خونریزی پس از زایمان یک عارضه شایع و گاهی تهدید کننده زندگی است. اکثر زنان داروهایی را دریافت می‌کنند که در طول زایمان برای پیشگیری از خونریزی ناشی از عدم انقباض طبیعی عضله رحم (آتونی رحم (uterine atony))، مستقیما رحم را تحریک می‌کنند (یوتروتونیک پیشگیرانه (prophylactic uterotonics)).
ترانکسامیک اسید (TA) برای کاهش میزان هدررفت خون در جراحی و بیماری‌های مرتبط با افزایش خونریزی استفاده می‌شود. این دارو با کمک به پیشگیری از تجزیه فیبرین و حفظ لخته‌های خون، عمل می‌کند. بر اساس نتایج مطالعاتی با کیفیت متنوع، این مرور نشان داد که TA در کاهش هدررفت شدید خون، نیاز به مداخلات پزشکی اضافی برای کنترل خونریزی و تزریق خون پس از زایمان مادر، موثر است. دوازده کارآزمایی (3285 شرکت‌کننده) وارد این مرور شدند. TA پیش از سزارین در نه کارآزمایی تصادفی‌سازی شده یا پس از تولد نوزاد به صورت طبیعی (سه کارآزمایی تصادفی‌سازی شده) به زنان سالم داده شد.
TA میزان هدررفت خون بیش از 400 میلی‌لیتر یا بیشتر از 500 میلی‌لیتر را کاهش داد و این تاثیر در زایمان طبیعی آشکارتر بود. سه مطالعه نواقص روش‌شناسی (methodology) داشتند. هدررفت خون بیش از 1000 میلی‌لیتر با استفاده از TA در شش کارآزمایی (2093 زن) کاهش یافت، با این حال، تفاوت در زایمان سزارین (دو کارآزمایی، 1400 زن) آشکارتر بود، ولی در زایمان طبیعی که در آنها چنین پیامدهایی کم بودند، دیده نشد (یک کارآزمایی، 439 زن). میانگین میزان هدررفت خون با استفاده از TA تا 77 میلی‌لیتر، به‌طور کلی (پنج مطالعه، 1186 زن) و با زایمان طبیعی و سزارین، کاهش یافت. این یافته مبتنی بر مطالعاتی با محدودیت‌های روش‌شناسی بود.
مطالعات برای تشخیص تاثیر TA بر مرگ‌ومیر مادر یا لخته شدن خون بسیار کوچک بودند. وقوع عوارض جانبی خفیف، که شامل اسهال، تهوع و استفراغ است، در زنان دریافت‌کننده TA در مقابل دارونما یا عدم انجام مداخله، بیشتر بود. هنگامی که دو دوز مختلف از TA مورد ارزیابی قرار گرفت، هیچ تفاوتی در میزان هدررفت خون و عوارض جانبی مشاهده نشد. برای بررسی تاثیرات TA بر مرگ‌ومیر مادر و تشکیل لخته در خون (ترومبوآمبولی)، انجام مطالعات بزرگتر بیشتری مورد نیاز است.
بر اساس نتایج مطالعاتی با کیفیت متنوع، TA (علاوه بر داروهای یوتروتونیک) میزان هدررفت خون را پس از زایمان کاهش داده و از PPH و تزریق خون به دنبال زایمان واژینال و CS در زنان در معرض خطر پائین PPH، پیشگیری می‌کند. شواهد کافی برای نتیجه‌گیری در مورد عوارض جانبی جدی وجود ندارد، اما بروز عوارض جانبی خفیف با استفاده از TA افزایش می‌یابد. تاثیرات TA بر حوادث ترومبوآمبولی و مرگ‌ومیر، همچنین استفاده از آن در زنان پرخطر باید بیشتر مورد بررسی قرار گیرند.
خونریزی پس از زایمان (postpartum haemorrhage; PPH) یک عارضه شایع و بالقوه تهدید کننده زندگی است. چندین گزینه برای پیشگیری از PPH در دسترس هستند، اما پیشرفت‌های بیشتر در این زمینه مهم است، به ویژه شناسایی رژیم‌های درمانی بی‌خطر، آسان برای استفاده، و مقرون به صرفه بودن آنها. ترانکسامیک اسید (tranexamic acid; TA)، که یک عامل ضدفیبرینولیتیک است و به‌طور گسترده‌ای برای پیشگیری و درمان خونریزی استفاده می‌شود، برای ارزیابی اینکه این معیارها را برآورده می‌کند یا خیر، شایسته ارزیابی است.
از بهترین شواهد موجود، تعیین اینکه TA در مقایسه با دارونما (placebo) یا عدم درمان (با یا بدون درمان همزمان با یوتروتونیک (uterotonic))، یا با عوامل یوتروتونیک، برای پیشگیری از بروز PPH موثر و بی‌خطر است یا خیر.
پایگاه ثبت کارآزمایی‌های گروه بارداری و زایمان در کاکرین (28 ژانویه 2015) و فهرست منابع مطالعات بازیابی‌شده را جست‌وجو کردیم.
همه کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (randomised controlled trials; RCTs) منتشرشده، منتشرنشده و در حال انجام که استفاده از TA را به تنهایی یا علاوه بر عوامل یوتروتونیک در مرحله سوم زایمان یا حین زایمان سزارین (CS) برای پیشگیری از بروز PPH ارزیابی کردند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم، تمام مطالعات بالقوه شناسایی شده را با روش‌های جست‌وجو، برای ورود ارزیابی کردند. داده‌ها را وارد نرم‌افزار Review Manager کرده و صحت (accuracy) آنها را بررسی کردیم.
دوازده کارآزمایی شامل 3285 زن سالم و در معرض خطر پائین خونریزی شدید تحت CS انتخابی (نه کارآزمایی، 2453 شرکت‌کننده) یا زایمان خودبه‌خودی (سه کارآزمایی، 832 شرکت‌کننده)، معیارهای ورود را داشته و داده‌ها را برای آنالیز ارایه دادند. همه شرکت‌کنندگان، یوتروتونیک‌های روتین پیشگیرانه را مطابق با دستورالعمل بومی منطقه، علاوه بر TA یا دارونما یا عدم انجام مداخله، دریافت کردند. به‌طور کلی، مطالعات واردشده دارای خطر سوگیری متوسط برای تولید تصادفی توالی (random sequence generation)، پنهانسازی تخصیص (allocation concealment)، کورسازی (blinding)، گزارش‌دهی انتخابی (selective reporting)، و خطر سوگیری پائین برای داده‌های ناقص بودند. کیفیت شواهد با استفاده از رویکرد درجه‌بندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) نیز ارزیابی شد.
میزان هدررفت خون بیشتر از 400 میلی‌لیتر یا 500 میلی‌لیتر، و بیش از 1000 میلی‌لیتر در زنانی که TA را در مقابل دارونما یا عدم انجام مداخله دریافت کردند، کمتر شایع بود (به ترتیب، خطر نسبی (RR): 0.52؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.42 تا 0.63، شش کارآزمایی، 1398 زن؛ شواهد با کیفیت متوسط ؛ و RR: 0.40؛ 95% CI؛ 0.23 تا 0.71، شش کارآزمایی، 2093 زن؛ شواهد با کیفیت متوسط ). TA در کاهش بروز هدررفت خون بیش از 1000 میلی‌لیتر در زنانی که تحت CS قرار داشتند (RR: 0.43؛ 95% CI؛ 0.23، 0.78، چهار کارآزمایی، 1534 زن) موثر بود، اما تاثیری بر زایمان طبیعی نداشت (RR: 0.28؛ 95% CI؛ 0.06 تا 1.36؛ دو کارآزمایی، 559 زن). تاثیر TA بر میزان هدررفت خون بیش از 500 میلی‌لیتر یا 400 میلی‌لیتر در گروهی از زنان که زایمان طبیعی داشتند، نسبت به زنان تحت CS، بارزتر بود. میانگین میزان هدررفت خون (از زایمان تا دو ساعت پس از زایمان) در زنانی که TA دریافت کردند، در مقایسه با دارونما یا عدم انجام مداخله، کمتر بود (تفاوت میانگین (MD): 77.79- میلی‌لیتر؛ 95% CI؛ 97.95- تا 57.64-، پنج کارآزمایی، 1186 زن) و این تاثیر پس از زایمان واژینال و CS، مشابه بود.
نیاز به مداخلات پزشکی کمکی ( شواهد با کیفیت متوسط ) و تزریق خون در زنان دریافت‌کننده TA در مقایسه با دارونما یا عدم انجام مداخله، فراوانی کمتری داشت. عوارض جانبی خفیف مانند تهوع، استفراغ، سرگیجه با استفاده از TA شایع‌تر بود ( شواهد با کیفیت متوسط ). تاثیر TA بر مرگ‌ومیر مادر، عوارض شدید و حوادث ترومبوآمبولی نامشخص است ( شواهد با کیفیت پائین ).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.