مشکل چیست؟
سرطانهای حفره دهان (دهان) و اوروفارنکس (گلو) که در مراحل اولیه تشخیص داده شوند، عمدتا با جراحی یا رادیوتراپی درمان میشوند. این درمانها در درمان قطعی سرطان و بهبود بقای بیماران موثر هستند. با این حال، با استفاده تنها از جراحی و رادیوتراپی، احتمال عود سرطان وجود دارد که میتواند طول عمر بیماران را کاهش دهد. افزودن شیمیدرمانی به جراحی یا رادیوتراپی، ممکن است به بهبود بقای بیمار کمک کند.
چرا این موضوع مهم است؟
درمانهای شیمیدرمانی، داروهایی هستند که با از بین بردن سلولهایی که به سرعت تقسیم میشوند، مانند سلولهای سرطانی، عمل میکنند. سلولهای دیگری نیز در بدن وجود دارند که به سرعت تقسیم میشوند، مانند سلولهای سطحی پوست یا روده. شیمیدرمانی میتواند روی این سلولهای سالم نیز تاثیر بگذارد، که به همین دلیل این درمانها عوارض جانبی ناخوشایندی را به بیمار تحمیل میکنند.
در درمان سرطان، شیمیدرمانی را میتوان پیش از جراحی یا رادیوتراپی، در طول دوره انجام رادیوتراپی یا پس از درمان با جراحی یا رادیوتراپی انجام داد. همچنین، انواع مختلفی از رژیمهای شیمیدرمانی وجود دارند که میتوانند به صورت قرص یا از طریق وریدی (داخل وریدی) تجویز شوند. این تفاوتها در روشهای تجویز شیمیدرمانی و انواع شیمیدرمانی، احتمالا تاثیرات متفاوتی را بر بقای بیمار بر جای میگذارند. در حال حاضر، ما نمیدانیم کدام روش بهتر است.
این مطالعه مروری بهروز شده نسخه قبلی است که در سال 2011 منتشر شد.
ما به دنبال چه یافتهای بودیم؟
ما میخواستیم بدانیم شیمیدرمانی که با جراحی یا رادیوتراپی تجویز میشود، بقای بیمار را بهبود میبخشد یا خیر. همچنین میخواستیم بدانیم که شیمیدرمانی انجام شده به همراه جراحی یا رادیوتراپی، احتمال کوچک شدن سرطان را بهبود میبخشد و این درمانها خطر بازگشت سرطان (عود) را کاهش میدهند یا خیر.
ما چه کاری را انجام دادیم؟
چندین بانک اطلاعاتی الکترونیکی را برای یافتن مطالعاتی جستوجو کردیم که افزودن شیمیدرمانی را قبل، حین یا پس از هم رادیوتراپی یا جراحی در بیماران بزرگسال (سن > 18 سال) مبتلا به سرطان حفره دهان یا اوروفارنکس ارزیابی کردند.
مطالعات را در چهار گروه دستهبندی کرده و نتایج را درون هر دسته ترکیب کردیم. قابلیت اطمینان شواهدی را که یافتیم، ارزیابی کردیم.
ما چه مطالعاتی یافتیم؟
ما 100 مطالعه را شناسایی کردیم که استفاده از شیمیدرمانی را به همراه جراحی یا رادیوتراپی ارزیابی کردند. در مجموع، بیش از 18,000 بیمار از سراسر جهان وارد شدند. سی-شش مطالعه، استفاده از شیمیدرمانی را پیش از جراحی یا رادیوتراپی ارزیابی کردند؛ 11 مطالعه استفاده از شیمیدرمانی را پس از انجام جراحی یا رادیوتراپی بررسی کردند؛ 30 مطالعه استفاده از شیمیدرمانی را همراه با رادیوتراپی بررسی کردند؛ و 23 مطالعه، داروهای مختلف شیمیدرمانی را که قبل، حین یا پس از جراحی یا رادیوتراپی تجویز شدند، ارزیابی کردند.
نتایج اصلی چه بودند؟
هیچ شواهد روشنی را نیافتیم مبنی بر این که انجام شیمیدرمانی پیش از عمل جراحی یا رادیوتراپی باعث بهبود بقای بیمار میشود. بهطور مشابه، به نظر نمیرسد شیمیدرمانی انجام شده پس از جراحی منجر به بهبود بقا شود.
ما دریافتیم که درمان همزمان با رادیوتراپی و شیمیدرمانی پس از جراحی، در مقایسه با فقط رادیوتراپی پس از جراحی، ممکن است شانس بقا را افزایش دهد. همچنین، در بیمارانی که واجد شرایط انجام جراحی نیستند، در صورتی که شیمیدرمانی به رادیوتراپی اضافه شود، در مقایسه با درمان فقط رادیوتراپی، ممکن است شانس بقا را بهبود بخشد. شواهد کافی برای قضاوت در مورد بهترین داروی شیمیدرمانی برای استفاده وجود نداشت.
این نتایج تا چه میزان قابل اطمینان هستند؟
تفاوتهایی میان مطالعات وارد شده در نوع و تعداد شرکتکنندگان آنها، همچنین نوع داروی شیمیدرمانی تجویز شده وجود داشت. این تفاوتها ممکن است بر نتایج تاثیرگذار باشند. به این ترتیب، ما نمیتوانیم در مورد این نتایج مطمئن باشیم و انجام پژوهشهای بیشتر در آینده، میتواند نتیجهگیریهای ما را تغییر دهد.
این یافتهها چه معنایی دارند؟
این نتایج از افزودن شیمیدرمانی همراه با رادیوتراپی در بیمارانی که به دنبال ابتلا به سرطانهای حفره دهان یا اوروفارنکس تحت عمل جراحی قرار میگیرند، حمایت میکنند. در بیمارانی که واجد شرایط انجام جراحی نیستند، نتایج ما از استفاده از شیمیدرمانی همراه با رادیوتراپی در مقایسه با فقط رادیوتراپی، پشتیبانی میکند.
ما از این مطالعه نتیجه گرفتیم که شواهد کافی برای حمایت از استفاده از شیمیدرمانی خارج از این شرایط وجود ندارد. ما معتقدیم که این نتایج، نیاز به انجام مطالعه بیشتر را در مورد استفاده از شیمیدرمانی همراه با جراحی یا رادیوتراپی برجسته میکند.
این مرور تا چه زمانی بهروز است؟
این مرور تا سپتامبر 2021 بهروز است.
نتایج این مرور نشان میدهند که انجام شیمیدرمانی با هدف درمان قطعی در سرطانهای حفره دهان و اوروفارنژیال، فقط زمانی مفید به نظر میرسد که در شرایط خاص همراه با درمان موضعی-منطقهای استفاده شود. شواهد موجود مزیت واضحی را از مداخله برای بقای بیمار به دنبال استفاده از شیمیدرمانی القایی پیش از رادیوتراپی، جراحی یا CRT نشان نمیدهد. CRT کمکی در مقایسه با فقط رادیوتراپی، خطر مرگومیر را تا 16% کاهش میدهد. انجام کمورادیاسیون همزمان در مقایسه با فقط رادیاسیون، با بهبودی بیش از 20% در بقای کلی همراه است؛ با این حال، انجام پژوهشهای بیشتری برای آگاهی یافتن از این موضوع که شیمیدرمانی خاص چگونه ممکن است بر این مزیت تاثیرگذار باشد، مورد نیاز است.
سرطانهای حفره دهان و اوروفارنژیال، شایعترین سرطانهایی هستند که در سر و گردن ایجاد میشوند. درمان سرطان حفره دهان عموما جراحی است و به دنبال آن، رادیوتراپی، در حالی که سرطانهای اوروفارنژیال، که احتمال پیشرفت آنها در زمان تشخیص بیشتر است، با رادیوتراپی یا کمورادیاسیون مدیریت میشوند. انجام جراحی برای سرطانهای دهان میتواند ناخوشایند باشد و هم جراحی و هم رادیوتراپی، عوارض جانبی قابل توجهی را بر عملکرد بیمار وارد میکنند. توسعه داروهای جدید شیمیدرمانی، ترکیبات دارویی جدید و تغییرات در زمانبندی نسبی جراحی، رادیوتراپی، و درمانهای شیمیدرمانی، ممکن است به طور بالقوه باعث افزایش شانس بقا و کیفیت زندگی در این گروه از بیماران شوند. این مرور، نسخه بهروز شدهای است که در سال 2011 منتشر شد.
تعیین این که شیمیدرمانی، به همراه رادیوتراپی و/یا جراحی برای درمان کارسینوم سلول سنگفرشی اوروفارنژیال و حفره دهان، هنگامی که به عنوان یک درمان القایی پیش از درمان موضعی-منطقهای (یعنی رادیوتراپی یا جراحی) گنجانده شود، یا همزمان با رادیوتراپی یا در سیستم درمان کمکی (یعنی پس از درمان موضعی-منطقهای با رادیوتراپی یا جراحی) استفاده شود، منجر به بهبود بقای کلی، بهبود بقای بدون بیماری و/یا بهبود کنترل موضعی-منطقهای تومور میشود یا خیر.
یک متخصص اطلاعات، 4 بانک اطلاعاتی کتابشناختی را تا 15سپتامبر2021 جستوجو کرده و از روشهای جستوجوی بیشتر برای شناسایی مطالعات منتشر شده، منتشر نشده و در حال انجام بهره برد.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شدهای (randomised controlled trials; RCTs) را وارد کردیم که در آنها بیش از 50% از شرکتکنندگان تومورهای اولیه در حفره دهان یا اوروفارنکس داشتند، و به ارزیابی افزودن شیمیدرمانی به درمانهای دیگر مانند رادیوتراپی و/یا جراحی پرداخته، یا دو یا چند رژیم شیمیدرمانی یا شیوههای تجویز آنها را با هم مقایسه کردند.
برای این بهروزرسانی، کارآزماییهای وارد شده جدید را از نظر وجود خطر سوگیری (bias) ارزیابی کردیم و حداقل دو نویسنده، دادهها را استخراج کردند. پیامد اولیه ما، بقای کلی (زمان سپری شده تا مرگ به هر علتی) بود. پیامدهای ثانویه عبارت بودند از بقای بدون بیماری (زمان سپری شده تا عود بیماری یا مرگ به هر علتی) و کنترل موضعی-منطقهای (پاسخدهی به درمان اولیه).
در صورت لزوم، برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر یا شفافسازی آنها، با نویسندگان کارآزمایی تماس گرفتیم.
در مجموع 100 مطالعه را، شامل 18,813 شرکتکننده وارد کردیم. هیچ یک از مطالعات وارد شده، خطر پائین سوگیری نداشتند.
برای شیمیدرمانی القایی، نتایج را برای رژیمهای درمانی متداولی گزارش کردیم که مورد علاقه پزشکان و افرادی است که برای سرطانهای حفره دهان و اوروفارنژیال تحت درمان قرار میگیرند. بهطور کلی، شواهد برای واضح نشان دادن مزیت مداخله برای بقای بیمار ناشی از شیمیدرمانی القایی با پلاتینوم به همراه 5-فلورواوراسیل پیش از انجام رادیوتراپی (نسبت خطر (HR) برای مرگومیر: 0.85؛ 95% CI؛ 0.70 تا 1.04؛ P = 0.11؛ 7427 شرکتکننده؛ 5 مطالعه؛ شواهد با قطعیت متوسط)، پیش از انجام جراحی (HR برای مرگومیر: 1.06؛ 95% CI؛ 0.71 تا 1.60؛ P = 0.77؛ 198 شرکتکننده؛ 1 مطالعه؛ شواهد با قطعیت پائین) یا پیش از کمورادیاسیون (CRT) همزمان با سیسپلاتین (HR برای مرگومیر: 0.71؛ 95% CI؛ 0.37 تا 1.35؛ P = 0.30؛ 389 شرکتکننده؛ 2 مطالعه؛ شواهد با قطعیت پائین) ناکافی هستند. شواهد کافی برای حمایت از استفاده از یک رژیم شیمیدرمانی القایی با سیسپلاتین به اضافه 5-فلورواوراسیل به همراه دوستاکسل پیش از CRT با سیسپلاتین، وجود ندارد (HR برای مرگومیر: 1.08؛ 95% CI؛ 0.80 تا 1.44؛ P = 0.63؛ 760 شرکتکننده؛ 3 مطالعه؛ شواهد با قطعیت پائین).
شواهد برای حمایت از استفاده از شیمیدرمانی کمکی نسبت به انجام فقط پیگیری پس از جراحی، ناکافی هستند (HR برای مرگومیر: 0.95؛ 95% CI؛ 0.73 تا 1.22، P = 0.67؛ 353 شرکتکننده، 5 مطالعه، شواهد با قطعیت متوسط). میان مطالعاتی که CRT کمکی را پس از جراحی با RT پس از جراحی مقایسه کردند، CRT کمکی مزیتی را برای بقای بیمار نشان داد (HR: 0.84؛ 95% CI؛ 0.72 تا 0.98؛ P = 0.03؛ 1097 شرکتکننده؛ 4 مطالعه؛ شواهد با قطعیت متوسط).
درمان اولیه با CRT، در مقایسه با فقط رادیوتراپی، با کاهشی در خطر مرگومیر همراه بود (HR برای مرگومیر: 0.74؛ 95% CI؛ 0.67 تا 0.83؛ P < 0.00001؛ 2852 شرکتکننده؛ 24 مطالعه؛ شواهد با قطعیت متوسط).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.