سرطان تخمدان عبارت است از رشد سلولهای سرطانی برآمده از قسمتهای مختلف تخمدان. این نوع، ششمین سرطان شایع بین زنان است. اکثر سرطانهای تخمدان به عنوان اپیتلیال طبقهبندی میشوند. سرطان اپیتلیال تخمدان بیماریای است که در آن سلولهای بدخیم (سرطان) در بافت پوشش دهنده تخمدان تشکیل شده و در اغلب موارد اپیتلیال هستند. جراحی اولیه برای دستیابی به سیتوریداکشن (cytoreduction) اپتیمال (تلاش از طریق جراحی با هدف برداشتن بخش عمدهای از تومور) انجام میشود زیرا میزان تومور باقیمانده پس از جراحی (بیماری باقیمانده (residual disease)) یکی از مهمترین عواملی است که در تعیین پیشآگهی (prognostic factor) برای بقا (survival) در سرطان اپیتلیال تخمدان (epithelial ovarian cancer) مورد توجه قرار میگیرد. جراحی کاهش دهنده حجم سلولی (cytoreductive) اپتیمال موضوع بحث بسیاری از متخصصان زنان و زایمان است که در تشخیص و درمان زنان مبتلا به سرطان اندامهای تناسلی (متخصصان انکولوژی زنان) تخصص دارند. گروه انکولوژی زنان (Gynaecologic Oncology group; GOG) در حال حاضر اصطلاح «اپتیمال» را بهعنوان تجمع کوچکی از سلولهای سرطانی باقیمانده پس از جراحی (ندولهای تومور باقیمانده) با حداکثر دیامتر 1 سانتیمتر یا کمتر تعریف میکند، که سیتوریداکشن کامل (بیماری میکروسکوپی) پیامد ایدهآل جراحی است. اگرچه نشان داده شده که اندازه تودههای تومور باقیمانده پس از جراحی یک عامل پیشآگهی مهم برای سرطان پیشرفته تخمدان است، شواهد محدودی برای تایید این نتیجهگیری وجود دارد که این پروسیجر جراحی مستقیما مسوول برتری این پیامد است که با بیماری باقیمانده کمتری همراه است یا خیر. این مرور، بقای کلی و بقای بدون پیشرفت بیماری را در جراحی کاهش دهنده حجم سلولی اولیه و اپتیمال برای زنان مبتلا به سرطان پیشرفته اپیتلیال تخمدان (مراحل III و IV) ارزیابی کرد. تعداد 11 مطالعه گذشتهنگر را پیدا کردیم که شامل بیش از 100 زن بودند و از یک آنالیز چند متغیره (استفاده از تعدیل آماری برای عوامل مهم پیشآگهی) استفاده کرده و واجد معیارهای ورود بودند. آنالیزها اهمیت پیشآگهی سیتوریداکشن کامل را نشان دادند، جایی که بیماری باقیمانده میکروسکوپی بوده و بیماری قابل مشاهده نیست، زیرا بقای کلی و بقای بدون پیشرفت بیماری در این گروه از زنان بهطور قابلتوجهی طولانی شد. PFS در همه مطالعات گزارش نشد، اما به اندازه کافی مستند شد تا بتوان نتیجهگیریهای محکمی اتخاذ کرد. هنگامی که سیتوریداکشن ساباپتیمال (suboptimal) (بیشتر از 1 سانتیمتر) را در برابر اپتیمال (کمتر از 1 سانتیمتر) مقایسه کردیم، تخمینهای بقا کاهش یافت اما همچنان به نفع گروه بیماری با حجم کمتر دارای اهمیت آماری بود، با این حال زمانی که بیماری باقیمانده با اندازه بیشتر از 2 سانتیمتر و کمتر از 2 سانتیمتر مقایسه شد، تفاوت قابلتوجهی از نظر OS وجود نداشت و فقط یک تفاوت مرزی در PFS دیده شد. به دلیل ماهیت گذشتهنگر این مطالعات، خطر بالای سوگیری (bias) وجود داشت. عوارض جانبی، کیفیت زندگی (QoL) و هزینه-اثربخشی بر اساس بازوی درمان یا در یک سطح رضایتبخش در هیچ یک از مطالعات گزارش نشدند. در طول جراحی اولیه سرطان اپیتلیال تخمدان در مراحل پیشرفته، تمام تلاشها باید در جهت دستیابی به سیتوریداکشن کامل انجام شوند. اگر این امر قابل دستیابی باشد، هدف جراحی باید بیماری باقیمانده اپتیمال (کمتر از 1 سانتیمتر) در نظر گرفته شود. با توجه به خطر بالای سوگیری در شواهد فعلی، کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شدهای باید انجام شوند تا مشخص شود که مداخله جراحی یا عوامل مرتبط با بیمار و بیماری است که با بهبود بقا (survival) در این گروه از زنان مرتبط است یا خیر.
در طول جراحی اولیه برای مراحل پیشرفته سرطان اپیتلیال تخمدان، تمام تلاشها باید در راستای دستیابی به سیتوریداکشن کامل انجام شوند. اگر این امر قابل دستیابی باشد، هدف جراحی باید بیماری باقیمانده اپتیمال (کمتر از 1 سانتیمتر) در نظر گرفته شود. با توجه به خطر بالای سوگیری در شواهد فعلی، کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شدهای باید انجام شوند تا مشخص شود که مداخله جراحی یا عوامل مرتبط با بیمار و بیماری است که با بهبود بقا (survival) در این گروه از زنان مرتبط است یا خیر. یافتههای این مرور مبنی بر اینکه زنان با بیماری باقیمانده کمتر از 1 سانتیمتر هنوز بهتر از زنان با بیماری باقیمانده بیشتر از 1 سانتیمتر هستند، باید جامعه جراحی را ترغیب کنند که این گروه را حفظ کنند، و تعریف مجدد آن را به عنوان سیتوریداکشن «نزدیک به اپتیمال» با حفظ عبارت سیتوریداکشن «ساب اپتیمال» در مواردی که بیماری باقیمانده بیشتر از 1 سانتیمتر باشد (اپتیمال/نزدیک به اپتیمال/ساب اپتیمال به جای کامل/اپتیمال/ساب اپتیمال) ارائه کنند.
سرطان تخمدان ششمین سرطان شایع میان زنان است. جراحی اولیه، علاوه بر تشخیص و مرحلهبندی، برای دستیابی به سیتوریداکشن (cytoreduction) اپتیمال (تلاشهای جراحی با هدف برداشتن بخش عمده تومور) انجام میشود زیرا میزان تومور باقیمانده یکی از مهمترین عوامل پیشآگهی برای بقا (survival) در زنان مبتلا به سرطان اپیتلیال تخمدان (epithelial ovarian cancer) است. یک پیامد اپتیمال از جراحی سیتوریداکتیو (cytoreductive) همچنان موضوع بحث بسیاری از متخصصان زنان و زایمان است. گروه انکولوژی زنان (Gynaecologic Oncology group; GOG) در حال حاضر اصطلاح «اپتیمال» را به عنوان داشتن ندولهای باقیمانده تومور با حداکثر دیامتر 1 سانتیمتر یا کمتر تعریف میکند، که سیتوریداکشن کامل (بیماری میکروسکوپی) پیامد ایدهآل جراحی است. اگرچه نشان داده شده که اندازه تودههای تومور باقیمانده پس از جراحی یک عامل پیشآگهی مهم برای سرطان پیشرفته تخمدان است، مشخص نیست که این پروسیجر جراحی مستقیما مسوول برتری پیامدی است که با بیماری باقیمانده (residual disease) کمتری همراه است یا خیر.
ارزیابی اثربخشی و بیخطری (safety) جراحی سیتوریداکتیو اولیه اپتیمال در زنان مبتلا به سرطان پیشرفته اپیتلیال تخمدان مرحلهبندی شده در جراحی (مراحل III و IV).
ارزیابی تاثیر اندازههای مختلف تومور باقیمانده، در محدودهای میان صفر و 2 سانتیمتر، بر بقای کلی.
پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL) ( کتابخانه کاکرین ، شماره 3؛ 2010) و پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه مرور سرطانهای زنان در کاکرین، MEDLINE و EMBASE (تا آگوست 2010) را جستوجو کردیم. همچنین پایگاههای ثبت کارآزماییهای بالینی، چکیدههای مقالات نشستهای علمی، فهرست منابع مطالعات وارد شده را جستوجو کرده و با متخصصان در این زمینه تماس گرفتیم.
دادههای گذشتهنگر در مورد بیماری باقیمانده از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) یا مطالعات مشاهدهای آیندهنگر و گذشتهنگر که شامل آنالیزهای چند متغیره از 100 زن بزرگسال یا بیشتر و مبتلا به سرطان پیشرفته اپیتلیال تخمدان مرحلهبندی شده در جراحی و زنانی بودند که تحت جراحی سیتوریداکتیو و به دنبال آن شیمیدرمانی کمکی مبتنی بر پلاتینوم قرار گرفتند. فقط مطالعاتی را وارد کردیم که سیتوریداکشن اپتیمال را به عنوان جراحی که منجر به تومورهای باقیمانده با حداکثر دیامتر با هر حد آستانه (threshold) تا 2 سانتیمتر میشود، تعریف کردند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم دادهها را خلاصه کرده و خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کردند. در جایی که امکانپذیر بود، دادهها در یک متاآنالیز سنتز شدند.
هیچ RCT یا غیر-RCT آیندهنگری شناسایی نشد که به منظور ارزیابی اثربخشی جراحی برای زمانی که به عنوان یک پروسیجر اولیه در مرحله پیشرفته سرطان تخمدان انجام شد، طراحی شده باشد.
تعداد 11 مطالعه گذشتهنگر را پیدا کردیم که شامل یک آنالیز چند متغیره بوده و با معیارهای ورود مطابقت داشتند. آنالیزها اهمیت پیشآگهی سیتوریداکشن کامل را نشان دادند، که بیماری باقیمانده میکروسکوپی بوده و بیماری قابل مشاهده نبود، زیرا بقای کلی (overall survival; OS) و بدون پیشرفت بیماری (progression-free survival; PFS) در این گروه از زنان بهطور قابلتوجهی طولانی شدند. PFS در همه مطالعات گزارش نشد، اما به اندازه کافی مستند شد تا بتوان نتیجهگیریهای محکمی اتخاذ کرد.
هنگامی که سیتوریداکشن ساب اپتیمال (suboptimal) (بیشتر از 1 سانتیمتر) را در برابر اپتیمال (کمتر از 1 سانتیمتر) مقایسه کردیم، تخمینهای بقا کاهش یافت اما همچنان به نفع گروه بیماری با حجم کمتر، دارای اهمیت آماری بود، زمانی که بیماری باقیمانده با اندازه بیشتر از 2 سانتیمتر و کمتر از 2 سانتیمتر مقایسه شد، تفاوت قابلتوجهی از نظر OS وجود نداشت و فقط یک تفاوت مرزی در PFS دیده شد (به ترتیب: نسبت خطر (HR): 1.65؛ 95% CI؛ 0.82 تا 3.31؛ و HR: 1.27؛ 95% CI؛ 1.00 تا 1.61؛ P = 0.05 برای OS و PFS).
به دلیل ماهیت گذشتهنگر این مطالعات، خطر بالای سوگیری وجود داشت، که، علیرغم تعدیل آماری برای عوامل مهم پیشآگهی، سوگیری انتخاب (selection bias) همچنان احتمالا جای نگرانی داشت.
عوارض جانبی، کیفیت زندگی (QoL) و هزینه-اثربخشی بر اساس بازوی درمان یا در یک سطح رضایتبخش در هیچ یک از مطالعات گزارش نشدند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.