کافئین محرکی است که در چای، قهوه، کولا، شکلات و برخی از داروهای بدون نیاز به نسخه وجود دارد. نتایج متناقضی که در متون علمی یافت شدند، توصیه متخصصان سلامت را به زنان باردار در مورد اجتناب از مصرف کافئین در دوران بارداری دشوار میکند. پاکسازی کافئین از خون مادر در دوران بارداری کند میشود. برخی از نویسندگان مطالعات مشاهدهای به این نتیجه رسیدهاند که مصرف کافئین برای جنین مضر بوده، و باعث محدودیت رشد، کاهش وزن هنگام تولد، زایمان زودرس یا مردهزایی میشود. اگر مادر کافئین زیاد (بیش از هشت فنجان قهوه در روز) مصرف کند، نوزاد تازه متولد شده نیز ممکن است نشانههای ترک را نشان دهد.
دو مطالعه معیارهای ورود را برآورده کردند، اما فقط یک مورد دادههای مربوط به پیامدهای مورد نظر را به اشتراک گذاشت. این مطالعه در دانمارک انجام شد. زنان کمتر از 20 هفته بارداری بهطور تصادفی به نوشیدن قهوه فوری کافئیندار (568 زن پس از حذف) یا قهوه فوری بدون کافئین (629 زن) تقسیم شدند. نوشیدن سه فنجان قهوه در روز در اوایل بارداری هیچ تاثیری بر وزن هنگام تولد نوزاد، زایمان زودرس یا محدودیت رشد جنین نداشت.
هر دو مطالعه واردشده، کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده بودند. زنان باردار بهطور تصادفی به دو گروه مصرف قهوه کافئیندار یا قهوه بدون کافئین تقسیم شدند. از سوی دیگر مشخص نبود که پنهانسازی تخصیص (allocation concealment) انجام شد یا خیر. نحوه کورسازی (blinding) پرسنل و شرکتکنندگان در هر دو مطالعه رضایتبخش بود، در حالی که روش کورسازی ارزیابان پیامد بهطور واضح بیان نشدند. سوگیری ریزش نمونه (attrition bias) نیز در یک مطالعه به وضوح توضیح داده نشد. نتایج حاصل از یک کارآزمایی که دادههایی را برای آنالیز ارائه کرد، نشان داد که هیچ شواهدی مبنی بر تاثیر اجتناب از مصرف کافئین بر پیامدهای وزن نوزاد هنگام تولد، زایمان زودرس یا کوچک بودن نوزاد برای سن بارداری وجود ندارد.
دو پیامد با استفاده از روشهای درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) مورد ارزیابی قرار گرفت و رتبهبندی کیفیت به آنها اختصاص یافت. کیفیت شواهد مربوط به این دو پیامد، یعنی وزن نوزاد هنگام تولد و فراوانی زایمان زودرس، در سطح پائین ارزیابی شدند، که به دلیل حجم نمونه نسبتا کوچک و فاصله اطمینان وسیع یک کارآزمایی واردشده که دادههای خود را به اشتراک گذاشت، سطح کیفیت شواهد کاهش یافت.
شواهد کافی برای تایید یا رد اثربخشی اجتناب از مصرف کافئین بر وزن هنگام تولد یا دیگر پیامدهای بارداری وجود ندارد.
شواهد کافی برای تایید یا رد اثربخشی اجتناب از مصرف کافئین بر وزن هنگام تولد یا دیگر پیامدهای بارداری وجود ندارد. برای تعیین اینکه کافئین تاثیری بر پیامد بارداری دارد یا خیر، نیاز به انجام RCTهایی با کیفیت بالا و دوسو کور (double-blind) وجود دارد.
مصرف کافئین در دوران بارداری ممکن است تاثیرات نامطلوبی بر پیامدهای جنین، نوزاد و مادر داشته باشد.
این مرور تاثیرات محدود کردن مصرف کافئین را توسط مادران بر پیامدهای جنین، نوزاد و مادر بررسی میکند.
پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه بارداری و زایمان در کاکرین (16 ژانویه 2015) را جستوجو کرده، کتابشناختیهای (bibliography) مطالعات منتشرشده را غربالگری کرده و با محققین مکاتبه کردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled trials; RCTs) شامل شبه-RCTها که تاثیر مصرف کافئین و/یا کافئین مکمل را در مقابل مصرف محدود کافئین یا دارونما (placebo) بر پیامدهای بارداری بررسی کردند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم کارآزماییها را برای ورود و خطر سوگیری (bias) ارزیابی کرده، دادهها را استخراج کرده و صحت (accuracy) آنها را بررسی کردند.
دو مطالعه معیارهای ورود را برآورده کردند اما فقط یک مطالعه برای پیامدهای از پیش تعیینشده دادهها را ارائه داد. قهوه فوری کافئیندار (568 زن) با قهوه فوری بدون کافئین (629 زن) مقایسه شده و مشخص شد که کاهش مصرف کافئین در مصرفکنندگان منظم قهوه (3+ فنجان در روز) در طول سه ماهه دوم و سوم تا بهطور متوسط 182 میلیگرم در روز تاثیری بر وزن هنگام تولد (گرم) (تفاوت میانگین (MD): 20.00؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 48.68- تا 88.68؛ یک مطالعه، 1197 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت پائین )، زایمان زودرس (خطر نسبی (RR): 0.81؛ 95% CI؛ 0.48 تا 1.37؛ یک مطالعه، 1153 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت پائین ) یا کوچک بودن برای سن بارداری (small-for-gestational age) (RR: 0.97؛ 95% CI؛ 0.57 تا 1.64؛ یک مطالعه، 1150 شرکتکننده) نداشت. خطر سوگیری در هر دو مطالعه متوسط بود.
دو پیامد با استفاده از روشهای درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) مورد ارزیابی قرار گرفت و رتبهبندی کیفیت به آنها اختصاص یافت. شواهد مربوط به این دو پیامد (وزن هنگام تولد و زایمان زودرس) با کیفیت پائین ارزیابی شد، که به دلیل حجم نمونه نسبتا کوچک و فاصله اطمینان وسیع در یک کارآزمایی واردشده که دادههای خود را به اشتراک گذاشت، سطح کیفیت شواهد کاهش یافت. هیچ یک از مطالعات در مورد دیگر پیامدهای اولیه (وزن پائین هنگام تولد، سقط جنین در سه ماهه اول، مورتالیتی پریناتال، هیپوکسی جنین، تاکیکاردی جنین) یا دیگر پیامدهای نوزادی یا مادری گزارشی را ارائه نکردند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.