آنالوگ‌ها یا آگونیست‌های پپتید شبه-گلوکاگون نوع جدیدی از دارو در درمان دیابت نوع 2 هستند که از طریق تزریق زیرپوستی تجویز می‌شوند. آنها با تحریک ترشح انسولین وابسته به گلوکز و بیوسنتز، و با سرکوب ترشح گلوکاگون، تاخیر در تخلیه معده و افزایش سیری، سطح گلوکز را تنظیم می‌کنند. آگونیست‌های مختلف پپتید-1 شبه-گلوکاگون در حال استفاده بوده یا در فرایند صدور مجوز هستند، از جمله اگزناتید (exenatide)، لیراگلوتاید (liraglutide)، آلبیگلوتید (albiglutide)، تاسپوگلوتید (taspoglutide)، لیکسیسناتید (lixisenatide) و LY2189265.
هفده کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل‌شده، عمدتا با سطح کیفیت متوسط تا بالا، حدود 6899 فرد مبتلا به دیابت نوع 2 را تصادفی‌سازی کردند. مطالعات عمدتا کوتاه‌مدت بودند، اغلب 26 هفته. طولانی‌ترین دوره مطالعه، 30 هفته بود. از هفده مطالعه، یک مورد آلبیگلوتاید را با دارونما، دو مطالعه اگزناتید 10 میکروگرم دو بار در روز را با اگزناتید 2 میلی‌گرم یک بار در هفته، یک مطالعه اگزناتید 2 میلی‌گرم یک بار در هفته را با انسولین گلارژین، یک مطالعه اگزناتید 2 میلی‌گرم یک بار در هفته را با پیوگلیتازون و سیتاگلیپتین، پنج مورد لیراگلوتاید را با دارونما، دو مورد لیراگلوتاید را با سولفونیل‌اوره، یک مطالعه اگزناتید را دو بار در روز با لیراگلوتاید، لیراگلوتاید را با سیتاگلیپتین، لیراگلوتاید را با روزیگلیتازون و لیراگلوتاید را با انسولین گلارژین، دو مورد تاسپوگلوتاید را با دارونما و یک مورد لیکسیسناتید را با دارونما و LY2189265 را با دارونما مقایسه کردند. در افرادی که قبلا با داروهای خوراکی ضددیابت درمان شدند، افزودن آنالوگ‌های پپتید شبه-گلوکاگون، در مقایسه با دارونما، روزیگلیتازون، پیوگلیتازون یا سیتاگلیپتین، کنترل قند خون را بهبود بخشید، اما نه همیشه در مقایسه با انسولین (برای اگزناتید) یا گلیمپراید (یک سولفونیل‌اوره). آنالوگ‌های پپتید شبه-گلوکاگون باعث کاهش وزن بیشتر، نسبت به هر یک از درمان‌های مورد مقایسه شدند. با این حال، تهوع و دیگر عوارض گوارشی مانند اسهال یا استفراغ بیشتر مشاهده شدند، اگرچه این موارد تمایل به از بین رفتن داشتند و در همه شرکت‌کنندگان ظاهر نشدند. هیپوگلیسمی با آنالوگ‌های پپتید شبه-گلوکاگون کمی بیشتر از دارونما رخ داد، اما به‌طور کلی کمتر از دیگر درمان‌های ضددیابت بود. بروز هیپوگلیسمی در شرکت‌کنندگانی که همزمان سولفونیل‌اوره مصرف کردند، بیشتر گزارش شد. مطالعات برای ارزیابی عوارض جانبی طولانی‌مدت، به اندازه کافی طول نکشیدند. هیچ‌یک از مطالعات مرگ‌ومیر یا عوارض را بررسی نکردند.
آگونیست‌های GLP-1 در بهبود کنترل سطح قند خون موثر هستند.
آنالوگ‌های پپتید شبه-گلوکاگون دسته جدیدی از داروهای مورد استفاده در درمان دیابت نوع 2 هستند که از هورمون درون‌زای پپتید شبه-گلوکاگون 1 (GLP-1) تقلید می‌کنند. GLP-1 یک اینکرتین (incretin)، یک هورمون گوارشی است که در پاسخ به مواد مغذی مصرف شده، در گردش خون آزاد می‌شود. GLP-1 با تحریک ترشح انسولین وابسته به گلوکز و بیوسنتز، و با سرکوب ترشح گلوکاگون، تاخیر در تخلیه معده و افزایش سیری، سطح گلوکز را تنظیم می‌کند.
ارزیابی تاثیرات آنالوگ‌های پپتید شبه-گلوکاگون در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2.
مطالعات از جست‌وجوی الکترونیکی در کتابخانه کاکرین (آخرین جست‌وجو در شماره 1، 2011)، MEDLINE (آخرین جست‌وجو در مارچ 2011)، EMBASE (آخرین جست‌وجو در مارچ 2011)، Web of Science (آخرین جست‌وجو در مارچ 2011) و بانک‌های اطلاعاتی کارآزمایی‌های در حال انجام به دست آمدند.
مطالعات در صورتی وارد شدند که کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل‌شده با حداقل مدت هشت هفته بودند، و یک آنالوگ GLP-1 را با دارونما (placebo)، انسولین، یک داروی ضددیابت خوراکی، یا یک آنالوگ GLP-1 دیگر در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 مقایسه کردند.
استخراج داده‌ها و ارزیابی کیفی مطالعات توسط یک داور انجام شد و توسط داور دوم بررسی شدند. داده‌ها بر اساس نوع آگونیست GLP-1 و درمان مقایسه آنالیز شدند. در صورت لزوم، داده‌ها در یک متاآنالیز خلاصه شدند (تفاوت میانگین (MD) و خطر نسبی (RR) با استفاده از مدل اثرات تصادفی (random-effects model) خلاصه شدند).
هفده کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل‌شده شامل آنالیز‌های مرتبط برای 6899 شرکت‌کننده در تجزیهوتحلیل گنجانده شدند. مطالعات عمدتا کوتاه‌مدت بودند، اغلب 26 هفته.
تمام آگونیست‌های GLP-1 در مقایسه با دارونما، سطح هموگلوبین A1c گلیکوزیله (HbA1c) را تا حدود 1% کاهش دادند. اگزناتید (exenatide) با دوز 2 میلی‌گرم یک بار در هفته و لیراگلوتاید (liraglutide) با دوز 1.8 میلی‌گرم، آن را به ترتیب تا 0.20% و 0.24% بیشتر از انسولین گلارژین (glargine) کاهش دادند. اگزناتید با دوز 2 میلی‌گرم یک بار در هفته، HbA1c را بیش از اگزناتید با دوز 10 میکروگرم دو بار در روز، سیتاگلیپتین (sitagliptin) و پیوگلیتازون (pioglitazone) کاهش داد. لیراگلوتاید با دوز 1.8 میلی‌گرم، HbA1c را تا 0.33% بیشتر از اگزناتید با دوز 10 میکروگرم دو بار در روز کاهش داد. لیراگلوتید در مقایسه با سولفونیل‌اوره‌ها (sulphonylurea) منجر به بهبودهای مشابه در HbA1c شد اما آن را بیشتر از سیتاگلیپتین و روزیگلیتازون کاهش داد.
هم اگزناتید و هم لیراگلوتید نسبت به اکثر داروها در گروههای مقایسه فعال منجر به کاهش وزن بیشتر شدند، از جمله در شرکت‌کنندگانی که حالت تهوع نداشتند. هیپوگلیسمی در شرکت‌کنندگانی که همزمان سولفونیل‌اوره مصرف کردند، بیشتر رخ داد. آگونیست‌های GLP-1 باعث ایجاد عوارض جانبی گوارشی، عمدتا حالت تهوع، شدند. این عوارض جانبی در ابتدا بسیار شدید بودند و سپس فروکش کردند. عملکرد سلول‌های بتا با آگونیست‌های GLP-1 بهبود یافت، اما این تاثیر پس از قطع درمان باقی نماند.
هیچ‌یک از مطالعات برای ارزیابی تاثیرات مثبت یا منفی طولانی‌مدت، به اندازه کافی طول نکشیدند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.