سوال مطالعه مروری
مزایا و مضرات استفاده از ارتز پا (foot orthoses) (که در داخل کفش قرار داده میشود) برای درمان صافی کف پا در کودکان چیست؟
پیشینه
کودکانی مبتلا به صافی کف پا، قوس کمی در کف پا دارند. هنگامی که کودک ایستاده، قوس پا در برابر زمین صاف به نظر میرسد، و ممکن است به سمت داخل بغلتد، و حتی کف را لمس کند. گاهی اوقات، صافی کف پا میتواند باعث درد شود یا نحوه راه رفتن کودک را تغییر دهد.
انواع مختلفی از درمانهای غیر-جراحی برای صافی کف پا وجود دارند، اما این وضعیت اگر دردناک نباشد، اکثر کودکان به هیچ درمانی نیاز ندارند.
ارتزهای پا یا کفیهایی که داخل کفش قرار میگیرند، کشش عضلات، انتخاب پاپوش، اصلاح فعالیت بدنی، و کاهش وزن بدن، ممکن است بخشی از مدیریت درمانی کلی پا و فعالیت باشد. استفاده کوتاه-مدت از دارو برای درد و التهاب ممکن است تجویز شود.
ویژگیهای مطالعه
این مرور کاکرین تا سپتامبر 2021 بهروز است. تعداد 16 مطالعه (1058 کودک، 11 ماه تا 19 سال) شامل سه گروه - کودکان سالم با کف پای صاف بدون درد؛ کودکان مبتلا به آرتریت و کف پای صاف دردناک؛ سایر موارد (اختلال هماهنگی رشد، صافی کف پای دردناک) وجود دارند. این مطالعات در سراسر ایالات متحده آمریکا، استرالیا، هند، ایران، ترکیه، بریتانیا و جمهوری کره انجام شدند. اطلاعاتی را در مورد پاپوش، ورزشها، و انواع مختلف ارتز پا پیدا کردیم.
نتایج:
مقایسه ارتزهای سفارشی پا (custom foot orthoses; CFOs) با کفشهایی برای صافی کف پای بدون درد:
نسبتی از افراد بدون درد (1 کارآزمایی، 106 کودک) در 12 ماه:
%12 کودک کمتر با CFOها، بدون درد بودند (از 26% کمتر تا 5.5% بیشتر)
67 مورد از 100 کودک با CFOها در مقایسه با 79 مورد از 100 کودک با کفش بدون درد بودند.
قطع درمان به دلیل عوارض جانبی (3 کارآزمایی، 211 کودک):
%3 کودک بیشتر با CFOها به دلیل عوارض جانبی از درمان خارج شدند (از 4% کمتر تا 13% بیشتر).
72 مورد از 100 کودک با CFOها در مقایسه با 69 مورد از 100 کودک با کفش از درمان خارج شدند.
مقایسه ارتزهای پیش-ساخته پا (prefabricated foot orthoses; PFOs) با کفشها برای صافی کف پای بدون درد
نسبتی از افراد بدون درد (1 کارآزمایی، 106 کودک) در 12 ماه:
%5 کودک کمتر با PFOها بدون درد بودند (از 18.9% کمتر تا 12.6% بیشتر)
74 مورد از 100 کودک با PFOها در مقایسه با 79 مورد از 100 کودک با کفش بدون درد بودند.
خروج از درمان ناشی از عوارض جانبی (4 کارآزمایی، 338 کودک):
%0.7 کودک کمتر با PFOها به دلیل عوارض جانبی از درمان خارج شدند (از 15.2% کمتر تا 16.6% بیشتر).
71 مورد از 100 کودک با PFOها در مقایسه با 72 مورد از 100 کودک با کفش از درمان خارج شدند.
مقایسه CFOها با PFOها در صافی کف پای بدون درد
نسبتی از افراد بدون درد (1 کارآزمایی، 106 کودک) در 12 ماه:
%7 کودک کمتر با CFOها بدون درد بودند (از 22.2% کمتر تا 11.1% بیشتر)
68 مورد از 100 کودک با CFOها در مقایسه با 74 مورد از 100 کودک با PFOها بدون درد بودند.
خروج از درمان ناشی از عوارض جانبی (1 کارآزمایی، 118 کودک):
%0 کودک کمتر با CFOها به دلیل عوارض جانبی از گروه درمان خارج شدند (از 9.2% کمتر تا 11% بیشتر).
91 مورد از 100 کودک با CFOها در مقایسه با 91 مورد از 100 کودک با PFOها از گروه درمان خارج شدند.
عملکرد، کیفیت زندگی، موفقیت درمان و عوارض جانبی در این کارآزماییها گزارش نشدند
کیفیت شواهد
در کودکان سالم با صافی کف پای بدون درد، شواهدی با کیفیت پائین تا بسیار پائین نشان میدهد که در مقایسه با کفشها، CFOها و PFOها منجر به هیچ تفاوتی در نسبتی از شرکتکنندگان بدون درد یا خروج از گروه درمان ناشی از عوارض جانبی نشدند. سطح کیفیت شواهد بسیار پائین تا پائین بوده، و نتیجهگیریها ضعیف هستند. سطح قطعیت شواهد را کاهش دادیم زیرا کارآزماییها ضعیف انجام شده و دادههای کافی وجود نداشتند.
شواهدی با قطعیت پائین تا بسیار پائین نشان میدهد که تاثیر CFOها (هزینه بالا) یا PFOها (هزینه پائین) در برابر کفشها، و CFOها در برابر PFOها بر درد، عملکرد و HRQoL، نامطمئن است. با توجه به تفاوت اقتصادی بین CFOها و PFOها، این برای عملکرد بالینی مناسب است. FOها ممکن است درد و عملکرد را در برابر کفش در کودکان مبتلا به JIA، با حداقل تفاوت بین CFOهای پُر-هزینه و PFOهای ژنریک بهبود بخشند.
این مرور بهروز شده از مطالعه سال 2010، تائید میکند که در غیاب درد، استفاده از CFOهای با هزینه بالا برای کودکان سالم با صافی کف پای انعطافپذیر هیچ شواهد تائید کنندهای ندارد، و به نتیجهگیریهای بسیار محدودی در مورد استفاده از FOها برای درمان صافی کف پای کودکان میرسد.
در دسترس بودن دادههای نورماتیو (normative) و آیندهنگر مربوط به تکامل پا، اکثر نگرانیهای مربوط به کف پای صاف را نادیده گرفته، و توجه مداوم را به این موضوع نفی میکند. توجه مجددا باید به بیماریهای مرتبط با پای کودکان معطوف شود، که باعث درد، محدودیت عملکرد، یا کاهش کیفیت زندگی میشوند. دستور کار برای انجام پژوهش پیرامون صافی کف پای بدون نشانه در کودکان سالم باید به تاریخ سپرده شود، و با یک منطق پژوهشی هدفمند جایگزین شود، که به کودکان مبتلا به پاتولوژی قطعی پا ناشی از تشخیصهای مجزا، یعنی JIA، فلج مغزی، تالیپس اکوئینوواروس مادرزادی (congenital talipes equino varus) یا پا-چنبری، تریزومی (trisomy) 21 و شارکو ماری توث (Charcot Marie Tooth) بپردازد. این که منابع پژوهشی باید برای مطالعه صافی کف پا در کودکان سالمی که درد ندارند به هدر برود یا خیر، جای سوال دارد. نسخههای بهروز شده این مرور در آینده فقط به بیماریهای مرتبط با پای کودکان میپردازند.
صافی کف پا در کودکان یک علت شایع برای مراجعه به بخش مراقبتهای اولیه است؛ شیوع آن تقریبا 15% گزارش شده است. موارد کمی از صافی کف پا میتوانند باعث آسیب شده و راه رفتن را محدود کنند. هیچ استراتژی بهینه و اتفاق نظری برای استفاده از ارتزهای پا (foot orthoses; FOs) برای درمان صافی کف پای کودکان وجود ندارد.
ارزیابی مزایا و مضرات ارتزهای پا در درمان صافی کف پای کودکان.
در 01 سپتامبر 2021، به جستوجو در CENTRAL؛ MEDLINE؛ و Embase، و در 07 آگوست 2020، به جستوجو در دو پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی پرداختیم.
همه کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) را از کاربرد FOها به عنوان مداخلهای برای درمان کف پای صاف در کودکان شناسایی کردیم. پیامدهای وارد شده در این مرور عبارت بودند از درد، عملکرد، کیفیت زندگی، موفقیت درمان، و عوارض جانبی. مقایسههای مورد نظر عبارت بودند از: هر نوعی از FOها در برابر درمان ساختگی، هر نوعی از FOها در برابر کفشها، FOهای سفارشی (customised FOs; CFOs) در برابر FOهای پیش-ساخته (prefabricated FOs; PFOs).
از روشهای استاندارد توصیه شده توسط کاکرین استفاده کردیم.
ما 16 کارآزمایی را با 1058 کودک 11 ماه تا 19 سال با صافی کف پای انعطافپذیر (flexible flat feet) وارد کردیم. تظاهرات متمایز کف پای صاف شامل آرتریت بدون نشانه ایدیوپاتیک نوجوانان (juvenile idiopathic arthritis; JIA)، اختلال تکاملی در هماهنگی (developmental co-ordination disorder; DCD) و علامتدار در نظر گرفته شدند. مداخلات کارآزمایی شامل FOها، پاپوش، تمرینات پا و توانبخشی، و تحریک الکتریکی عصبیعضلانی (neuromuscular electrical stimulation; NMES) بودند. به دلیل وجود ناهمگونی، دادهها را با هم تجمیع نکردیم. بیشتر کارآزماییها پتانسیلی برای سوگیریهای انتخاب، عملکرد، تشخیص و گزارشدهی انتخابی داشتند. هیچ یک از کارآزماییها شرکتکنندگان را کورسازی نکردند. نتایج را بهطور جداگانه برای صافی کف پای بدون نشانه (کودکان سالم) و علامتدار (کودکان مبتلا به JIA) ارائه میکنیم.
سطح قطعیت شواهد بسیار پائین تا پائین بود، که دلیل کاهش سطح آنها، وجود سوگیری (bias)، عدم-دقت و غیر-مستقیم بودن آنها بود.
سه مقایسه در طول کارآزماییها مورد ارزیابی قرار گرفتند: CFO در برابر کفش؛ PFO در برابر کفش؛ CFO در برابر PFO.
صافی کف پای بدون نشانه
1. CFOها در برابر کفش (1 کارآزمایی، 106 شرکتکننده): شواهدی با کیفیت پائین نشان داد که CFOها منجر به تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در نسبتی از افراد بدون درد (مقیاس آنالوگ بصری 10 نقطهای (VAS)) در یک سال (خطر نسبی (RR): 0.85؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.67 تا 1.07)؛ کاهش مطلق (11.8%؛ 95% CI؛ 4.7% کمتر تا 15.8% بیشتر)؛ یا خروج از مطالعه به دلیل بروز عوارض جانبی (RR: 1.05؛ 95% CI؛ 0.94 تا 1.19)؛ تاثیر مطلق (3.4% بیشتر؛ 95% CI؛ 4.1% کمتر تا 13.1% بیشتر) میشوند.
.2 PFOها در برابر کفش (1 کارآزمایی، 106 شرکتکننده): شواهدی با کیفیت پائین تا بسیار پائین نشان داد که PFOها منجر به تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در نسبتی از افراد بدون درد (مقیاس 10 نقطهای VAS) در یک سال (RR: 0.94؛ 95% CI؛ 0.76 تا 1.16)؛ تاثیر مطلق (4.7% کمتر؛ 95% CI؛ 18.9% کمتر تا 12.6% بیشتر)؛ یا خروج از مطالعه به دلیل عوارض جانبی (RR: 0.99؛ 95% CI؛ 0.79 تا 1.23) میشوند.
3. CFOها در برابر PFOها (1 کارآزمایی، 108 شرکتکننده): شواهدی با کیفیت پائین نشان داد که هیچ تفاوتی در نسبتی از افراد بدون درد در یک سال (RR: 0.93؛ 95% CI؛ 0.73 تا 1.18)؛ تاثیر مطلق (7.4% کمتر؛ 95% CI؛ 22.2% کمتر تا 11.1% بیشتر)؛ یا در خروج از مطالعه به دلیل عوارض جانبی (RR: 1.00؛ 95% CI؛ 0.90 تا 1.12) وجود ندارد.
عملکرد و کیفیت زندگی (quality of life; QoL) مورد ارزیابی قرار نگرفت.
صافی کف پای علامتدار (JIA)
1. CFOها در برابر کفش (1 کارآزمایی، 28 شرکتکننده، پیگیری 3-ماه): شواهدی با کیفیت بسیار پائین حاکی از تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در درد (مقیاس 0 تا 10؛ 0 به معنای نداشتن درد) بین گروهها بود (MD: -1.5؛ 95% CI؛ 2.78- تا 0.22-). شواهدی با کیفیت پائین، بهبود عملکرد را با CFOها (شاخص عملکرد پا - ناتوانی FFI؛ (Foot Function Index - FFI disability)؛ 0 تا 100؛ 0 به معنای بهترین عملکرد؛ MD: -18.55؛ 95% CI؛ 34.42- تا 2.68-)؛ QoL رتبهبندی شده توسط کودک (PedsQL؛ 0 تا 100؛ 100 به معنای بهترین کیفیت؛ MD: 12.1؛ 95% CI؛ 1.6- تا 25.8) و QoL رتبهبندی شده توسط والدین (PedsQL؛ MD: 9؛ 95% CI؛ 4.1- تا 22.1) و تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را بین گروهها در موفقیت درمان (پیادهروی زمانبندی شده؛ MD؛ 1.33- ثانیه؛ 95% CI؛ 2.77- تا 0.11)، یا خروج از مطالعه به دلیل عوارض جانبی (RR: 0.58؛ 95% CI؛ 0.11 تا 2.94)؛ تفاوت مطلق (9.7% کمتر؛ 20.5% کمتر تا 44.8% بیشتر) نشان داد.
.2 PFOها در برابر کفش (1 کارآزمایی، 25 شرکتکننده، پیگیری 3-ماه): شواهدی با کیفیت بسیار پائین حاکی از تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در درد بین گروهها بود (MD: 0.02؛ 95% CI؛ 1.94- تا 1.98). شواهدی با کیفیت پائین، هیچ تفاوتی را بین گروهها از نظر عملکرد (ناتوانی-FFI؛ MD: -4.17؛ 95% CI؛ 24.4- تا 16.06)؛ QoL رتبهبندی شده توسط کودک (PedsQL؛ MD: -3.84؛ 95% CI؛ 19- تا 11.33) یا QoL رتبهبندی شده توسط والدین (PedsQL؛ MD: -0.64؛ 95% CI؛ 13.22- تا 11.94) نشان نداد.
3. CFOها در برابر PFOها (2 کارآزمایی، 87 شرکتکننده): شواهدی با کیفیت پائین، تفاوتی اندک یا عدم تفاوت را بین گروهها از نظر درد (مقیاس 0 تا 10؛ 0 به معنای بدون درد) در 3 ماه (MD: -1.48؛ 95% CI؛ 3.23- تا 0.26)، عملکرد (FFI-ناتوانی؛ MD: -7.28؛ 95% CI؛ 15.47- تا 0.92)؛ QoL رتبهبندی شده توسط کودک (PedsQL؛ MD: 8.6؛ 95% CI؛ 3.9- تا 21.2)، یا QoL رتبهبندی شده توسط والدین (PedsQL؛ MD: 2.9؛ 95% CI؛ 11- تا 16.8) نشان داد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.