بود. کیفیت شواهد برای درد طی جراحی در سطح بالا و برای درد طی 24 ساعت، در سطح متوسط ارزیابی شد. تفاوتهایی را برای درد طی تجویز بیحسی لوکال (سطح شواهد پائین) یافتیم، و نشانههایی به دست آمد مبنی بر اینکه رضایت جراح (سطح شواهد پائین) و رضایت شرکتکننده (سطح شواهد متوسط) با بیحسی موضعی کمتر بود. شواهد کافی وجود نداشت که بگوییم یک تکنیک در مقایسه با روش دیگر منجر به بروز عوارض حین جراحی بیشتر یا کمتری میشود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.