اضافه‌وزن و چاقی مشکلات رایج سلامت هستند و خطر ابتلا به چندین بیماری جدی را افزایش می‌دهند. درمان استاندارد برای اضافه‌وزن و چاقی، کمک به بیماران برای تغییر رژیم غذایی و عادات ورزشی است. برنامه‌های درمانی که در آنها بیماران از رایانه کمک می‌گیرند، ممکن است به افراد کمک کنند تا این تغییرات را ایجاد کرده، و توانایی آنها را برای کاهش وزن و حفظ آن بهبود بخشند. ما به دنبال کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی یا شبه-تصادفی‌سازی شده بودیم که در آنها یک مداخله رایانه‌ای تعاملی با عدم درمان، یک درمان محدود مانند مراقبت معمول یا توصیه‌های نوشتاری، یا یک درمان حضوری برای کمک به افراد برای کاهش وزن یا حفظ آن مقایسه شد. ما 14 مطالعه کاهش وزن را با مجموع 2537 شرکت‌کننده، و چهار مطالعه حفظ وزن را با مجموع 1603 شرکت‌کننده وارد کردیم. طول درمان از چهار هفته تا 30 ماه متغیر بود. در شش ماه، مداخلات مبتنی بر رایانه منجر به کاهش وزن بیشتر نسبت به مداخلات حداقلی شدند (تفاوت میانگین (MD): 1.5- کیلوگرم؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 2.1- تا 0.9-؛ دو کارآزمایی) اما کمتر از درمان حضوری بود (تفاوت میانگین: 2.1 کیلوگرم؛ 95% CI؛ 0.8 تا 3.4؛ یک کارآزمایی). در شش ماه، مداخلات مبتنی بر رایانه برتر از مداخله کنترل حداقلی در محدود کردن بازیابی وزن (تفاوت میانگین: 0.7- کیلوگرم؛ 95% CI؛ 1.2- تا 0.2-؛ دو کارآزمایی) ظاهر شدند، اما نسبت به درمان حضوری با فراوانی کمتر، برتری نداشتند (تفاوت میانگین: 0.5 کیلوگرم؛ 95% CI؛ 0.5- تا 1.6؛ دو کارآزمایی).
سه مطالعه کاهش وزن، هزینه‌های مداخلات مبتنی بر رایانه را در مقایسه با مراقبت‌های معمول تخمین زدند، با این حال دو مورد از مطالعات 11 و 28 سال پیش انجام شدند و این تخمین‌ها احتمالا به مداخلات با استفاده از فناوری فعلی مربوط نمی‌شوند، در حالی که مطالعه سوم در سال گذشته با حضور پرسنل نظامی فعال انجام شد، و مشخص نیست که هزینه‌ها در دیگر شرایط نیز مشابه خواهند بود یا خیر. یک مطالعه کاهش وزن، نسبت اثربخشی به هزینه را برای یک مداخله هفتگی کاهش وزن به صورت حضوری نسبت به مداخله مبتنی بر رایانه به صورت افزایش 7177 دلار آمریکا (5678 یورو) در سال گزارش کرد (80% CI؛ 3055 دلار آمریکا تا 60,291 دلار آمریکا (2417 یورو تا 47,702 یورو)). مشخص نیست که این مربوط قابل تعمیم به دیگر مطالعات است یا خیر. هیچ مطالعه‌ای اطلاعاتی را در مورد کیفیت زندگی مرتبط با سلامت، بیماری‌ها، مشکلات یا عوارض جانبی ارایه نکرد.
مداخلات تعاملی مبتنی بر رایانه در مقایسه با عدم مداخله یا مداخلات حداقلی (پمفلت‌ها، مراقبت‌های معمول)، یک مداخله موثر برای کاهش وزن و حفظ وزن به شمار می‌آیند. مداخلات تعاملی مبتنی بر رایانه در مقایسه با مداخلات حضوری، منجر به کاهش وزن کمتر و سطوح پائین‌تر حفظ وزن می‌شوند. با این حال، میزان کاهش وزن بیشتر، نسبتا کم و در مدت کوتاهی رخ می‌دهد، که اهمیت بالینی این تفاوت‌ها را مشخص نمی‌سازد.
مداخلات تعاملی مبتنی بر رایانه در مقایسه با عدم مداخله یا مداخلات حداقلی (پمفلت‌ها، مراقبت‌های معمول)، یک مداخله موثر برای کاهش وزن و حفظ وزن به شمار می‌آیند. مداخلات تعاملی مبتنی بر رایانه در مقایسه با مداخلات حضوری، منجر به کاهش وزن کمتر و سطوح پائین‌تر حفظ وزن می‌شوند. با این حال، میزان کاهش وزن بیشتر، نسبتا کم و در مدت کوتاهی رخ می‌دهد، که اهمیت بالینی این تفاوت‌ها را مشخص نمی‌سازد.
سازمان جهانی بهداشت (WHO) تخمین می‌زند که تعداد افراد چاق یا دارای اضافه‌وزن در سراسر جهان تا سال 2015 به 1.5 میلیارد نفر افزایش خواهد یافت. بیماری‌های مزمن مرتبط با اضافه‌وزن یا چاقی شامل دیابت، بیماری قلبی، هیپرتانسیون و سکته مغزی هستند.
ارزیابی تاثیرات مداخلات تعاملی مبتنی بر رایانه برای کاهش وزن یا حفظ وزن در افراد دارای اضافه‌وزن یا چاق.
ما چندین بانک اطلاعاتی الکترونیکی را، از جمله CENTRAL؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ CINAHL؛ LILACS و PsycINFO تا 25 می 2011 جست‌وجو کردیم. همچنین پایگاه‌های ثبت کارآزمایی بالینی را برای شناسایی مطالعات در حال انجام جست‌وجو کردیم. فهرست منابع مطالعات واردشده و مرور‌های سیستماتیک مرتبط بررسی شدند.
مطالعات در صورتی وارد شدند که کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده یا کارآزمایی‌های شبه-تصادفی‌سازی و کنترل‌شده از ارزیابی برنامه‌های تعاملی مبتنی بر رایانه کاهش وزن یا حفظ وزن در بزرگسالان دارای اضافه‌وزن یا چاقی بودند. اگر طول دوره مداخله کمتر از چهار هفته بود یا از دست رفتن بیماران در دوره پیگیری در مجموع بیشتر از 20% گزارش شد، کارآزمایی‌ها را حذف کردیم.
دو نویسنده به‌طور مستقل از هم داده‌های مطالعه را استخراج کرده و خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کردند. در جایی که مداخلات، شرایط کنترل، پیامدها و چارچوب‌های زمانی میان مطالعات مشابه بودند، داده‌های مطالعه را با استفاده از متاآنالیز ترکیب کردیم.
ما 14 مطالعه کاهش وزن را با مجموع 2537 شرکت‌کننده، و چهار مطالعه حفظ وزن را با مجموع 1603 شرکت‌کننده وارد کردیم. طول دوره درمان میان چهار هفته و 30 ماه گزارش شد. در شش ماه، مداخلات مبتنی بر رایانه منجر به کاهش وزن بیشتر از مداخلات حداقلی شدند (تفاوت میانگین (MD): 1.5- کیلوگرم؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 2.1- تا 0.9-؛ دو کارآزمایی) اما کاهش وزن کمتری را نسبت به درمان حضوری ایجاد کردند (MD؛ 2.1 کیلوگرم؛ 95% CI؛ 0.8 تا 3.4؛ یک کارآزمایی). در شش ماه، مداخلات مبتنی بر رایانه نسبت به مداخله کنترل حداقلی، در محدود کردن بازیابی وزن (MD؛ 0.7- کیلوگرم؛ 95% CI؛ 1.2- تا 0.2-؛ دو کارآزمایی) برتری داشتند، اما نسبت به درمان حضوری با فراوانی کم، برتری خود را اثبات نکردند (MD؛ 0.5 کیلوگرم؛ 95% 0.5- تا 1.6؛ دو کارآزمایی). ما تفاوت‌های ثابتی را در رفتارهای رژیم غذایی یا فعالیت بدنی میان دو گروه مداخله و کنترل در کارآزمایی‌های کاهش وزن یا حفظ وزن مشاهده نکردیم. سه مطالعه کاهش وزن، هزینه‌های مداخلات مبتنی بر رایانه را در مقایسه با مراقبت‌های معمول تخمین زدند، با این حال دو مورد از مطالعات با قدمت 11 و 28 سال بودند، و پیشرفت‌های اخیر در فناوری باعث می‌شوند که این تخمین‌ها برای مداخلات فعلی یا آتی قابل اعمال نباشند، در حالی که سومین مطالعه با حضور پرسنل نظامی فعال انجام شد، و مشخص نیست که هزینه‌ها در دیگر شرایط نیز مشابه خواهند بود یا خیر. یک مطالعه کاهش وزن، نسبت اثربخشی به هزینه را برای یک مداخله هفتگی کاهش وزن به صورت حضوری نسبت به مداخله مبتنی بر رایانه به صورت افزایش 7177 دلار آمریکا (5678 یورو) در سال گزارش کرد (80% CI؛ 3055 دلار آمریکا تا 60,291 دلار آمریکا (2417 یورو تا 47,702 یورو)). مشخص نیست که این نتیجه‌گیری می‌تواند به مطالعات دیگر تعمیم یابد یا خیر. هیچ داده‌ای در مورد عوارض جانبی، بیماری‌های همراه، مشکلات یا کیفیت زندگی مرتبط با سلامت شناسایی نشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.