سوال مطالعه مروری
آیا افزودن چسب طراحی شده برای باند شدن به مواد پر کننده دندانی آمالگام، باعث میشود پرشدگیها عملکرد بهتر و عمر طولانیتری، در مقایسه با پر کردن دندان بدون انجام این کار، داشته باشند؟
پیشینه
پوسیدگی دندان مشکل شایعی است که هم کودکان و هم بزرگسالان را تحت تاثیر قرار میدهد. پوسیدگیها در دندان، به وسیله عملکرد اسید تولید شده توسط باکتریهای موجود در پلاکها یا بیوفیلمهای دندان شکل میگیرند.
شماری از روشها و مواد مختلف میتوانند برای ترمیم یا پر کردن دندان پوسیده شده، استفاده شوند. یکی از شایعترین مواد ارزانقیمت که برای پر کردن پوسیدگی دندان استفاده میشود، آمالگام دندانی (ترکیبی از جیوه و ذرات آلی فلز) است. نویسندگان مرور به دنبال ارزیابی مزایای بیشتر استفاده از یک چسب به منظور اتصال آمالگام به ساختار دندان بودند تا ببینند که مواد پر کننده باند شونده عمر طولانیتر و عملکرد بهتری دارند یا خیر.
ویژگیهای مطالعه
شواهد این مرور که توسط نویسندگان گروه سلامت دهان در کاکرین انجام شده، تا 21 ژانویه 2016 بهروز است. یک کارآزمایی با 31 شرکتکننده (21 مرد، 10 زن) که 113 مورد ترمیمی داشتند، وارد مرور شدند. این مطالعه در انگلیس و در یک بیمارستان دندانپزشکی دانشگاهی انجام شده بود. شرکتکنندگانی انتخاب شدند که برای درمان معمول دندانپزشکی مناسب بودند. مقایسه بین دندانهای همان فرد در طرف مقابل دهان انجام شد، یک دندان با روش باند شونده و دندان دیگر بدون آن درمان شده بود. در دو سال هیچ تفاوتی پیدا نشد.
نتایج کلیدی
فقط یک مطالعه، که اطلاعات محدودی را فراهم آورده بود، نشان داد که برای سایز متوسط از مواد پر کننده، تفاوتی در حساسیت میان مواد پر کننده باند شونده و غیر-باند شونده، پس از جایگذاری آنها وجود ندارد، و آمالگام باند شونده به دندان هیچ تاثیری بر میزان بقای مواد پر کننده در طول دو سال پیگیری ندارد. در نبود شواهد در زمینه مزایای اضافی آمالگام باند شونده، در مقایسه با آمالگام غیر-باند شونده، این موضوع بسیار مهم است که متخصصان بالینی به هزینههای اضافی که ممکن است به بیمار تحمیل شود، فکر کنند.
در طول سالهای اخیر، طیف گستردهای از عوامل باند شونده ابداع شدهاند که توسط دندانپزشکان مورد استفاده قرار میگیرند. بنابراین، جای تاسف دارد که کارآزماییهای مناسبی برای بررسی اثربخشی آنها وجود ندارد.
کیفیت شواهد
فقط یک مطالعه وارد شد که آن هم شواهد ناکافی از این موضوع ارائه میدهد که ترمیم با آمالگام باند شونده چسبنده در برابر غیر-باند شونده، طی دو سال پیگیری، مزیت بیشتری دارد یا خیر.
کیفیت شواهد پائین است. علاوه بر این، انجام این مطالعه در کلینیکهای دانشگاهی دندانپزشکی ممکن است بدین معنا باشد که افراد شرکتکننده نماینده جمعیت عمومی نیستند و درمان پیشنهاد شده، همان درمان معمولی نباشد که در کلینیکهای دیگر در سطح جامعه انجام میشود، بنابراین نتایج قابل تعمیم نیستند.
هیچ شواهدی وجود ندارد که تفاوت در میزان بقای دندان میان دو گروه ترمیمی باند شونده یا غیر-باند شونده آمالگام را ادعا یا رد کند. این مرور فقط یک کارآزمایی تحت گزارش را یافت. این کارآزمایی نیز تفاوت معناداری را در عملکرد خدمات ترمیم چسبنده باند شونده آمالگام با سایز متوسط، از نظر نرخ بقای آنها و انطباق حاشیهای، در مقایسه با ترمیم غیر-باند شونده آمالگام، در طول دو سال پیگیری نیافت. در نبود شواهد در زمینه مزایای اضافی آمالگام باند شونده، در مقایسه با آمالگام غیر-باند شونده، این موضوع بسیار مهم است که متخصصان بالینی به هزینههای اضافی که ممکن است به بیمار تحمیل شود، فکر کنند.
خراب شدن دندان (پوسیدگی دندان) یک از شایعترین بیماریهایی است که نوع بشر را تحت تاثیر قرار داده و تخمین زده میشود تا 80% از افراد کشورهای با سطح درآمد بالا را درگیر کرده است. پوسیدگی به طور معکوسی بافتهای دندانی، از جمله پالپ دندانی (عصب)، را تحت تاثیر قرار داده و آنها را به طور پیشروندهای تخریب، بدشکل و ضعیف میکند و در نهایت، دندانها دچار اختلال عملکرد میشوند. درمان ضایعات پوسیدگی دندانی، که به سمت عاج دندان (dentine) پیشروی میکنند و باعث ایجاد حفره میشوند، شامل قرار دادن ترمیم (پر کردگی) است. این مرور نسخه قبلی را که در سال 2009 منتشر شده بود، بهروز میکند.
ارزیابی تاثیرات باندینگ چسبنده در عملکرد خدماتی و طول عمر ترمیم آمالگام دندان.
ما پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه سلامت دهان در کاکرین (تا 21 ژانویه 2016)، پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ (کتابخانه کاکرین 2015، شماره 12)؛ MEDLINE via Ovid (از 1946 تا 21 ژانویه 2016) و EMBASE via Ovid (از 1980 تا 21 ژانویه 2016) را جستوجو کردیم. همچنین پایگاه ثبت کارآزماییهای موسسات ملی سلامت ایالات متحده (http://clinicaltrials.gov) و پلتفرم بینالمللی پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت (www.who.int/ictrp/search/en) (هر دو تا 21 ژانویه 2016) را برای یافتن کارآزمایی در حال انجام جستوجو کردیم. زمانی که بانکهای اطلاعاتی الکترونیکی جستوجو میشدند، هیچ محدودیتی از نظر زبان یا تاریخ انتشار اعمال نشد.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده که به مقایسه ترمیم آمالگام باند شونده در برابر ترمیم غیر-باند شونده مرسوم در آمادهسازی معمولی با استفاده از deliberate retention، در بزرگسالان با دندانهای دائمی مولر و پره-مولر که فقط برای ترمیمهای آمالگام کلاس I و II مناسب بودند، پرداخته باشند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم، مقالات را غربال کردند، جزئیات کارآزمایی را استخراج و خطر سوگیری (bias) را در مطالعه وارد شده ارزیابی کردند.
یک کارآزمایی با 31 بیمار که 113 مورد ترمیم دریافت کرده بودند، وارد این مرور شدند. طی دو سال، 50 مورد از 53 ترمیم در گروه غیر-باند شونده و 55 مورد از 60 ترمیم در گروه باند شونده، سالم مانده بودند، در دوره پیگیری، پنج بیمار قابل دستیابی نبودند. در ابتدای مطالعه یا پس از دو سال پیگیری، حساسیت پس از گذاشتن ترمیم، تفاوت معنیداری پیدا نکرد (P > 0.05). هیچ موردی از شکستگی دندانی گزارش نشد و تفاوت معنیداری میان گروهها یا جفتهای همسان شده ترمیم در انطباق حاشیهای دیده نشد (P > 0.05).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.