سوال مطالعه مروری: آیا مکملیاری ویتامین A در نوزادان ترم در کشورهای با سطح درآمد پائین و متوسط، از مورتالیتی و موربیدیتی پیشگیری میکند؟
پیشینه: ویتامین A، یک ریز-مغذی (micronutrient) مهم است که برای حفظ عملکرد طبیعی بدن انسان ضروری است. در جهان در حال توسعه، بسیاری از زنان باردار دچار کمبود ویتامین A هستند. ویتامین A اضافی حین بارداری برای بهبود رشد کودک و ایجاد ذخایر در کبد کودک، الزامی است. کمبود این ریز-مغذی در مادر میتواند منجر به کمبود آن در کودک شده و ممکن است باعث عوارض جانبی بر سلامت کودک شود. مزایای دادن ویتامین A به کودکان بزرگتر از شش ماه برای کاهش مرگومیر و عوارض جانبی بر سلامت اثبات شده، اما شواهدی موجود نیست که نشان دهنده این تاثیر مثبت میان نوزادان یک تا پنج ماهه هم باشد. مزایای بالقوه مکملیاری ویتامین A طی دوران نوزادی (در ماه اول زندگی) مورد بحث است.
ویژگیهای مطالعه: مرور کنونی، 12 مطالعه را شامل 168,460 نوزاد شناسایی کرده بود که گروه مداخله در آنها، حین دوره نوزادی تحت مکملیاری با ویتامین A قرار گرفته بودند.
نتایج کلیدی: تجزیهوتحلیل دادهها برای همه نوزادان، نشان دهنده عدم کاهش معنادار در مرگومیرهای نوزادان در سن شش ماهگی با مداخله و یافتههای مشابه برای مرگومیرهای نوزادان در 12 ماهگی بود.
کیفیت شواهد: کیفیت شواهد را برای مهمترین پیامدهای بالینی، بالا ارزیابی کردیم، به جز دو پیامدی که آنها را دارای کیفیت پائین و بسیار پائین برآورد کردیم: به ترتیب «رخدادهای اسهالی طی 72-48 ساعت بعد از مکملیاری» و «مورتالیتی نوزاد به هر علتی در 6 ماهگی در نوزادان ترم».
با توجه به بار (burden) زیاد مرگومیر بین کودکان کوچکتر از پنج سال در کشورهای با سطح درآمد پائین و متوسط و این حقیقت که مورتالیتی در طفولیت یک علت اصلی است، به دست آوردن شواهد علمی مستدل از تاثیر مکملیاری ویتامین A در دوره نوزادی بر مورتالیتی و موربیدیتی نوزاد، ضروری است. شواهد ارائه شده در این مرور، نشان دهنده تاثیر سودمند بالقوه از مکملیاری ویتامین A میان نوزادان هنگام تولد بر کاهش مورتالیتی طی شش ماه یا 12 ماه نخست زندگی نبود. با توجه به این یافته و نبود اندیکاسیون واضح از مکانیسم بیولوژیکی که ویتامین A از طریق آن میتواند مورتالیتی را تحت تاثیر قرار دهد، در کنار یافتههای اساسا متناقض از مطالعات جداگانه انجام شده در شرایط دارای سطوح بالقوه متفاوت کمبود ویتامین A مادر و مورتالیتی نوزاد، نبود مطالعات پیگیری ارزیابی کننده هرگونه تاثیر طولانیمدت فونتانل برجسته (bulging fontanelle) بعد از مکملیاری و یافتهای از تاثیر بالقوه مضر بین نوزادان دختر، پیش از امکان رسیدن به یک تصمیم درباره توصیههای مربوط به خط مشی برای این مداخله نیاز به پژوهش بیشتری دارد.
کمبود ویتامین A، معضل عمده بهداشت عمومی در کشورهای با سطح درآمد پائین و متوسط است. مکملیاری ویتامین A در کودکان با سن شش ماهگی و بیشتر، سودمند بوده، اما هیچ تاثیری از مکملیاری ویتامین A برای کودکان با سن بین یک و پنج ماه ذکر نشده است. نشان داده شده که مکملیاری حین دوران نوزادی، دارای تاثیر زیادی بر افزایش ذخایر بدن در ابتدای طفولیت است.
ارزیابی نقش مکملیاری ویتامین A برای نوزادان ترم (term) در کشورهای با سطح درآمد پائین و متوسط در پیشگیری از مورتالیتی و موربیدیتی.
برای جستوجو در پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین ( CENTRAL؛ شماره 2؛ 2016)؛ MEDLINE via PubMed (از 1966 تا 13 مارچ 2016)، Embase (از 1980 تا 13 مارچ 2016) و Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature (CINAHL؛ از 1982 تا 13 مارچ 2016)، از استراتژی جستوجوی استاندارد گروه مرور نوزادان در کاکرین استفاده کردیم. همچنین بانکهای اطلاعاتی کارآزماییهای بالینی، خلاصه مقالات کنفرانسها و فهرست منابع مقالات بازیابی شده را برای یافتن کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده و کارآزماییهای شبه-تصادفی جستوجو کردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و شبه-تصادفیسازی و کنترل شده. همچنین کارآزماییهایی با طراحی فاکتوریل (factorial).
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم کیفیت کارآزمایی را ارزیابی و دادههای مطالعه را استخراج کردند. ما از رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) برای ارزیابی کیفیت شواهد استفاده کردیم.
در این مرور، 12 کارآزمایی (168,460 نوزاد) را وارد کردیم که فقط کارآزماییهای معدودی دادههای تفکیک شده برای نوزادان ترم را گزارش کرده بودند. بنابراین دادهها را تجزیهوتحلیل کرده و تخمینها را برای نوزادان ترم (هنگامی که مشخص شده بود) و برای همه نوزادان ارائه دادیم.
دادهها برای نوزادان ترم از سه مطالعه، نشان دهنده تاثیری با اهمیت آماری بر خطر مورتالیتی نوزاد در شش ماهگی در گروه ویتامین A در مقایسه با گروه کنترل نبود (خطر نسبی (RR) معمولی: 0.80؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.54 تا 1.18؛ I2 = 63%). تجزیهوتحلیل دادهها برای تمام نوزادان از 11 مطالعه، بیانگر شواهدی از کاهش قابل توجه در خطر مورتالیتی نوزاد در شش ماهگی میان نوزادان تحت مکملیاری با ویتامین A در مقایسه با نوزادان کنترل نبود (RR معمولی: 0.98؛ 95% CI؛ 0.89 تا 1.07؛ I2 = 47%). ما نتایج مشابهی را برای مورتالیتی نوزاد در سن 12 ماهگی با عدم تاثیر چشمگیر ویتامین A در مقایسه با کنترل مشاهده کردیم (RR معمولی: 1.04؛ 95% CI؛ 0.94 تا 1.15؛ I2 = 47%). دادههای محدودی برای پیامدهای مورتالیتی و موربیدیتی مختص بیماری (cause-specific)، کمبود ویتامین A، آنمی و حوادث جانبی در دسترس بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.