بیماری بوون (Bowen's disease) اصطلاح بالینی برای یک ضایعه پوستی پیش سرطانی خاص است. این ضایعات به ندرت نشانه‌هایی را برای بیماران ایجاد می‌کنند، اما به صورت لکه‌های پوسته-پوسته شده و کاملا مشخص روی پوست در معرض آفتاب ظاهر شده، و معمولا در افراد بالای 60 سال دیده می‌شوند. آنها بیشتر در زنان رخ می‌دهند و اغلب اندام تحتانی افراد مبتلا را در بریتانیا درگیر می‌کنند. دلیل آن مشخص نیست، اما نقاطی از بدن که بیشتر تحت تاثیر قرار می‌گیرند در کشورهای مختلف متفاوت هستند. به‌طور کلی، افراد مبتلا به بیماری بوون پیش‌آگهی بسیار خوبی دارند، زیرا این بیماری به‌طور معمول رشد کندی داشته و به درمان پاسخ مطلوبی می‌دهد. ضایعات معمولا آهسته رشد می‌کنند، و اگرچه تهدید کننده زندگی نیستند، خطر کمی برای پیشرفت به سوی سرطان پوست (حدود 3%) وجود دارد که به عنوان کارسینوم سلول سنگفرشی تهاجمی شناخته می‌شود.
در این مرور تلاش شد تا مشخص شود موثرترین درمان برای بیماری بوون پوستی با کمترین عوارض جانبی کدام است.
طیف وسیعی از گزینه‌های درمانی از جمله موارد زیر وجود دارند: درمان‌های موضعی، مانند 5-فلورواوراسیل (5-FU) و کرم‌های ایمیکوئیمود؛ مداخلات جراحی مانند اکسیزیون و جراحی میکروگرافیک Mohs؛ درمان‌های تخریب کننده، مانند کرایوتراپی (فریز کردن)؛ و درمان‌های مبتنی بر نور، مانند فتودینامیک درمانی (که در آن کرم حساس به نور در ترکیب با نور مرئی استفاده می‌شود).
تعداد 9 کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل شده را با مجموع 363 شرکت‌کننده وارد مرور کردیم. هیچ مطالعه‌ای روش‌های جراحی را بررسی نکرد.
به نظر می‌رسد فتودینامیک درمانی یک درمان موثر بوده و در مقایسه با کرایوتراپی یا 5-فلورواوراسیل، کمترین جای زخم را بر جای می‌گذارد. کرایوتراپی راحت و کم هزینه است، اما به نظر نمی‌رسد به اندازه درمان فوتودینامیک موثر باشد و منجر به ایجاد اسکار بیشتر می‌شود؛ به نظر می‌رسد 5-آمینولوولینیک اسید با فتودینامیک درمانی (ALA-PDT) موثرتر از 5-فلورواوراسیل باشد، در حالی که به نظر نمی‌رسد متیل آمینولوولینیک با فتودینامیک درمانی (MAL-PDT) به خوبی 5-فلورواوراسیل باشد. یک مطالعه فواید کرم ایمیکوئیمود را نشان داد.
از این داده‌ها نمی‌توان به توصیه‌های خاصی اشاره کرد، بنابراین این مرور نمی‌تواند نتیجه‌گیری قطعی در مورد اثربخشی نسبی درمان‌ها بدهد. نیاز آشکاری برای انجام تحقیقات در آینده با تمرکز بر طیف وسیعی از مطالعات مختلف وجود دارد که درمان‌های مختلف را با یکدیگر مقایسه کنند، و به ویژه درمان‌های جراحی را برای ارائه شواهدی با کیفیت بالا برای هدایت عملکرد بالینی بررسی کنند. گروه سنی، تعداد و اندازه ضایعات، محل‌های آسیب دیده و وضعیت سیستم ایمنی همگی ممکن است بر انتخاب‌های درمانی تاثیر بگذارند. برای تعیین تاثیر درمان‌ها بر خطر پیشرفت ضایعات بیماری بوون به کارسینوم سلول سنگفرشی، پیگیری طولانی‌مدت (تا 10 سال) مورد نیاز است.
به‌طور کلی، تحقیقات بسیار کمی با کیفیت خوب در مورد درمان‌های بیماری بوون انجام شده است. شواهد محدودی از مطالعات منفرد وجود دارد که نشان می‌دهد MAL-PDT یک درمان موثر است. اگرچه پیامد زیبایی با PDT مطلوب به نظر می‌رسد، داده‌های پیگیری پنج سال مورد نیاز است. ضایعات به‌طور قابل‌توجهی با MAL-PDT در مقایسه با کرایوتراپی پاک شدند. هنگامی که MAL-PDT با 5-FU مقایسه شد، تفاوت معنی‌داری در پاکسازی مشاهده نشد، اما یک مطالعه تفاوت معنی‌داری را در پاکسازی به نفع ALA-PDT در مقایسه با 5-FU نشان داد. هنگامی که کرایوتراپی با 5-FU مقایسه شد، تفاوت معنی‌داری در پاکسازی وجود نداشت.
فقدان داده‌های باکیفیت برای جراحی و درمان‌های کرم موضعی، دامنه این مرور را تا حد زیادی در مورد مطالعات PDT محدود کرده است. گروه سنی، تعداد، و اندازه ضایعات و محل(های) درگیر ممکن است بر انتخاب نوع درمان تاثیر بگذارند؛ با این حال، شواهد کافی برای ارائه راهنمایی در این مورد وجود نداشت. انجام مطالعات بیشتری در جمعیت‌های دارای نقص سیستم ایمنی مورد نیاز است زیرا ممکن است گزینه‌های درمانی مختلف ارجح باشند. از داده‌های این مرور نمی‌توان توصیه‌های خاصی گرفت، بنابراین نمی‌توانیم نتیجه‌گیری قطعی در مورد اثربخشی نسبی درمان‌ها ارائه دهیم.
بیماری بوون (Bowen's disease) عبارت است از اصطلاح بالینی برای کارسینوم سلول سنگفرشی (squamous cell carcinoma) درجا (in situ) در پوست. ضایعات پوستی عمدتا به صورت لکه‌های پوستی بدون علامت، کاملا تمایز یافته، پوسته‌دار و دارای اریتم روی پوست در معرض آفتاب ظاهر می‌شوند. به‌طور کلی، افراد مبتلا به بیماری بوون پیش‌آگهی بسیار خوبی دارند زیرا این بیماری به‌طور معمول کند رشد کرده و به درمان پاسخ مطلوبی می‌دهد. ضایعات پایدار بوده و می‌توانند پیشرونده باشند، با پتانسیل کمی (حدود 3%) برای تبدیل شدن به کارسینوم سلول سنگفرشی تهاجمی. اثربخشی نسبی درمان‌های موجود برای بیماری بوون مشخص نیست، و این مرور تلاش می‌کند تا به این موضوع بپردازد که کدام مداخله موثرتر، و با کمترین عوارض جانبی برای بیماری بوون پوستی است.
ارزیابی تاثیرات مداخلات درمانی در بیماری بوون پوستی.
بانک‌های اطلاعاتی زیر را تا سپتامبر 2012 جست‌وجو کردیم: پایگاه ثبت تخصصی گروه پوست در کاکرین، CENTRAL در کتابخانه کاکرین (Cochrane Library) (شماره 9؛ سال 2012)؛ MEDLINE (از سال 1946)؛ EMBASE (از سال 1974)؛ PsycINFO (از سال 1806)، و LILACS (از سال 1982). هم‌چنین پایگاه‌های ثبت کارآزمایی‌های آنلاین را جست‌وجو کردیم. کتاب‌شناختی‌های (bibliography) مطالعات و مرورهای وارد شده و خارج شده را برای یافتن منابع بیشتر از کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) مرتبط، بررسی کردیم.
همه کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده و کنترل شده‌ای را وارد کردیم که مداخلات مورد استفاده را در بیماری بوون، که ترجیحا از نظر بافت‌شناسی اثبات شده بود، بررسی کردند.
دو نویسنده به‌طور مستقل از هم انتخاب مطالعه و ارزیابی کیفیت روش‌شناسی (methodology) را انجام دادند.
معیارهای پیامد اولیه، رفع کامل ضایعات پس از اولین دوره درمان و نرخ عود در 12 ماه بودند. پیامدهای ثانویه عبارت بودند از تعداد ضایعاتی که پس از هر چرخه درمانی از بین رفتند، تعداد چرخه‌های درمانی مورد نیاز برای دستیابی به پاکسازی ضایعات، نرخ عود در > 12 ماه، پیامد زیبایی، ارزیابی کیفیت زندگی، و پیامدهای نامطلوب گزارش شده توسط شرکت‌کننده و پزشک.
تعداد 9 مطالعه را با مجموع 363 شرکت‌کننده وارد کردیم. یک مطالعه پاکسازی بیشتر ضایعات بیماری بوون را با MAL-PDT (متیل آمینولوولینات با فتودینامیک درمانی (methyl aminolevulinate with photodynamic therapy)) در مقایسه با دارونما (placebo)-PDT (خطر نسبی (RR): 1.68؛ 95% CI؛ 1.12 تا 2.52؛ n = 148) یا کرایوتراپی (RR: 1.17؛ 95% CI؛ 1.01 تا 1.37؛ n = 215) نشان داد که از نظر آماری معنی‌دار بود، اما زمانی که MAL-PDT با 5-FU (5-فلورواوراسیل (fluorouracil)) مقایسه شد، تفاوت معنی‌داری وجود نداشت. یک مطالعه پاکسازی بیشتر ضایعات را با ALA-PDT (5-آمینولوولینیک اسید با فتودینامیک درمانی (5-aminolevulinic acid with photodynamic therapy)) در مقابل 5-FU (RR: 1.83؛ 95% CI؛ 1.10 تا 3.06؛ n = 66) نشان داد که از نظر آماری معنی‌دار بود، اما تفاوت آماری معنی‌داری در نرخ عود در 12 ماه (RR: 0.33؛ 95% CI؛ 0.07 تا 1.53) وجود نداشت.
کرایوتراپی در مقایسه با 5-FU تفاوت آماری معنی‌داری را در نرخ پاکسازی (RR: 0.99؛ 95% CI؛ 0.78 تا 1.26) یا عود در 1 سال (RR: 1.48؛ 95% CI؛ 0.53 تا 4.17) در 1 مطالعه با 127 شرکت‌کننده نشان نداد.
یک مطالعه ایمیکوئیمود (imiquimod) را با دارونما مقایسه کرد و نرخ پاکسازی بیشتری را در گروه ایمیکوئیمود (9/15 ضایعه) در مقایسه با دارونما (0/16) نشان داد که از نظر آماری معنی‌دار بود (Fisher's Exact P value < 0.001). گروه ایمیکوئیمود هیچ عودی را در 12 ماه گزارش نکرد، اما در 18 ماه، 2/16 شرکت‌کننده در گروه دارونما مبتلا به کارسینوم سلول سنگفرشی تهاجمی اولیه شدند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.