این مرور ترخیص در همان روز (same-day-surgery) را با بستری شبانه پس از برداشتن کیسه صفرا به روش سوراخ کلید (لاپاروسکوپیک کولهسیستکتومی (laparoscopic cholecystectomy)) برای شرایط مختلف موثر بر کیسه صفرا، اما عمدتا برای سنگهای صفراوی که باعث درد میشوند، مقایسه میکند.
سنگهایی که در کیسه صفرا ایجاد میشوند میتوانند باعث درد در قسمت بالای شکم شوند. این عارضه با برداشتن جراحی کیسه صفرا از طریق جراحی سوراخ کلید، پروسیجری که به لاپاروسکوپیک کولهسیستکتومی معروف است، درمان میشود. در این روش ممکن است لازم باشد که فرد یک شب را در بیمارستان بماند، اما میتوان این جراحی را انجام داد و به او اجازه داد در همان روز به منزل برود («جراحی روز (day-surgery)»). در مورد اینکه انجام کولهسیستکتومی لاپاراسکوپیک به عنوان جراحی در همان روز بیخطر است یا خیر، اختلاف نظر وجود دارد.
هدف این مرور، بررسی متون علمی فعلی موجود است و یک بررسی اجمالی را از شواهد نشان داده شده در کارآزماییهای بالینی اخیر در مورد این موضوع ارایه میدهد. نویسندگان مرور مجموعا شش کارآزمایی را شامل 492 شرکتکننده شناسایی کردند. دویست و سی و نه نفر تحت کولهسیستکتومی لاپاراسکوپیک برنامهریزی شده به عنوان جراحی در همان روز قرار گرفتند و 253 شرکتکننده یک شب پس از پروسیجر در بیمارستان ماندند. همه کارآزماییها در معرض خطر سوگیری (bias) بالا قرار داشتند (نواقص روششناسی (methodology) که میتواند منجر به برآورد بیشازحد مزایا یا دستکمگرفتن مضرات انجام پروسیجر در همان روز یا بستری شبانه شود). ما به پیامدهایی که از دیدگاه شرکتکننده و همچنین ارایهدهنده مراقبت سلامت مهم تلقی میشوند، نگاه کردیم. این پیامدها شامل مرگومیر، بروز عارضه جدی، کیفیت زندگی پس از پروسیجر، درد، مدت زمانی که برای افراد برای بازگشت به فعالیت عادی و بازگشت به کار طول میکشد، پذیرش مجدد در بیمارستان و ترخیص ناموفق (عدم ترخیص طبق برنامهریزی) هستند. تفاوت معنیداری در نسبت مرگومیر یا نرخ عوارض میان گروهی که تحت جراحی در همان روز قرار گرفتند و کسانی که بستری شبانه داشتند، وجود نداشت. کیفیت زندگی میان دو گروه تفاوت معنیداری نداشت. تفاوت معنیداری در زمان صرف شده برای بازگشت افراد به فعالیت عادی یا بازگشت به کار دیده نشد. همچنین تفاوت معنیداری در نرخهای پذیرش مجدد یا ترخیص ناموفق از بیمارستان وجود نداشت. نتایج نشان میدهند که جراحی در همان روز برای بیماران بیخطر است. توجه به این نکته مهم است که همه کارآزماییها در معرض خطر سوگیری قرار داشتند و دادهها پراکنده بودند، که منجر به احتمال بالایی برای رسیدن به نتیجهگیریهای اشتباه به دلیل وجود خطاهای سیستماتیک (بیشازحد برآورد کردن مزایا یا دستکمگرفتن مضرات جراحی در همان روز یا با بستری شبانه) و خطاهای تصادفی (بازی شانس) شد. برای بررسی تاثیر جراحی در همان روز و بستری شبانه بر کیفیت زندگی و دیگر پیامدهای افرادی که تحت لاپاروسکوپیک کولهسیستکتومی قرار میگیرند، انجام کارآزماییهای تصادفیسازی شده بیشتری مورد نیاز است.
به نظر میرسد که جراحی در همان روز به اندازه جراحی با بستری شبانه در لاپاروسکوپیک کولهسیستکتومی بیخطر است. به نظر نمیرسد که جراحی در همان روز منجر به بهبود پیامدهای بیمار-محور مانند بازگشت به فعالیت عادی یا بازگشت زودتر به کار شود. کارآزماییهای بالینی تصادفیسازی شده که از این اظهارات پشتیبانی میکنند، با خطرات خطاهای سیستماتیک (سوگیری) و خطرات خطاهای تصادفی (بازی شانس) تضعیف میشوند. برای ارزیابی تاثیر لاپاروسکوپیک کولهسیستکتومی در همان روز بر کیفیت زندگی و همچنین بر دیگر پیامدهای بیماران، انجام کارآزماییهای بالینی تصادفیسازی شده بیشتری نیاز است.
لاپاروسکوپیک کولهسیستکتومی (laparoscopic cholecystectomy) برای مدیریت درمانی سنگهای صفراوی علامتدار استفاده میشود. در مورد اینکه این جراحی باید به عنوان یک جراحی در همان روز (day-surgery) انجام شود یا یک جراحی با بستری شبانه (overnight stay surgery)، اختلاف نظر زیادی از نظر بیخطری (safety) برای بیمار وجود دارد.
ارزیابی تاثیر جراحی در همان روز در مقایسه با لاپاروسکوپیک کولهسیستکتومی با بستری شبانه بر پیامدهای بیمار-محور مانند مرگومیر، عوارض جانبی شدید و کیفیت زندگی.
پایگاه ثبت کارآزماییهای کنترلشده گروه هپاتوبیلیاری در کاکرین و پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL) در کتابخانه کاکرین ، MEDLINE؛ EMBASE؛ Science Citation Index Expanded و mRCT را تا سپتامبر 2012 جستوجو کردیم.
ما کارآزماییهای بالینی تصادفیسازی شده را برای جراحی در همان روز در مقایسه با جراحی با بستری شبانه برای لاپاروسکوپیک کولهسیستکتومی، صرف نظر از زبان یا وضعیت انتشار، وارد کردیم.
دو نویسنده بهطور مستقل از هم به بررسی کارآزماییها برای ورود پرداخته و دادهها را مستقلا استخراج کردند. دادهها را با هر دو مدل اثر ثابت (fixed-effect) و اثرات تصادفی (random-effects) و با استفاده از آنالیز Review Manager 5 تجزیهوتحلیل کردیم. خطر نسبی (RR)، تفاوت میانگین (MD) یا تفاوت میانگین استانداردشده (SMD) را با 95% فاصله اطمینان (CI) بر اساس قصد درمان (intention-to-treat; ITT) یا آنالیز موارد در دسترس محاسبه کردیم.
در مجموع شش کارآزمایی را در معرض خطر سوگیری (bias) بالا شناسایی کردیم که شامل 492 شرکتکننده بودند و تحت لاپاروسکوپیک کولهسیستکتومی در همان روز (n = 239) در مقایسه با لاپاروسکوپیک کولهسیستکتومی با بستری شبانه (n = 253) برای درمان سنگهای صفراوی علامتدار قرار گرفتند. تعداد شرکتکنندگان در هر کارآزمایی از 28 تا 150 نفر متغیر بود. نسبت زنان در کارآزماییها میان 74% و 84% گزارش شد. میانگین (mean) یا میانه (median) سن در کارآزماییها میان 40 و 47 سال متغیر بود.
با توجه به پیامدهای اولیه، فقط یک کارآزمایی مرگومیر را در کوتاهمدت گزارش کرد. با این حال، این کارآزمایی بیان کرد که هیچ موردی از مرگومیر در هیچیک از گروهها رخ نداد. ما از دیگر پیامدها استنباط کردیم که هیچ موردی از مرگومیر کوتاهمدت در کارآزماییهای باقیمانده گزارش نشدند. وقوع مرگومیر در طولانیمدت در هیچ یک از کارآزماییها گزارش نشد. تفاوت معنیداری در نرخ عوارض جانبی جدی میان دو گروه وجود نداشت (4 کارآزمایی؛ 391 شرکتکننده؛ 7/191 (نرخ وزندهی شده: 1.6%) در گروه جراحی در همان روز در مقایسه با 1/200 (0.5%) در گروه جراحی با بستری شبانه؛ نسبت نرخ (rate ratio): 3.24؛ 95% CI؛ 0.74 تا 14.09). تفاوت معنیداری در کیفیت زندگی میان دو گروه به دست نیامد (4 کارآزمایی؛ 333 شرکتکننده؛ SMD: -0.11؛ 95% CI؛ 0.33- تا 0.10).
هیچ تفاوت معنیداری میان دو گروه در مورد پیامدهای ثانویه این مرور دیده نشد: درد (3 کارآزمایی؛ 175 شرکتکننده؛ MD نمره مقیاس آنالوگ بصری: 0.02 سانتیمتر؛ 95% CI؛ 0.69- تا 0.73)؛ زمان بازگشت به فعالیت (2 کارآزمایی، 217 شرکتکننده؛ MD؛ 0.55- روز؛ 95% CI؛ 2.18- تا 1.08) و بازگشت به کار (1 کارآزمایی، 74 شرکتکننده؛ MD؛ 2.00- روز؛ 95% CI؛ 10.34- تا 6.34). تفاوت معنیداری در نرخ پذیرش مجدد در بیمارستان (5 کارآزمایی؛ 464 شرکتکننده؛ 6/225 (نرخ وزندهی شده: 0.5%) در گروه جراحی در همان روز در مقایسه با 5/239 (2.1%) در گروه جراحی با بستری شبانه (نسبت نرخ: 1.25؛ 95% CI؛ 0.43 تا 3.63) یا در نسبتی از افراد که نیاز به پذیرش مجدد در بیمارستان داشتند (3 کارآزمایی؛ 290 شرکتکننده؛ 5/136 (نسبت وزندهی شده: 3.5%) در گروه جراحی در همان روز در مقایسه با 5/154 (3.2%) در گروه جراحی با بستری شبانه؛ RR: 1.09؛ 95% CI؛ 0.33 تا 3.60) مشاهده نشد. تفاوت معنیداری در نسبتی از ترخیص ناموفق (عدم ترخیص طبق برنامهریزی) میان دو گروه مشاهده نشد (5 کارآزمایی؛ 419 شرکتکننده؛ 42/205 (نسبت وزندهی شده: 19.3%) در گروه جراحی در همان روز در مقایسه با 43/214 (20.1%) در گروه جراحی با بستری شبانه؛ RR: 0.96؛ 95% CI؛ 0.65 تا 1.41). برای همه پیامدها به جز درد، اطلاعات جمعآوریشده بسیار کمتر از اندازه اطلاعات مورد نیاز تعدیلشده از نظر تنوع به منظور حذف خطاهای تصادفی (random errors) بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.