مدیریت رفتارهای چالش‌برانگیز، مانند پرخاشگری و بی‌قراری در دمانس، با وجود اثربخشی نسبتا کم، عوارض جانبی و مضرات بالقوه برای کیفیت زندگی، تحت سلطه درمان‌های دارویی مانند داروهای ضدروان‌پریشی قرار گرفته است. تحلیل عملکردی (functional analysis; FA) یک مداخله رفتاری است که توسط دستورالعمل‌های بین‌المللی به عنوان اولین خط جایگزین برای درمان دارویی در مدیریت رفتارهای چالش‌برانگیز توصیف شده است. FA معمولا به درمانگری نیاز دارد که درک درستی را از عملکرد یا معنای پشت رفتار پریشان فرد بیمار داشته باشد. FA از این درک برای توسعه استراتژی‌های متناسب با فرد مبتلا به دمانس و مراقبان استفاده می‌کند تا از دیسترس و پریشانی ناشی از این رفتار بکاهد. FA را می‌توان در محیط‌های خانگی ارایه داد که در آن خانواده یا مراقب غیررسمی از طرف یک درمانگر حمایت می‌شوند، یا در خانه‌های سالمندان، بیمارستان‌ها یا شرایط زندگی با کمک، که در آنها، آموزش در FA و پشتیبانی تخصصی برای ارایه مداخلات برای کارکنان اعمال می‌شوند.
در این مرور، اثربخشی مداخلات مبتنی بر تحلیل عملکردی را برای مدیریت رفتار چالش‌برانگیز در دمانس آنالیز کردیم. ما هجده کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل‌شده را پیدا کردیم که برای آنالیز در هر چهار نوع محیط مراقبت مناسب بودند. اکثر مطالعات در شرایط مراقبت ارایه شده از سوی خانواده انجام شدند و به‌طور شگفت‌انگیزی تعداد کمی از مطالعات مبتنی بر خانه سالمندان بودند. اکثر آنها، برنامه‌های مراقبت گسترده را ارزیابی کردند، که FA فقط یکی از اجزای طیف وسیعی از مداخلات دیگر بودند. این امر تعیین تاثیر واقعی FA را برای مدیریت رفتار چالش‌برانگیز در دمانس دشوار کرد.
با این حال، نتایج مثبتی در فراوانی رفتارهای مشکل‌ساز فرد بیمار و واکنش مراقب به آنها مشاهده شد. هیچ تاثیر قابل توجهی برای بروز یا شدت خلق‌وخو و دیگر رفتارهای مشکل‌ساز یافت نشد. به‌طور مشابه، هیچ تاثیر قابل توجهی برای خلق‌وخو یا بار (burden) فرد مراقب دیده نشد.
در حالی که هنوز برای رسیدن به یک نتیجه‌گیری قطعی در مورد شواهد FA در مدیریت رفتار چالش‌برانگیز دمانس زود است، ما به تاثیرات سودمند در حال ظهور روی رفتار چالش‌برانگیز برخوردیم که در آنها، مداخلات روانی‌اجتماعی چند جزئی، از FA به عنوان بخشی از برنامه مراقبت، استفاده کردند.
ارایه FA در برنامه‌های گسترده چند جزئی گنجانده شد و طراحی مطالعه با توجه به شرایط، متفاوت بودند - مانند مراقبت از خانواده، بستری در خانه‌های سالمندان و بیمارستان، با مطالعات شگفت‌آوری که در خانه‌های مراقبت انجام شدند. یافته‌های ما تاثیرات بالقوه سودمند مداخلات چند جزئی را نشان می‌دهد، که از FA استفاده می‌کند. در حالی که تحلیل عملکردی برای رفتار چالش‌برانگیز در مراقبت از دمانس امیدوارکننده است، هنوز برای نتیجه‌گیری در مورد اثربخشی آن زود است.
تحلیل عملکردی (functional analysis; FA) برای مدیریت رفتار چالش‌برانگیز یک مداخله رفتاری امیدوارکننده است که شامل بررسی معنی یا هدف رفتار یک فرد است. FA رویکرد «ABC» تحلیل رفتاری را گسترش می‌دهد، تا بر محدودیت نیاز به استخراج یک فرضیه توضیحی واحد برای رفتار فرد غلبه کند. این روش به عنوان یک جایگزین خط اول برای مدیریت مرسوم دارویی وضعیت آژیتاسیون (agitation) و پرخاشگری (aggression) بیمار دیده می‌شود. FA معمولا از درمانگر می‌خواهد تا استراتژی‌های فرضیه‌محور را ایجاد و ارزیابی کند و به مراقبین خانواده و کارکنان کمک کند پریشانی فرد و تظاهرات رفتاری مرتبط با آن را کاهش یا برطرف کنند.
ارزیابی تاثیرات مداخلات مبتنی بر تحلیل عملکردی برای افراد مبتلا به دمانس (و مراقبان آنها) که در منزل خود یا در محیط‌های دیگر زندگی می‌کنند.
ما ALOIS: پایگاه ثبت تخصصی گروه دمانس و بهبود شناختی در کاکرین را تا 3 مارچ 2011 با استفاده از اصطلاحات زیر جست‌وجو کردیم: FA، رفتار (مداخله، مدیریت، اصلاح)، BPSD، روانی‌اجتماعی و دمانس.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (randomised controlled trials; RCTs) با ارایه گزارش از پیامدهای رفتاری که توانستند با تحلیل عملکردی برای مدیریت رفتار چالش‌برانگیز در دمانس مرتبط باشند.
چهار داور کارآزمایی‌ها را برای ورود انتخاب کردند. دو داور به‌طور مستقل از هم به استخراج داده‌ها و ارزیابی کیفیت کارآزمایی، از جمله سوگیری (bias)، پرداختند. متاآنالیزها برای بروز، فراوانی، شدت رفتار چالش‌برانگیز گیرنده مراقبت و خلق‌وخو (پیامدهای اولیه) و واکنش مراقب، بار (burden) و خلق‌وخوی فرد مراقب انجام شدند. جزئیات عوارض جانبی ذکر شدند.
هجده کارآزمایی در مرور وارد شدند. اکثر آنها در مراکز مراقبت خانواده انجام شدند. برای چهارده مطالعه، FA فقط یک جنبه از یک برنامه مراقبت چند جزئی گسترده بود. ارزیابی تاثیر FA توسط پروتکل‌های تعریف‌نشده برای مدت زمان اجزای این برنامه‌ها (یعنی فراوانی مداخله یا زمان واقعی صرف‌شده) به خطر افتاد. بنابراین، ایجاد تاثیر واقعی مولفه FA، امکان‌پذیر نبود.
به‌طور کلی، تاثیرات مثبت برای فراوانی رفتار چالش‌برانگیز گزارش‌شده (اما نه برای بروز یا شدت) و برای واکنش مراقب (اما نه برای بار یا افسردگی) پس از مداخله مشاهده شد. این تاثیرات در دوره پیگیری مشاهده نشدند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.