IVF چیست؟
لقاح آزمایشگاهی (IVF) یک روش درمانی باروری است که به افرادی که با مشکلات باروری دستوپنجه نرم میکنند، کمک میکند تا صاحب فرزند شوند. در طول IVF یک تخمک از تخمدانهای زن با اسپرم در آزمایشگاه بارور میشود. میتوان تخمک را در یک ظرف با اسپرمهای متعدد قرار داد تا بارور شود، یا میتوان یک اسپرم تکی را مستقیما به آن داخل آن تزریق کرد (تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم؛ ICSI). سپس تخمک بارور شده (یک جنین) در رحم زن قرار داده میشود (کاشته میشود) تا رشد کرده و تکامل پیدا نماید.
جنین در یک محیط انتقال مخصوص، محلولی حاوی ترکیباتی که به جنین کمک میکند تا با موفقیت به داخل رحم بچسبد (کاشته شدن)، به رحم منتقل میشود. اسید هیالورونیک یک ترکیب طبیعی موجود در بدن است که به عنوان ماده اتصال دهنده و محافظ در بافتها عمل میکند. این ماده غالبا برای کمک به کاشت جنین، به محیط انتقال جنین افزوده میشود.
چرا ما این مرور کاکرین را انجام دادیم
ما میخواستیم دریابیم که استفاده از محیط انتقال حاوی غلظتهای بالای ترکیباتی با خاصیت چسبندگی برای انتقال جنین مانند اسید هیالورونیک، موفقیت را در کاشت جنینها بهبود میبخشد، و در نتیجه تولدهای زنده بیشتری رخ میدهد یا خیر.
ما چه کاری را انجام دادیم؟
ما به دنبال مطالعاتی بودیم که استفاده از محیط انتقال جنین حاوی غلظتهای مختلف اسید هیالورونیک را در IVF/ICSI بررسی کردند.
ما به دنبال مطالعات تصادفیسازی و کنترل شدهای بودیم که در آنها افراد درمان خود را به صورت تصادفی دریافت کردند، زیرا این مطالعات اغلب قابل اعتمادترین شواهد را درباره تاثیرات یک درمان ارائه میدهند. ما شواهد را با بررسی چگونگی انجام مطالعات، حجم نمونههای مطالعه و میزان سازگاری یافتههای مطالعه ارزیابی کردیم.
تاریخ جستوجو: ما شواهدی را که تا ژانویه 2020 منتشر شده بودند، وارد کردیم.
آنچه ما پیدا کردیم
ما 26 مطالعه را از جمله 6704 زن 27 تا 35 ساله که تحت IVF/ICSI قرار گرفتند، پیدا کردیم. این مطالعات انتقال جنین را با استفاده از محیط حاوی غلظتهای بالای اسید هیالورونیک در مقابل محلولهایی حاوی غلظت کم یا بدون اسید هیالورونیک مقایسه کردند.
ما علاقهمند بودیم که یاد بگیریم چگونه غلظت اسید هیالورونیک در محلول انتقال بر تعداد موارد زیر تأثیر میگذارد:
· تولدهای زنده؛
· سقط جنین (از دست رفتن بارداری قبل از هفته 20 بارداری)؛
· بارداریهای بالینی؛
· بارداریهای چند قلویی؛ و
· حوادث ناگوار (ناخواسته).
نتایج مرور ما چه هستند؟
انتقال جنین با استفاده از محیطی حاوی غلظتهای زیاد اسید هیالورونیک، احتمالا تعداد تولدهای زنده را در مقایسه با استفاده از محلولهایی با غلظت کم یا بدون اسید هیالورونیک افزایش میدهد (10 مطالعه). اگر احتمال تولد زنده با محیط انتقالی حاوی غلظتهای کم یا بدون هیالورونیک اسید، 33% باشد، محلولهایی با غلظتهای بالا احتمال تولد زنده را بین 37% تا 44% افزایش میدهند. به ازای هر 14 جنین منتقل شده در یک محلول حاوی اسید هیالورونیک با غلظت بالا، احتمالا 1 مورد تولد زنده بیشتر وجود دارد.
غلظتهای بالای اسید هیالورونیک در محلول انتقال جنین احتمالا باعث افزایش تعداد بارداریهای بالینی (17 مطالعه) و تعداد بارداریهای چندقلویی (7 مطالعه) نیز میشوند.
استفاده از محلولهای انتقال حاوی غلظتهای بالای اسید هیالورونیک ممکن است منجر به کاهش اندکی در سقط جنین شوند (7 مطالعه). اما زمانی که مطالعههایی را با نتایج بسیار متفاوت کنار گذاشتیم، تجزیهوتحلیل ما تفاوت واضحی را نشان نداد.
عوارض جانبی گزارش شده شامل بارداریهای اکتوپیک یا خارج رحمی (هنگامی که جنین خارج از رحم کاشته میشود) و ناهنجاریهایی بود که بر رویان یا جنین تاثیر میگذارند. تعداد مشابهی از عوارض جانبی برای هر دو نوع محلول انتقال (غلظت زیاد و کم اسید هیالورونیک) گزارش شد: ما هیچ شواهدی را پیدا نکردیم که غلظت اسید هیالورونیک در محلول انتقال بر تعداد عوارض جانبی گزارش شده تأثیر بگذارد.
این نتایج تا چه حد قابل اطمینان هستند؟
اطمینان متوسطی به نتایج به دست آمده برای تعداد تولدهای زنده، بارداریهای بالینی و بارداریهای چند قلویی داریم. در صورت در دسترس قرار گرفتن شواهد بیشتر، ممکن است این نتایج تغییر کنند.
به نتایج مرتبط با میزان سقط جنین و تعداد وقایع جانبی اطمینان کمتری داریم، زیرا نتایج برای این موارد بسیار متفاوت هستند. اگر شواهد بیشتری در دسترس قرار گیرند، احتمالا این نتایج تغییر میکنند.
نتیجهگیریها
انتقال جنین با استفاده از محلولهایی حاوی غلظتهای بالای اسید هیالورونیک احتمالا تعداد تولدهای زنده را در IVF/ICSI افزایش میدهد. استفاده از محلولهای انتقال حاوی غلظتهای بالای اسید هیالورونیک ممکن است باعث کاهش اندکی در نرخ سقط جنین شود.
شواهدی با کیفیت متوسط نشان میدهد که با افزودن HA به عنوان ترکیبی با خاصیت چسبندگی در محیط انتقال جنین در ART، میزان بارداری بالینی و تولد زنده بهبود بخشیده میشود. شواهدی با کیفیت پایین حاکی از آن است که اضافه کردن HA ممکن است میزان سقط جنین را اندکی کاهش دهد، اما هنگامی که فقط مطالعاتی با خطر پائین سوگیری وارد تجزیهوتحلیل شدند، نتایج قطعی نبودند. HA هیچ تأثیر روشنی بر میزان کل عوارض جانبی نداشت. افزایش نرخ بارداری چندقلویی ممکن است به دلیل همزمانی استفاده از یک ترکیب با خاصیت چسبندگی و انتقال بیش از یک جنین باشد. باید مطالعات بیشتری در مورد ترکیباتی با خاصیت چسبندگی همراه با انتقال فقط یک جنین انجام شود.
این یک بهروزرسانی از مرور کاکرین است که برای اولین بار در کتابخانه کاکرین (2010، شماره 7) منتشر شد.
برای افزایش میزان موفقیت فنآوریهای کمک باروری (ART)، ترکیباتی با خاصیت چسبندگی مانند هیالورونیک اسید (HA) وارد روند مدیریت ناباروری شدهاند. این ترکیبات برای افزایش احتمال کاشت جنین، با پتانسیلی برای بارداری بالینی و نرخ تولد زنده بیشتر، به محیط انتقال جنین اضافه میشوند.
تعیین اینکه افزودن ترکیباتی با خاصیت چسبندگی به محیط انتقال جنین میتواند پیامدهای بارداری را، از جمله بهبود تولد زنده و کاهش سقط جنین، در زنانی که تحت روشهای کمک باروری قرار میگیرند بهبود بخشد یا خیر.
در 7 ژانویه 2020 برای یافتن کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شدهای که اثرات افزودن ترکیباتی را با خاصیت چسبندگی به محیط انتقال جنین بر پیامدهای بارداری بررسی کرده باشند، در پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه زنان و باروری در کاکرین، بانکهای اطلاعاتی الکترونیکی CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ و PsycINFO به جستوجو پرداختیم. علاوه بر این، با متخصصان این زمینه ارتباط برقرار کردیم، پایگاههای ثبت کارآزماییها را جستوجو کردیم، فهرست منابع مطالعات مرتبط را بررسی کرده و خلاصه مقالات کنفرانس را به صورت دستی جستوجو کردیم.
فقط کارآزماییهای واقعا تصادفیسازی و کنترل شده که به مقایسه محیط انتقال جنین حاوی غلظتهای عملکردی از ترکیباتی با خاصیت چسبندگی، با محیطهایی بدون وجود این ترکیبات یا با غلظت پائین از آنها، پرداختند.
دو نویسنده مرور کارآزماییها را با توجه به معیارهای فوق برای ورود انتخاب کرده، و پس از آن که همان دو نویسنده بهطور مستقل از هم دادهها را برای تجزیهوتحلیل بعدی استخراج کردند. تجزیهوتحلیل آماری مطابق با دستورالعملهای تعریف شده توسط کاکرین انجام شد. دادهها را برای محاسبه خطر نسبی (RR) تجمعی و 95% فاصله اطمینان (CIs)، ترکیب کردیم. ناهمگونی آماری با استفاده از آماره I² اندازهگیری شد. ما کیفیت کلی شواهد را برای مقایسههای اصلی با استفاده از روشهای GRADE ارزیابی کردیم.
26 مطالعه را، با مجموع 6704 شرکتکننده، آنالیز کردیم. بهطور کلی، سطح قطعیت شواهد از پائین تا متوسط بود: محدودیتهای اصلی عبارت بودند از عدم دقت و/یا ناهمگونی. در مقایسه با جنینهای منتقل شده در محیطی بدون HA یا مقادیر کمی از آن (0.125 میلیگرم/میلیلیتر)، افزودن غلظتهای عملکردی (0.5 میلیگرم/میلیلیتر) به محیط انتقال احتمالا نرخ تولد زنده را افزایش میدهد (RR: 1.21؛ 95% CI؛ 1.1 تا 1.31؛ 10 RCT؛ N = 4066؛ I² = 33%؛ شواهد با کیفیت متوسط). این نشان میدهد که اگر احتمال تولد زنده بدون افزودن HA در محیط انتقال معادل 33% فرض شود، شانس آن پس از افزودن HA بین 37% و 44% خواهد بود. افزودن HA ممکن است میزان سقط جنین را اندکی کاهش دهد (RR: 0.82؛ 95% CI؛ 0.67 تا 1.00؛ 7 RCT؛ N = 3091؛ I² = 66%؛ شواهد با کیفیت پایین). با این وجود، هنگامی که فقط مطالعاتی با خطر پائین سوگیری (bias) در تجزیهوتحلیل گنجانده شدند، هیچ شواهد قطعی از تفاوت در میزان سقط جنین وجود نداشت (RR: 0.96؛ 95% CI؛ 0.75 تا 1.23؛ N = 2219؛ I² = 36%).
افزودن HA به محیط انتقال احتمالا منجر به افزایش در میزان بارداری بالینی (RR: 1.16؛ 95% CI؛ 1.09 تا 1.23؛ 17 مطالعه؛ N = 5247؛ I² = 40%؛ شواهد با کیفیت متوسط) و میزان بارداری چندقلویی (RR: 1.45؛ 95% CI؛ 1.24 تا 1.70؛ 7 مطالعه، N = 3337؛ I² = 36%؛ شواهد با کیفیت متوسط) خواهد شد. ما در مورد تأثیر افزودن HA به محیط انتقال بر میزان کل عوارض جانبی مطمئن نیستیم (RR: 0.86؛ 95% CI؛ 0.40 تا 1.84؛ 3 مطالعه، N = 1487؛ I² = 0%؛ شواهد با کیفیت پایین).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.