زنان مبتلا به تومورهای مرزی (borderline) تخمدان (پتانسیل پائین بدخیمی)، پس از جراحی عملکرد بسیار خوبی داشته و عود تومور ممکن است با جراحی بیشتر درمان شود. شکل ایدهآل درمان جراحی اولیه برای تومورهای مرزی تخمدان بحثبرانگیز است. علاوه بر این، مشخص نیست که درمان بیشتر پس از جراحی خطر ظهور مجدد تومورها یا مرگومیر بیمار را کاهش دهد.
در این مرور، شش کارآزمایی را پیدا کردیم که در آنها 340 بیمار برای تومورهای مرزی تخمدان تحت جراحی قرار گرفتند. این کارآزماییها تعداد موارد مرگومیر را میان زنانی مقایسه کردند که اشکال مختلف درمان را یا عدم درمان کمکی را پس از جراحی دریافت کردند. در پنج مورد از کارآزماییها، زنان تومورهای محدود به تخمدانها داشته و بیشتر آنها بیش از 10 سال پیگیری شدند. فقط یک کارآزمایی زنانی را با تومورهایی که به خارج از تخمدان گسترش یافتند، وارد کرد، و این کارآزمایی بیماران را به مدت کمتر از سه سال پیگیری کرد، که برای تشخیص تفاوت میان گروههایی که درمانهای مختلف را دریافت میکنند، کافی نیست. هیچ یک از کارآزماییها هیچ مزیت قابل اثباتی را از هیچ یک از اشکال کمکی درمان پیدا نکردند. با این حال، هر شش کارآزمایی بیش از 15 سال پیش انجام شده و از آن زمان شیمیدرمانی مبتنی بر پلاتینوم (platinum) بهطور گستردهای برای درمان سرطان پیشرفته تخمدان مورد استفاده قرار گرفت. با این حال، فقط یکی از کارآزماییها در مرور ما، این نوع مدرنتر شیمیدرمانی را ارزیابی کرد. انجام کارآزماییهای بیشتری در مورد شیمیدرمانی مبتنی بر پلاتینوم و درمانهای کمتر سمّی مورد نیاز است، تا به مزایای آنها در کاهش اضطراب و ناراحتی ناشی از جراحی بیشتر و درمان عود تومور بپردازند.
در یک کارآزمایی دیگر، که با حضور 32 زن مبتلا به تومورهای مرزی تخمدان در هر دو تخمدان انجام شد، جراحی محافظهکارانه (برداشتن تخمدان مبتلا به بیماری و برداشتن تومور از تخمدان دیگر) با جراحی فوق محافظهکارانه (خارج کردن تومورها بدون برداشتن هیچ یک از تخمدانها) مقایسه شد. تقریبا تمام زنانی که جراحی فوق محافظهکارانه انجام دادند، در مقایسه با نیمی از زنانی که جراحی محافظهکارانه دریافت کردند، باردار شدند. اگرچه حدود دو سوم از زنان مجددا تومورهای مشابهی را ایجاد کردند، اکثر زنان پیش از عود بیماری باردار شدند، همه عودهای آنها با جراحی بیشتر درمان شد، هیچ کدام به سرطان تهاجمی تخمدان مبتلا نشدند، یا به دلیل تومور خود فوت نکردند. این مطالعه کوچک نشان میدهد که انجام جراحی فوق محافظهکارانه توسط یک جراح مجرب با پیگیری دقیق برای عود ممکن است برای زنان مبتلا به تومورهای مرزی دوطرفه تخمدان توصیه شود که هنوز قصد باردار شدن دارند، اما در حالت ایدهآل، این رویکرد باید در کارآزماییهای مستقل دیگر ارزیابی شود. علیرغم جستوجوهای دقیق، هیچ کارآزمایی را پیدا نکردیم که جراحی محافظهکارانه را مستقیما با جراحی رادیکال (جراحی برای برداشتن تمام اندامهای تناسلی زنانه) یا مقایسه جراحی سوراخ کلید (لاپاروسکوپی) با جراحی باز (لاپاراتومی) برای زنان مبتلا به تومورهای مرزی تخمدان مقایسه کرده باشد.
هیچ یک از این کارآزماییها به چگونگی تاثیر درمانهای مختلف بر کیفیت زندگی (QoL) زنان نپرداخت.
ما شواهدی را برای حمایت از استفاده از هر نوع خاصی از درمان ادجوانت برای تومورهای مرزی تخمدان به دست نیاوردیم. انجام RCTهایی که مزایای درمان ادجوانت را با دوز مطلوب شیمیدرمانی و داروهای هدفمند جدیدتر ارزیابی کنند، به ویژه برای تومورهای مرزی پیشرفته تخمدان، ضروری هستند. به دلیل مرگومیر کم ناشی از تومورهای مرزی تخمدان، باید بقای بدون عود بیماری، زمان سپریشده تا عود و عوارض به نقطه پایانی مهم در چنین کارآزماییها تبدیل شوند.
انجام سیستکتومی دوطرفه ممکن است به زنان مبتلا به تومورهای مرزی دوطرفه تخمدان پیشنهاد شود که حین جراحی تشخیص داده شده و مایل به حفظ باروری خود هستند. بهطور مشابه، انجام RCTهایی برای مقایسه جراحی رادیکال با جراحی محافظهکارانه و مقایسه لاپاروسکوپی با لاپاراتومی مورد نیاز هستند.
بیخطری (safety) جراحی محافظهکارانه و مزایای مداخلات بیشتر پس از جراحی برای تومورهای مرزی تخمدان (borderline ovarian tumour) ناشناخته باقی ماندهاند.
ارزیابی مزایا و مضرات روشهای درمانی مختلف ارائهشده برای مدیریت بالینی تومورهای مرزی تخمدان.
پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه سرطان زنان کاکرین را تا سال 2009، پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL) ( کتابخانه کاکرین 2008، شماره 4)، MEDLINE و EMBASE را تا سال 2009 جستوجو کردیم. پایگاههای ثبت کارآزماییهای بالینی، چکیدههای مقالات جلسات علمی، و فهرست منابع مطالعات واردشده را نیز جستوجو کردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled trials; RCTs) که مداخلات مختلف را در زنان بزرگسال مبتلا به تومورهای مرزی تخمدان با هر نوعی از بافتشناسی مقایسه کردند .
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم دادهها را خلاصه کرده و خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کردند.
هفت RCT را شناسایی کردیم که 372 زن را وارد مطالعه کردند. ما نتوانستیم نتایج کارآزماییها را ترکیب کنیم زیرا مقایسههای درمانی متفاوت بودند.
شش RCT (340 شرکتکننده) که بیش از 15 سال پیش انجام شدند، درمان ادجوانت (شیمیدرمانی، تابش خارجی لگن (pelvic external irradiation) یا ایزوتوپ رادیواکتیو داخل صفاقی (intra-peritoneal radioactive isotope therapy)) را پس از جراحی رادیکال ارزیابی کردند؛ بیش از 87% از شرکتکنندگان تومورهای Stage I داشتند. اغلب شرکتکنندگان به مدت بیش از 10 سال پیگیری شدند. بقای کلی (overall survival) و بقای بدون عود (recurrence-free survival) میان هر دو بازوی این کارآزماییها مشابه بودند، با این تفاوت که یک کارآزمایی (66=n) بقای بسیار کمتری (0.03=P) را در زنانی که شیمیدرمانی دریافت کردند (thio-TEPA)، نشان داد. عوارض جانبی درمان بهطور ناقص گزارش شده و هر شش کارآزمایی در معرض خطر بالای سوگیری (bias) قرار داشتند.
یک کارآزمایی دیگر (n = 32) که شرکتکنندگان دارای تومورهای سروزی (serous) دوطرفه را وارد کرد که مایل به حفظ باروری بودند، افزایش قابل توجه شانس بارداری را نشان داد (نسبت خطر (HR): 3.3؛ 95% CI؛ 1.4 تا 8.0) اما عود زودهنگام بیماری که معنیدار نبود (HR = 1.5؛ 95% CI؛ 0.6 تا 3.8) نیز در زنانی نشان داده شد که جراحی فوق محافظهکارانه (ultra-conservative) (سیستکتومی دوطرفه) انجام دادند، نسبت به زنانی که جراحی محافظهکارانه (سیستکتومی و اوفورکتومی طرف مقابل) دریافت کردند. این کارآزمایی در معرض خطر پائین سوگیری قرار داشت.
کیفیت زندگی (QoL) در هیچ یک از کارآزماییهای واردشده بررسی نشد. ما هیچ کارآزماییای را پیدا نکردیم که جراحی رادیکال را با جراحی محافظهکارانه یا لاپاروسکوپی را با لاپاراتومی مقایسه کرده باشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.