آنتراسیکلینها (anthracycline) داروهای ضد-سرطانی هستند که در درمان انواع مختلف سرطانهای دوران کودکی استفاده میشوند. یک عارضه جانبی مهم آنتراسیکلینها آسیب به قلب است، که میتواند به مشکلات قلبی بدون نشانه (بدون شکایت) یا علامتدار (با شکایت) حین و بعد از درمان سرطان منجر شود. در حالی که داروهای مختلفی برای درمان انواع دیگری از مشکلات قلبی در بزرگسالان وجود دارد، مشخص نیست که این داروها در درمان مشکلات قلبی ناشی از آنتراسیکلینها در بیماران مبتلا به سرطانهای دوران کودکی و بازماندگان این بیماریها مفید هستند یا خیر. یک پزشک در مواجهه با بیمار مبتلا به سرطان دوران کودکی یا یک بازمانده از این بیماری با مشکلات قلبی ناشی از آنتراسیکلین باید قادر به تصمیمگیری آگاهانه در مورد نحوه درمان این بیمار بر اساس شواهد با کیفیت بالا درباره اثرات مفید و عوارض جانبی ناشی از گزینههای درمان باشد. به دنبال مطالعاتی بودیم که تاثیر داروها را برای درمان مشکلات قلبی ناشی از آنتراسیکلین در کودکان مبتلا به سرطان و بازماندگان این بیماری بررسی میکردند و آنها را خلاصه کردیم.
دو مطالعه تصادفیسازی شده پیدا کردیم که دو داروی مختلف را در دو دسته مختلف از بیماران ارزیابی کرده بودند. یکی از این داروها، یک آنزیم مهار کننده آنژیوتانسین (angiotensin-converting enzyme; ACE) (انالاپریل enalapril)) بود که تاثیر مفید کوتاه-مدتی در عملکرد قلبی بازماندگان سرطان دوران کودکی با مشکلات قلبی بدون نشانه ناشی از آنتراسیکلینها در مقایسه با دارونما (placebo) داشت. با این حال، این دارو تاثیر مثبت قابل توجهی بر سایر پیامدهای مهم نداشت و با عوارض جانبی مانند سرگیجه و خستگی همراه بود. این مطالعه از علتسنجی/کیفیت خوب برخوردار بود. مطالعه دیگر کیفیت پائینی داشت و هیچ تاثیری از درمان کوتاه-مدت با فسفوکراتین (phosphocreatine) در کودکان مبتلا به لوکمی با مشکلات قلبی علامتدار یا بدون نشانه در مقایسه با درمان گروه کنترل با ویتامین C، آدنوزین تریفسفات (adenosine triphosphate)، ویتامین E و کوآنزیم Q10 خوراکی، گزارش نکرد.
ما نمیتوانیم نتیجهگیریهای قطعی در مورد گزینههای درمانی برای مشکلات قلبی ناشی از آنتراسیکلین در کودکان مبتلا به سرطان و بازماندگان از این بیماریها داشته باشیم. مطالعات با کیفیت بالا برای تعیین اینکه کدام داروها باعث بهبود عملکرد قلب در این بیماران میشود، مورد نیاز است.
فقط یک کارآزمایی تاثیر انالاپریل را در بازماندگان از سرطان دوران کودکی با اختلال قلبی بدون نشانه بررسی کرده بود. با اینکه برخی شواهد نشان میداد که انالاپریل به طور موقت یک پارامتر عملکرد قلبی (LVESWS) را بهبود میبخشد، مشخص نیست که این کار پیامدهای بالینی را بهبود میبخشد یا خیر. انالاپریل یک ارتباط پُر-خطر با سرگیجه یا هیپوتانسیون و خستگی دارد. متخصصان بالینی باید مزایای امکانپذیر و عوارض جانبی شناخته شده انالاپریل را در بازماندگان سرطان دوران کودکی با سمّیت قلبی بدون نشانه ناشی از آنتراسیکلین بسنجند.
فقط یک کارآزمایی تاثیر فسفوکراتین را در بیماران مبتلا به سمّیت قلبی ناشی از آنتراسیکلین در بیماران مبتلا به سرطان کودکی ارزیابی کرده بود. دادههای محدود با خطر بالای سوگیری تفاوت معنیداری را بین درمانهای فسفوکراتین و کنترل در عملکرد اکوکاردیوگرافیک و پیامدهای بالینی نشان نداد.
ما هیچ RCT یا CCT شناسایی نکردیم که مداخلات پزشکی دیگری را برای سمّیت قلبی علامتدار یا بدون نشانه در بیماران مبتلا به سرطان کودکی یا بازماندگان مطالعه کرده باشد.
لازم است مطالعاتی با کیفیت بالا انجام شود.
آنتراسیکلینها (anthracycline) عوامل شیمیدرمانی هستند که به طور گستردهای برای سرطان دوران کودکی استفاده میشوند، و ممکن است باعث سمیّت قلبی (cardiotoxicity) حین و بعد از درمان شوند. اگرچه چند مداخله پزشکی در بزرگسالان مبتلا به اختلال قلبی علامتدار یا بدون نشانه ایجاد شده به علل دیگر مفید است، معلوم نیست که درمانهای مشابه برای کودکان سرطانی و بازماندگان با سمّیت قلبی ناشی از آنتراسیکلین موثر است یا خیر. این مرور یک نسخه بهروز از مرور کاکرین است که قبلا منتشر شده است.
مقایسه تاثیر مداخلات پزشکی با دارونما (placebo)، دیگر مداخلات پزشکی، یا عدم درمان بر سمّیت قلبی ناشی از آنتراسیکلین در کودکان مبتلا به سرطان یا بازماندگان سرطان.
پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL) (کتابخانه کاکرین (Cochrane Library)؛ شماره 8؛ 2015)؛ MEDLINE/PubMed (از 1949 تا سپتامبر 2015) و EMBASE/Ovid (از 1980 تا سپتامبر 2015) را برای یافتن مقالات بالقوه مرتبط جستوجو کردیم. علاوه بر این، فهرست منابع مقالات مرتبط، خلاصه مقالات کنفرانسهای جامعه بینالمللی انکولوژی کودکان (Society for Paediatric Oncology; SIOP)، انجمن سرطانشناسی بالینی آمریکا (American Society of Clinical Oncology; ASCO)، جامعه هماتولوژی آمریکا (American Society of Hematology; ASH)، کنفرانس بینالمللی عوارض بلندمدت ناشی از درمان در کودکان و نوجوانان مبتلا به سرطان و سمپوزیوم اروپایی عوارض دیررس سرطان دوران کودکی (2005 - 2015)، و بانک اطلاعاتی کارآزماییهای در حال انجام (پایگاه ثبت ISRCTN، پایگاه ثبت موسسه ملی سلامت (National Institutes of Health; NIH) و پایگاه ثبت کارآزماییهای سازمان جهانی بهداشت را جستوجو کردیم، همه در سپتامبر 2015 جستوجو شدند.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) یا کارآزماییهای بالینی کنترل شده (controlled clinical trials; CCTs) که اثربخشی مداخلات پزشکی را برای درمان سمیّت قلبی ناشی از آنتراسیکلین با دارونما (placebo)، دیگر مداخلات پزشکی، یا عدم درمان، مقایسه کرده باشند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم انتخاب مطالعه را انجام دادند. یک نویسنده مرور کار استخراج دادهها و ارزیابی «خطر سوگیری (bias)» را انجام داد و نویسنده دیگر مرور، آنها را بررسی کرد. تجزیهوتحلیلها را بر اساس دستورالعملهای کتابچه راهنمای کاکرین برای مرورهای سیستماتیک مداخلات انجام دادیم.
در نسخه اصلی این مرور دو RCT یافتیم، در این نسخه بهروز، هیچ کارآزمایی اضافی پیدا نکردیم. یک کارآزمایی (135 شرکتکننده) انالاپریل (enalapril) را با دارونما در بازماندگان از سرطان دوران کودکی با اختلال عملکرد قلبی ناشی از آنتراسیکلین بدون نشانه مقایسه کرده بود. در کارآزمایی دیگر (68 شرکتکننده) درمان دو هفتهای فسفوکراتین (phosphocreatine) با درمان کنترل (ویتامین C، آدنوزین تریفسفات (adenosine triphosphate)، ویتامین E، کوآنزیم Q10 خوراکی) در بیماران مبتلا به لوکمی با سمّیت قلبی ناشی از آنتراسیکلین مقایسه شده بود. هر دو مطالعه محدودیتهای روششناسی داشتند.
RCT مربوط به تاثیر انالاپریل، تفاوتی با اهمیت آماری در بقای کلی، مورتالیتی ناشی از نارسایی قلبی، پیشرفت نارسایی قلبی بالینی، و کیفیت زندگی بین گروه درمان و کنترل نشان نداد. تجزیهوتحلیل تعقیبی کاهش (که بهبود حساب میشود) در اندازهگیری عملکرد قلب (استرس دیواره پایان سیستولی بطنی (left ventricular end-systolic wall stress; LVESWS) تغییر 8.62-%) در مقایسه با دارونما (1.66+% تغییر) در سال اول درمان (0.036 = P)، ولی نه پس از آن، نشان داد. شرکتکنندگان تحت درمان با انالاپریل، از نظر سرگیجه یا هیپوتانسیون (خطر نسبی (RR)؛ 7.17؛ 95% فاصله اطمینان (CI)؛ 1.71 تا 30.17) و خستگی (تست دقیق فیشر (Fisher's exact test)؛ 0.013 = P) در گروه پُر-خطر قرار داشتند.
RCT انجام شده بر روی فسفوکراتین هیچ تفاوتی در بقای کلی، مورتالیتی ناشی از نارسایی قلبی، عملکرد اکوکاردیوگرافیک قلب و عوارض جانبی بین گروههای درمان و کنترل نشان نداد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.