موضوع چیست و چرا این موضوع مهم است؟
پستانک که برای آرام کردن نوزاد استفاده میشود، در بسیاری از نقاط دنیا به صورت هنجار فرهنگی است. استفاده نامحدود از پستانک ممکن است باعث سردرگمی پستان (nipple confusion) برای نوزاد و اتمام زودهنگام شیردهی شود. میخواهیم تاثیر محدود کردن استفاده از پستانک را بر مدت شیردهی بررسی کنیم.
ما چه شواهدی به دست آوردیم؟
این جستوجو را در 30 جون 2016 بهروز کردیم. سه مطالعه را با مجموع 1915 نوزاد شناسایی کردیم. یک مطالعه قابل تجزیهوتحلیل نبود و بنابراین یافتهها بر اساس دو مطالعه با مجموع 1302 نوزاد بود. مادران این مطالعات تشویق شدند که به ترتیب بلافاصله بعد از تولد و در دو هفتگی شیر بدهند. دریافتیم که استفاده نامحدود از پستانک، روی نسبت نوزادانی که به صورت انحصاری یا نسبی در سه و چهار ماهگی شیر میخورند، تاثیر نمیگذارد. این مطالعات به طور قابل توجهی همسو و سازگار بودند. آنها را دارایشواهد با کیفیت متوسط در نظر گرفتیم. هیچ اطلاعاتی در مورد تاثیر استفاده از پستانک روی مشکلات شیردهی که توسط مادر تجربه میشود، رضایت مادر، گریه و سروصدای نوزاد و مشکلات نوزاد مثل اوتیت میانی و ناهنجاری دندانی وجود ندارد.
این یافتهها چه معنایی دارند؟
برای مادارانی که انگیزه خوبی برای شیردهی دارند، شواهد با کیفیت متوسط وجود دارد که نشان میدهد استفاده از پستانک برای نوزادان شیرخوار ترم و سالم پیش و پس از شروع شیردهی، مدت شیردهی را تا چهار ماهگی کاهش نمیدهد. اما، دادههای کافی در مورد آسیبهای بالقوه پستانک بر نوزاد و مادر وجود ندارد. تا زمان کسب اطلاعات بیشتر در مورد تاثیر پستانک بر نوزاد، مادرانی که انگیزه خوبی برای شیردهی دارند، باید با ارجحیت شخصی خود تصمیم به استفاده از پستانک بگیرند.
استفاده از پستانک در نوزادان ترم و سالمی که از شیر مادر تغذیه میکنند، از زمان تولد یا بعد از شیردهی، شیوع یا مدت شیردهی نسبی یا انحصاری را تا چهار ماهگی زیاد متاثر نمیکند. شواهدی از بررسی مشکلات کوتاه-مدت شیردهی که مادر تجربه میکند و تاثیر طولانیمدت پستانک بر سلامت نوزاد موجود نیست.
برای شروع و حفظ شیردهی به مدت طولانیتر، برنامه ده اقدام در راستای شیردهی موفق سازمان جهانی بهداشت، توصیه به عدم استفاده از نوک پستانهای مصنوعی یا پستانک برای شیردهی نوزادان میکند. مشکل اینجا است که دادن پستانک به جای پستان برای آرام کردن نوزادان ممکن است باعث کاهش اپیزودهای شیردهی و در نتیجه کاهش تولید شیر شده و مدت شیردهی را کوتاه کند.
بررسی تاثیرات استفاده محدود در برابر غیر-محدود از پستانک بر مدت شیردهی، پیامدهای دیگر شیردهی و سلامت نوزاد در نوزادان فولترمی که مادرانشان شیردهی را شروع کرده و قصد دارند که فقط شیر خودشان را بدهند.
برای این مرور، پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه بارداری و زایمان در کاکرین (Cochrane Pregnancy and Childbirth Group's Trials Register)؛ (30 جون 2016) و فهرست منابع مطالعات بازیابی شده را جستوجو کردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و شبه-تصادفیسازی و کنترل شده که به مقایسه استفاده محدود در برابر غیر-محدود از پستانک در نوزادان فولترم سالمی پرداختند که برایشان شیردهی شروع شده است.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم، کارآزماییها را برای ورود، خطر سوگیری (bias) ارزیابی کرده و دادهها را استخراج و دقت آنها را کنترل کردند. کیفیت شواهد با استفاده از رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) بررسی شد.
سه کارآزمایی را (شامل 1915 کودک) برای این مرور پیدا کردیم، اما فقط دو کارآزمایی (شامل 1302 نوزاد سالم و فولترمی که از شیر مادر تغذیه میکنند) را تجزیهوتحلیل کردیم. متاآنالیز (meta-analysis) این دو مطالعه ترکیب شده نشان داد که استفاده از پستانک در نوزادان سالمی که با شیر مادر تغذیه شدهاند، هیچ تاثیر مهمی روی نسبت نوزادنی که در سه ماهگی (خطر نسبی (RR): 1.01؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.96 تا 1.07؛ دو مطالعه؛ 1228 نوزاد) و چهار ماهگی (RR: 1.01؛ 95% CI؛ 0.94 تا 1.09؛ یک مطالعه؛ 970 نوزاد؛ شواهد با کیفیت متوسط) منحصرا شیر مادر را خوردند، ندارد و همچنین روی نسبت نوزادنی که به طور نسبی در سه ماهگی (RR: 1.00؛ 95% CI؛ 0.98 تا 1.02؛ دو مطالعه؛ 1228 نوزاد) و چهار ماهگی (RR: 0.99؛ 95% CI؛ 0.97 تا 1.02؛ یک مطالعه؛ 970 نوزاد) شیر مادر را خوردند تاثیر نداشت. هیچ یک از کارآزماییهای وارد شده، دادههایی در مورد دیگر پیامدهای اولیه یعنی مدت شیردهی نسبی و انحصاری، یا پیامدهای ثانویه: مشکلات شیردهی (ماستیت، ترک خوردن نیپل، احتقان پستان)، سلامت نوزاد (ناهنجاریهای دندانی (dental malocclusion)، اوتیت میانی، کاندیدیازیس دهانی، سندرم مرگومیر ناگهانی نوزاد (sudden infant death syndrome; SIDS))، رضایت مادر و سطح اعتماد به نفس گزارش نکردند. یک مطالعه گزارش کرد که ندادن پستانک هیچ تاثیری روی گریه/رفتار پر سروصدا در چهار، شش، یا نه ماهگی و هیچ تاثیری روی خطر از شیر گرفتن نوزاد پیش از سه ماهگی ندارد، اما دادهها ناقص و بنابراین غیر-قابل تجزیهوتحلیل بود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.