ایمیل در بسیاری از بخشها بهطور گستردهای مورد استفاده قرار میگیرد و افراد زیادی در زندگی روزمره خود از آن استفاده میکنند. استفاده از ایمیل در ارایه مراقبتهای سلامت هنوز رایج نیست. یکی از کاربردهای آن، این است که متخصصان سلامت اطلاعاتی را در مورد چگونگی سالم بودن و اجتناب از بیماری به بیماران/مراقبان ارسال کنند. این مرور به بررسی تاثیرات استفاده از ایمیل به این شکل بر بیماران، متخصصان مراقبت سلامت و مراکز خدمات سلامت میپردازد.
ما دریافتیم که شواهد زیادی در مورد تاثیرات استفاده از ایمیل برای ارایه اطلاعات به افراد در مورد پیشگیری از بیماری و ارتقای سلامت وجود ندارد. ما فقط شش کارآزمایی را با مجموع 8372 شرکتکننده پیدا کردیم. همه کارآزماییها دارای عناصری از سوگیری (bias) بودند. چهار مطالعه، ارسال ایمیل را با نامه استاندارد به عنوان یک روش ارتباطی مقایسه کردند و دریافتند که استفاده از ایمیل به جای نامه هیچ تفاوتی را در درک بیمار یا مراقب، یا پذیرش غربالگری پیشگیرانه بر جای نمیگذارد. دو مطالعه ارسال ایمیل را با مراقبتهای معمول مقایسه کردند و دریافتند که استفاده از ایمیل به جای روشهای معمول ارایه اطلاعات، تفاوتی را در درک و حمایت بیمار یا مراقب، یا وضعیت سلامت و بهزیستی بیمار ایجاد میکند. ما نتوانستیم به درستی تاثیر ارسال ایمیل را بر رفتارها/اقدامات بیمار یا مراقب ارزیابی کنیم زیرا نتایج متفاوت بودند.
از آنجایی که برای بررسی اینکه ارسال ایمیل میتواند توسط متخصصان مراقبت سلامت به منظور ارایه اطلاعات به بیماران یا مراقبان در مورد نحوه سالم ماندن و اجتناب از بیماریها مورد استفاده قرار گیرد یا خیر، شواهدی با کیفیت خوب وجود ندارد، باید به این فکر کنیم که چگونه میتوان اطلاعات قابل اندازهگیری خوبی را در این مورد به دست آورد. مطالعات آینده باید از توصیههایی در مورد روشهای خوب انجام و ارایه پژوهشها پیروی کنند. اگر آنها بتوانند هزینههای استفاده از ایمیل را بررسی کنند و تغییرات مداوم را در فناوری در نظر بگیرند، مفید خواهد بود.
شواهد در مورد استفاده از ایمیل برای ارایه اطلاعات در مورد پیشگیری از بیماری و ارتقای سلامت ضعیف بود، و بنابراین برای اطلاعرسانی به عملکرد بالینی کافی نبود. کارآزماییهای موجود عمدتا شواهدی غیرقطعی، یا هیچ شواهدی را برای پیامدهای مورد نظر در این مرور ارایه میدهند. پژوهشهای آینده نیاز به استفاده از طراحیهای مطالعات با کیفیت بالا دارند که از جدیدترین پیشرفتها در فناوری اطلاعات، با در نظر گرفتن پیچیدگی ایمیل به عنوان مداخله بهره ببرند.
ایمیل یک روش ارتباطی محبوب و پُرکاربرد است، اما استفاده از آن در مراقبتهای سلامت معمول نیست. کاربرد آن در مراقبتهای سلامت شامل ارایه اطلاعات در زمینه پیشگیری از بیماری و ارتقای سلامت است، اما تاثیرات استفاده از ایمیل به این روش مشخص نیست. این مرور استفاده از ایمیل را برای ارایه اطلاعات در مورد پیشگیری از بیماری و ارتقای سلامت ارزیابی میکند.
ارزیابی تاثیرات ارسال ایمیل برای ارایه اطلاعات در مورد پیشگیری از بیماری و ارتقای سلامت، در مقایسه با ارسال نامه استاندارد یا مراقبتهای معمول، بر پیامدها برای متخصصان مراقبت سلامت، بیماران و مراقبان، و خدمات سلامت، از جمله عوارض جانبی ناشی از مداخله.
به جستوجو در بانکهای اطلاعاتی زیر پرداختیم: پایگاه ثبت تخصصی گروه مرور مصرفکنندگان و ارتباطات کاکرین (ژانویه 2010)، پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL، کتابخانه کاکرین، شماره 1 2010)، MEDLINE (1950 تا ژانویه 2010)، EMBASE (1980 تا ژانویه 2010)، CINAHL (1982 تا فوریه 2010)، ERIC (1965 تا ژانویه 2010) و PsycINFO (1967 تا ژانویه 2010). منابع علمی خاکستری (grey literature) را جستوجو کردیم: مخازن تزها/پایاننامهها، پایگاههای ثبت کارآزمایی و Google Scholar (در جولای 2010 جستوجو شدند). از روشهای جستوجوی بیشتر استفاده کردیم: بررسی فهرست منابع و تماس با نویسندگان.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده، کارآزماییهای شبه-تصادفیسازی شده، مطالعات کنترلشده قبل و بعد (controlled before and after studies; CBAs) و مطالعات سری زمانی منقطعشده (interrupted time series studies) که مداخلاتی را بررسی کردند که در آنها ایمیل توسط متخصصان مراقبت سلامت برای ارایه اطلاعات به بیماران در مورد پیشگیری از بیماری و ارتقای سلامت و به شکل 1) ایمیل ناامن (unsecured email)، 2) ایمیل امن (secure email)، یا 3) پیامرسانی تحت وب (web messaging) استفاده میشود. متخصصان مراقبت سلامت یا کارکنان اداری مرتبط را به عنوان شرکتکنندگانی در نظر گرفتیم که مبدأ ارتباط ایمیل هستند، و بیماران و مراقبان را به عنوان شرکتکنندگانی که ارتباطات ایمیلی را دریافت میکنند، در همه محیطها، در نظر گرفتیم. ارتباط ایمیلی، یکطرفه و از سوی متخصصان مراقبت سلامت یا کارکنان اداری مرتبط انجام شد که مبدأ ارتباطات ایمیلی بودند، تا بیماران یا مراقبانی که ارتباطات ایمیلی را دریافت کردند.
دو نویسنده بهطور مستقل از هم به بررسی خطر سوگیری (bias) در مطالعات واردشده و استخراج دادهها پرداختند. برای کسب اطلاعات بیشتر، با نویسندگان مطالعه تماس گرفتیم. خطر سوگیری را بر اساس دستورالعملهای کتابچه راهنمای کاکرین برای مرورهای سیستماتیک مداخلات (Cochrane Handbook for Systematic Review of Interventions) ارزیابی کردیم. برای اندازهگیریهای پیامد پیوسته (continuous)، اندازه تاثیرگذاری (effect size) مداخله را در قالب تفاوتهای میانگین (MD) گزارش میکنیم. برای اندازهگیریهای پیامد دو حالتی (dichotomous)، اندازه تاثیرگذاری را در قالب نسبت شانس (odds ratios; ORs) ارایه میدهیم. ما یک متاآنالیز را برای یک پیامد خدمات اولیه سلامت انجام دادیم، ارتباطات ایمیلی را با نامه استاندارد مقایسه کرده، و این نتیجه را به عنوان یک OR گزارش کردیم.
ما شش کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده را شامل 8372 نفر وارد کردیم. همه کارآزماییها حداقل برای یک حوزه در معرض خطر سوگیری بالا در نظر گرفته شدند. چهار کارآزمایی ارتباط ایمیلی را با نامه استاندارد و دو کارآزمایی ارتباط ایمیلی را با مراقبت معمول مقایسه کردند. برای پیامد خدمات سلامت اولیه دریافت غربالگری پیشگیرانه، هیچ تفاوتی میان ایمیل و نامه استاندارد وجود نداشت (OR: 0.93؛ 95% CI؛ 0.69 تا 1.24). برای هر دو مقایسه (ایمیل در مقایسه با ایمیل استاندارد و ایمیل در مقایسه با مراقبت معمول)، هیچ تفاوتی میان گروهها برای درک و حمایت بیمار یا مراقب مشاهده نشد. نتایج برای رفتارها و اقدامات بیمار یا مراقب قطعی نبودند. برای ارسال ایمیل در مقایسه با فقط مراقبت معمول، هیچ تفاوت معنیداری میان گروهها برای پیامد اولیه وضعیت سلامت و بهزیستی (well-being) بیمار به دست نیامد. هیچ دادهای در رابطه با متخصصان مراقبت سلامت یا آسیب ناشی از مداخله گزارش نشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.