زنانی که تحت زایمان سزارین قرار میگیرند، در مقایسه با زنانی که از طریق واژینال و به صورت طبیعی زایمان میکنند، پنج تا 20 برابر بیشتر شانس ابتلا به عفونت دارند. این عفونتها میتوانند در اندامهای درون لگن، اطراف محل برش جراحی و گاهی اوقات ادرار رخ دهند. عفونتها میتوانند جدی بوده و گاهی ممکن است منجر به مرگومیر مادران شوند. مزایای بالقوه کاهش عفونت برای مادر باید در برابر هر گونه عوارض جانبی مانند تهوع، استفراغ، بثورات پوستی و به ندرت واکنشهای آلرژیک در مادر و هر گونه تاثیر آنتیبیوتیکها بر نوزاد از جمله برفک دهان (thrush) متعادل شود. این مرور به بررسی این موضوع میپردازد که آنتیبیوتیکها در پیشگیری از عفونت در زنان تحت زایمان سزارین، موثر هستند یا خیر. همچنین تاثیر تجویز آنتیبیوتیکها پیش یا پس از کلامپ کردن بند ناف و انواع مختلف آنتیبیوتیکها مورد مطالعه قرار گرفتند. این مرور شامل 95 مطالعه با بیش از 15,000 زن شرکتکننده بود. استفاده روتین از آنتیبیوتیکها در زایمان سزارین خطر ابتلا به عفونتهای زخم و رحم را در مادران و همچنین خطر عوارض جدی عفونت را برای مادر تا 60% الی 70% کاهش داد. چه زایمان سزارین برنامهریزی شده باشد (الکتیو) و چه آنتیبیوتیکها پیش یا پس از کلامپ کردن بند ناف داده شده باشند، این یافته صادق بود. شواهد برای حمایت از درمان آنتیبیوتیکی از کیفیت متوسطی برخوردار بودند اما در اغلب موارد، روش انجام مطالعه به خوبی توصیف نشد. هیچ یک از مطالعات به درستی به عوارض جانبی احتمالی روی نوزاد توجه نکردند و بنابراین، اگرچه مزایایی برای مادر مشاهده شد، در مورد اینکه تاثیرات مهمی بر نوزاد دارد یا خیر، عدم قطعیت وجود دارد.
نتیجهگیریهای این مرور از این توصیه حمایت میکنند که آنتیبیوتیکهای پروفیلاکتیک باید بهطور معمول برای همه زنانی که تحت زایمان سزارین قرار میگیرند، به منظور پیشگیری از بروز عفونت، تجویز شوند. استفاده از آنتیبیوتیکهای پروفیلاکتیک در زنان تحت زایمان سزارین، در مقایسه با دارونما یا عدم درمان، بروز عفونت زخم، اندومتریت و عوارض عفونی جدی را تا 60% الی 70% کاهش دادند. دادههای کمی در مورد عوارض جانبی وجود داشت و هیچ اطلاعاتی در مورد تاثیر آنتیبیوتیکها روی نوزاد به دست نیامد، این امر ارزیابی کلی مزایا و آسیبها را دشوار کرد. آنتیبیوتیکهای پروفیلاکتیک برای همه زنان تحت زایمان سزارین الکتیو یا غیرالکتیو مفید است، اما در مورد عواقب آن برای نوزاد عدم قطعیت وجود دارد.
مهمترین عامل خطر برای عفونت مادر پس از زایمان، زایمان سزارین است. اگرچه دستورالعملهای بالینی استفاده از آنتیبیوتیکهای پروفیلاکتیک را برای زنان تحت زایمان سزارین تایید میکنند، اجرای یکسانی از این توصیه وجود ندارد. این یک نسخه بهروز شده از مرور کاکرین است که نخستینبار در سال 1995 منتشر، و آخرینبار در سال 2010 بهروز شد.
ارزیابی تاثیرات آنتیبیوتیکهای پروفیلاکتیک در مقایسه با عدم استفاده از آنتیبیوتیکهای پروفیلاکتیک بر عوارض عفونی در زنان تحت زایمان سزارین.
در پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه بارداری و زایمان در کاکرین (31 جولای 2014) و فهرست منابع مقالات بازیابیشده به جستوجو پرداختیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) و شبه-RCTهایی که به مقایسه تاثیرات آنتیبیوتیکهای پروفیلاکتیک در برابر عدم درمان در زنان تحت زایمان سزارین پرداختند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم به ارزیابی مطالعات برای ورود پرداختند، خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کرده، و استخراج دادهها را انجام دادند. پیامدهای اولیه مهم بالینی عبارت بودند از عفونت زخم، اندومتریت، بروز عوارض عفونی جدی در مادر و ایجاد عوارض جانبی در نوزاد. دادههای دو حالتی (dichotomous data) را در قالب خطرات نسبی (RR) با 95% فواصل اطمینان (CIs) ارائه کرده و کارآزماییها را در متاآنالیز ترکیب کردیم. کیفیت شواهد را با استفاده از رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) ارزیابی کردیم.
تعداد 95 مطالعه را شناسایی کردیم که در آنها بیش از 15,000 زن وارد شدند. استفاده از آنتیبیوتیکهای پروفیلاکتیک در زنان تحت زایمان سزارین، در مقایسه با دارونما یا عدم درمان، بروز عفونت زخم (RR: 0.40؛ 95% CI؛ 0.35 تا 0.46؛ 82 مطالعه، 14,407 زن)، اندومتریت (RR: 0.38؛ 95% CI؛ 0.34 تا 0.42؛ 83 مطالعه، 13,548 زن) و عوارض عفونی جدی را در مادر (RR: 0.31؛ 95% CI؛ 0.20 تا 0.49؛ 32 مطالعه، 6159 زن) کاهش داد. زمانی که فقط مطالعاتی شامل زنان تحت زایمان سزارین الکتیو آنالیز شد، بروز عفونت زخم (RR: 0.62؛ 95% CI؛ 0.47 تا 0.82؛ 17 مطالعه، 3537 زن) و اندومتریت (RR: 0.38؛ 95% CI؛ 0.24 تا 0.61؛ 15 مطالعه، 2502 زن) نیز با آنتیبیوتیکهای پروفیلاکتیک کاهش یافت. زمانی که آنتیبیوتیکها پیش از کلامپ کردن بند ناف یا پس از آن تجویز شدند، تخمینهای مشابهی از تاثیر مداخله مشاهده شد. تاثیر رژیمهای مختلف آنتیبیوتیکی مورد مطالعه قرار گرفت و کاهش مشابهی در میزان بروز عفونت برای اکثر آنتیبیوتیکها و ترکیبات آنها مشاهده شد.
هیچ دادهای وجود نداشت که بتوان تاثیر تجویز آنتیبیوتیکها را برای مادر بر پیامدهای نوزاد تخمین زد. هیچ مطالعهای بهطور سیستماتیک اطلاعات مربوط به پیامدهای نامطلوب نوزاد یا تاثیر آنتیبیوتیکها را بر سیستم ایمنی در حال رشد نوزاد جمعآوری و گزارش نکرد. هیچ مطالعهای در مورد بروز کاندیدیازیس دهان (oral candidiasis) (برفک دهان (thrush)) در نوزادان گزارشی را ارائه نداد. عوارض جانبی مادر نیز به ندرت شرح داده شدند.
شواهد مربوط به درمان آنتیبیوتیکی را در مقایسه با عدم درمان دارای کیفیت متوسط ارزیابی کردیم؛ اکثر مطالعات توصیف خوبی را از روشهای انجام خود ارائه ندادند و دارای خطر نامشخص سوگیری ارزیابی شدند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.