بیماری کرون چیست؟
بیماری کرون یک اختلال التهابی مزمن روده است که در دوره‌هایی عدم فعالیت نشان می‌دهد و دوره‌هایی شعله‌ور است. بیماری کرون می‌تواند هر بخشی را از دستگاه گوارش، از دهان تا مقعد، تحت تاثیر قرار دهد. نشانه‌های شایع این بیماری شامل درد شکم، اسهال غیر خونی و کاهش وزن است. زمانی که افراد مبتلا به بیماری کرون نشانه‌هایی را از بیماری نشان دهند به آن «فعال» گفته می‌شود؛ دوره‌های زمانی که نشانه‌ها متوقف می‌شوند، «بهبودی» نامیده می‌شود.
گلوتامین چیست؟
گلوتامین (glutamine) اسید آمینه‌ای است که نقش مهمی در حفظ یکپارچگی مخاط روده (دیواره روده‌ها) ایفا می‌کند و نشان داده شده که باعث کاهش التهاب و فعالیت بیماری در مدل‌های حیوانی مبتلا به بیماری کرون می‌شود. به همین دلیل پیشنهاد شده که ممکن است گلوتامین، التهاب روده را در افراد مبتلا به بیماری کرون کاهش دهد.
پژوهشگران چه موضوعی را بررسی کردند؟
محققان بررسی کردند که گلوتامین برای القای بهبودی در افراد مبتلا به بیماری کرون فعال موثر است یا خیر، و اینکه این درمان باعث صدمه (عوارض جانبی) می‌شود؟ محققان متون علمی پزشکی را تا 15 نوامبر 2015 جست‌وجو کردند.
پژوهشگران به چه نتایجی دست یافتند؟
محققان دو کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل شده (با 42 شرکت‌کننده) را یافتند که نقش گلوتامین را در درمان بیماری کرون فعال بررسی کردند. یک مطالعه (18 شرکت‌کننده) درمان چهار هفته‌ای را با رژیم غذایی پلیمریک (polymeric diet) غنی شده با گلوتامین (دارای 42% آمینواسید) با رژیم غذایی پلیمریک استاندارد (دارای 4% آمینواسید) حاوی گلوتامین کم در بیماران کودک (< 18 سال) مبتلا به کرون فعال مقایسه کرد. شرکت‌کنندگان به مصرف رژیم غذایی به صورت خوراکی تشویق شدند. اگر این امکان وجود نداشت، رژیم غذایی از طریق یک لوله بینی معده (nasogastric tube) با سوراخ ریز تجویز می‌شد. مطالعه دیگر (با 24 شرکت‌کننده) تغذیه کاملا وریدی (total parenteral nutrition; TPN) حاوی مکمل‌های گلوتامین را با TPN بدون مکمل گلوتامین در بیماران بزرگسال (> 18 سال) مبتلا به وخیم شدن ناگهانی بیماری التهابی روده، مقایسه کرد. رژیم TPN از طریق یک کاتتر مرکزی (یک لوله نازک) به مدت حداقل یک هفته به صورت داخل وریدی تجویز شد. هر دو مطالعه به‌طور کلی دارای کیفیت بالا بودند. هیچ‌کدام از مطالعات تاثیرات مفیدی را برای گلوتامین نشان ندادند. عوارض جانبی در دو مطالعه به خوبی مستند نشدند. بروز عوارض جانبی جدی در مطالعه کودکان گزارش نشد. مطالعه انجام شده در بیماران بزرگسال بروز سه مورد عفونت خون ناشی از کاتتر مرکزی را در گروه گلوتامین نسبت به هیچ مورد در گروه کنترل غیر گلوتامین گزارش کرد. در حال حاضر، شواهد کافی برای نتیجه‌گیری قطعی در رابطه با اثربخشی و مضرات گلوتامین در درمان بیماری کرون فعال وجود ندارد.
در حال حاضر، شواهد کافی برای نتیجه‌گیری قاطع در مورد اثربخشی و بی‌خطری مصرف گلوتامین برای القای بهبودی در بیماری کرون وجود ندارد. داده‌های دو مطالعه کوچک پیشنهاد می‌کنند که مکمل‌های گلوتامین احتمالا در بیماری کرون فعال موثر نیستند، اما به دلیل کم بودن تعداد بیماران، این نتایج باید با احتیاط تفسیر شوند. این مطالعه مروری، نیاز به انجام کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده بیشتری را با قدرت آماری کافی برای بررسی اثربخشی و بی‌خطری مصرف گلوتامین در القای بهبودی در بیماری کرون نشان می‌دهد.
بیماری کرون (Crohn's disease) یکی از بیماری‌های مزمن عود کننده دستگاه گوارش با موربیدیتی بالا ناشی از التهاب روده است. گلوتامین (glutamine) نقش کلیدی در حفظ یکپارچگی و انسجام مخاط روده بازی می‌کند و نشان داده شده که باعث کاهش التهاب و فعالیت بیماری در مدل‌های تجربی بیماری کرون می‌شود.
بررسی اثربخشی و بی‌خطری (safety) مصرف مکمل‌های گلوتامین در القای بهبودی در بیماری کرون.
بانک‌های اطلاعاتی زیر را از آغاز تا 15 نوامبر 2015 جست‌وجو کردیم: MEDLINE؛ EMBASE، پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین، و پایگاه ثبت تخصصی گروه بیماری‌های التهابی روده (IBD) در کاکرین. منابع مطالعات نیز برای یافتن کارآزمایی‌های بیشتر جست‌وجو شدند. هیچ گونه محدودیتی از نظر زبان نگارش مقاله اعمال نشد.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده‌ای (randomised controlled trials; RCTs) برای ورود در نظر گرفته شدند که مکمل‌های گلوتامین تجویز شده را با هر روشی با یک دارونما (placebo)، مقایسه کننده فعال یا عدم مداخله در افراد مبتلا به بیماری کرون مقایسه کردند.
دو نویسنده به‌طور مستقل، داده‌ها را استخراج و کیفیت روش‌شناسی (methodology) مطالعات وارد شده را بررسی کردند. برای ارزیابی کیفیت روش‌شناسی، از ابزار خطر سوگیری (bias) کاکرین استفاده شد. معیار پیامد اولیه، بهبودی بالینی یا اندوسکوپیکی بود. پیامدهای ثانویه شامل نفوذپذیری روده، پاسخ بالینی به درمان، کیفیت زندگی، میزان رشد در کودکان و عوارض جانبی بودند. خطر نسبی (RR) و 95% فاصله اطمینان برای پیامدهای دو حالتی (dichotomous outcome) محاسبه شدند. کیفیت کلی شواهد استفاده شده برای حمایت از پیامد اولیه با استفاده از معیارهای درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) بررسی شد.
دو RCT کوچک (با 42 شرکت‌کننده) معیارهای ورود را داشته و در این مطالعه گنجانده شدند. یک مطالعه (18 شرکت‌کننده) درمان چهار هفته‌ای را با رژیم غذایی پلیمریک (polymeric diet) غنی شده با گلوتامین (دارای 42% آمینواسید) با رژیم غذایی پلیمریک استاندارد (دارای 4% آمینواسید) حاوی گلوتامین کم در بیماران کودک (< 18 سال) مبتلا به کرون فعال مقایسه کرد. مطالعه دیگر (24 شرکت‌کننده) تجویز صرفا وریدی مکمل‌های گلوتامین را با تغذیه صرفا وریدی بدون مکمل در بزرگسالان (> 18 سال) مبتلا به تشدید حاد بیماری التهابی روده مقایسه کرد. مطالعه کودکان با خطر پائین سوگیری ارزیابی شد. مطالعه در بیماران بزرگسالان، به دلیل کورسازی (blinding) با خطر نامشخص سوگیری و برای بقیه موارد با خطر پائین سوگیری قضاوت شد. به دلیل تفاوت‌های مشهود در جمعیت مورد مطالعه، ماهیت مداخلات، و شیوه بررسی پیامدها، امکان تجمیع داده‌ها برای متاآنالیزها (meta-analysis) ممکن نبود. داده‌های یک مطالعه، هیچ تفاوت آماری معنی‌داری را در نرخ بهبودی بالینی در چهار هفته نشان ندادند. چهل و چهار درصد (4/9) از بیماران که رژیم پلیمریک غنی شده با گلوتامین را دریافت کردند، در مقایسه با 56% (5/9) از بیمارانی که رژیم استاندارد پلیمریک را با محتوای پائین گلوتامین گرفتند، به بهبودی دست یافتند (خطر نسبی (RR)؛ 0.80؛ 95% CI؛ 0.31 تا 2.04). تجزیه و تحلیل GRADE نشان داد که سطح کیفیت کلی شواهد این پیامد به دلیل عدم دقت جدی (9 رویداد)، پائین بود. در هر دو مطالعه وارد شده، تفاوت آماری معناداری در نفوذپذیری روده میان بیمارانی که مکمل‌های گلوتامین دریافت کرده و بیماران گروه کنترل، دیده نشد. هیچ یک از مطالعات گزارشی را در مورد در پاسخ بالینی، کیفیت زندگی یا رشد در کودکان ارائه نکردند. داده‌های عوارض جانبی به خوبی ثبت نشدند. هیچ عارضه جانبی جدی در مطالعه کودکان رخ نداد. مطالعه بزرگسالان سه مورد عفونت کاتتر مرکزی را با کشت خون مثبت در گروه گلوتامین، با صفر مورد در گروه کنترل گزارش کرد (RR: 7.00؛ 95% CI؛ 0.40 تا 122.44).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.