سندرم پاسخ التهابی سیستمیک (systemic inflammatory response syndrome; SIRS) یک پاسخ پیچیده به یک خونریزی مانند جراحی بزرگ یا تروما است. در صورت وجود عفونت، به آن سندرم سپسیس (sepsis) یا فقط سپسیس میگویند. واکنش التهابی عمومی شامل فعال شدن لوکوسیتها و سلولهای اندوتلیال و آزادسازی واسطههای التهابی و رادیکالهای آزاد اکسیژن سمّی است. میکروترومبوز منتشر (diffuse microthrombosis) میتواند منجر به ناهنجاریهای پرفیوژن موضعی بافتی و اکسیژنرسانی کم (هیپوکسی (hypoxia)) شود. درمان SIRS و سپسیس ممکن است دشوار باشد و از علل اصلی نارسایی اندامهای متعدد و مرگومیر بیماران در بخش مراقبتهای ویژه برشمرده میشوند. SIRS و سپسیس هر دو منجر به کاهش سطح آنتیاکسیدانهایی میشوند که بهطور طبیعی در بدن وجود دارند.
N-استیل سیستئین (N-acetylcysteine) یک آنتیاکسیدان با تاثیرات ضد-التهابی قوی است که در درمان اندوتوکسمی (endotoxaemia) و مصرف بیش از حد استامینوفن (acetaminophen) استفاده میشود. این مرور کاکرین با حضور 41 کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شده و 2768 بیمار بزرگسال به شدت بد-حال، هیچ شواهدی را برای حمایت از این فرضیه که N-استیل سیستئین ممکن است خطر مرگومیر را در بزرگسالان مبتلا به SIRS یا سپسیس کاهش دهد، پیدا نکرد. N-استیل سیستئین داخل-وریدی بر طول مدت بستری در بخش مراقبتهای ویژه، مدت زمان نیاز به دریافت ونتیلاسیون مکانیکی، مدت پشتیبانی از سیستم قلبیعروقی یا بروز نارسایی اندام جدید تاثیری نداشت. در حال حاضر شواهد کافی برای حمایت از استفاده از این دارو در درمان SIRS یا سپسیس وجود ندارد. ما همچنین دریافتیم که وقتی N-استیل سیستئین بیش از 24 ساعت پس از ایجاد علائم بالینی SIRS یا سپسیس تجویز میشود، ممکن است با ایجاد اختلال قلبیعروقی، مضر باشد.
بیست کارآزمایی از N-استیل سیستئین در بیماران در حوالی زمان جراحی استفاده کردند، از جمله جراحی قلب، عروق و شکم بزرگ، و پیوند کبد. هشت مطالعه، N-استیل سیستئین را در بیماران مبتلا به سپسیس شدید یا شوک سپتیک مرتبط با شرایط پزشکی سندرم دیسترس تنفسی حاد (acute respiratory distress syndrome; ARDS)، نارسایی چند-عضوی، نارسایی کبد، مالاریا یا سوختگی ارزیابی کردند. دوز N-استیل سیستئین، زمانبندی و مدت درمان، از یک دوز داخل-وریدی تا اینفیوژن به مدت هفت روز، متفاوت بود. بیست مقاله خطر پائین سوگیری (bias) داشتند.
بهطور کلی، این متاآنالیز نسبت به بیخطری (safety) و استفاده از N-استیل سیستئین داخل-وریدی به عنوان یک درمان کمکی در SIRS و سپسیس اطمینانی ندارد. در بهترین حالت، N-استیل سیستئین در کاهش مورتالیتی و عوارض در این جمعیت بیمار بیاثر است. در بدترین حالت، میتواند مضر باشد، بهویژه زمانی که دیرتر از 24 ساعت پس از شروع نشانهها تجویز شود، که باعث افسردگی قلبیعروقی میشود. مگر اینکه RCTهای آینده شواهدی را از تاثیر درمان ارائه دهند، پزشکان نباید بهطور معمول از N-استیل سیستئین داخل-وریدی در SIRS یا سپسیس استفاده کنند و دانشگاهیان نباید استفاده از آن را ترویج کنند.
مرگومیر در سندرم پاسخ التهابی سیستمیک (systemic inflammatory response syndrome; SIRS) یا نارسایی چند-سیستمی ارگان ناشی از سپسیس (sepsis) شایع است و تصور میشود که آنتیاکسیدانهایی مانند N-استیل سیستئین (N-acetylcysteine) میتوانند در مدیریت بالینی آن مفید باشند.
اثربخشی بالینی N-استیل سیستئین داخل-وریدی را برای درمان بیماران مبتلا به SIRS یا سپسیس ارزیابی کردیم.
بانکهای اطلاعاتی زیر را جستوجو کردیم: پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای بالینی کاکرین (CENTRAL) (کتابخانه کاکرین؛ The Cochrane Library؛ سال 2011، شماره 12)؛ MEDLINE (ژانويه 1950 تا ژانويه 2012)؛ EMBASE (ژانويه 1980 تا ژانويه 2012)؛ CINAHL (1982 تا ژانویه 2012)؛ NHS Trusts Clinical Trials Register and Current Controlled Trials (www.controlled-trials.com)؛ LILACS؛ KoreaMED؛ MEDCARIB؛ INDMED؛ PANTELEIMON؛ Ingenta؛ ISI Web of Knowledge و National Trials Register برای شناسایی همه کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده مرتبط که برای این مرور در دسترس هستند.
فقط کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) را وارد متاآنالیز کردیم.
بهطور مستقل از هم انتخاب مطالعه، ارزیابی کیفیت و استخراج دادهها را انجام دادیم. خطرات نسبی (RR) را برای پیامدهای دو-حالتی تخمین زدیم. ناهمگونی آماری را با استفاده از آماره I2 اندازهگیری کردیم.
تعداد 41 مطالعه کامل و منتشر شده (2768 بیمار) را وارد کردیم. مورتالیتی در گروه N-استیل سیستئین و دارونما (placebo) مشابه بود (RR: 1.06؛ 95% CI؛ 0.79 تا 1.42؛ I2 = 0%). همچنین N-استیل سیستئین هیچ تاثیر قابلتوجهی را بر طول مدت بستری در بیمارستان، مدت زمان استفاده از ونتیلاسیون مکانیکی یا بروز نارسایی جدید ارگان نشان نداد. استفاده زودهنگام از N-استیل سیستئین برای پیشگیری از ایجاد یک پاسخ اکسیداتیو التهابی، تاثیری بر پیامدهای بیمار نداشت، استفاده دیرهنگام پس از 24 ساعت از ظهور نشانهها نیز تاثیری را نشان نداد. استفاده دیرهنگام با بیثباتی قلبیعروقی همراه بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.