گاباپنتین دارویی است که عمدتا برای درمان صرع و هم‌چنین درد ناشی از آسیب به اعصاب (درد نوروپاتیک) استفاده می‌شود. گاباپنتین به‌طور معمول برای درمان درد ناشی از آسیب یا درد پس از جراحی استفاده نمی‌شود؛ مشخص نیست گاباپنتین در چنین شرایطی یک داروی ضد-درد موثر است یا خیر. هدف ما بررسی این موضوع بود که گاباپنتین در درمان درد حاد پس از جراحی در بزرگسالان موثر است یا خیر. چهار کارآزمایی بالینی منتشر نشده را با 370 شرکت‌کننده شناسایی کردیم که گاباپنتین یا دارونما (قرص قند) دریافت کردند. گاباپنتین 250 میلی‌گرم تا حدودی درد حاد پس از جراحی را تسکین می‌بخشد، اما به خوبی برخی از داروهای دیگر که معمولا در این شرایط استفاده می‌شوند، به ویژه ایبوپروفن، دیکلوفناک، و ناپروکسن، و احتمالا پاراستامول (استامینوفن) به‌تنهایی یا در ترکیب با یک اوپیوئید ضعیف نیست.
با این حال، از نقطه نظر علمی، جالب است که دارویی که در اصل برای درمان صرع ساخته شده، بر درد پس از جراحی تاثیر دارد. سوالات تحقیقاتی که اکنون نیاز به بررسی دارند عبارتند از یافتن دوز مطلوب، و اینکه ترکیب گاباپنتین با داروهای مسکّن معمول ممکن است برای درد پس از جراحی بهتر از فقط داروهای مسکّن معمول باشند یا خیر.
گاباپنتین 250 میلی‌گرم در درمان درد حاد تثبیت شده پس از جراحی نسبت به دارونما از نظر آماری برتر است، اما NNT برابر با 11 برای حداقل 50% تسکین درد طی 6 ساعت با گاباپنتین 250 میلی‌گرم ارزش بالینی محدودی دارد و نسبت به مسکّن‌های رایج پائین‌تر است. گاباپنتین 250 میلی‌گرم از نظر بالینی به عنوان یک مسکّن مستقل در درد حاد پس از جراحی مفید نیست، اگرچه این احتمالا اولین تظاهر تاثیر ضد-دردی یک ضد-صرع در درد حاد است.
گاباپنتین (gabapentin) یک داروی ضد-صرع است که در درمان درد نوروپاتیک نیز استفاده می‌شود، که موضوع مرور کاکرین است که در حال حاضر تحت بازبینی قرار دارد. اثربخشی آن در درمان درد حاد پس از جراحی ثابت نشده است.
ارزیابی اثربخشی و بی‌خطری (safety) مصرف تک-دوز گاباپنتین خوراکی در مقایسه با دارونما (placebo) در تسکین درد حاد پس از جراحی با استفاده از روش‌هایی که امکان مقایسه را با دیگر مسکّن‌ها فراهم می‌کنند.
به جست‌وجو در Cochrane CENTRAL؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ و بانک اطلاعاتی تسکین درد آکسفورد (Oxford Pain Relief Database) پرداختیم. برای یافتن مطالعات بیشتر، فهرست منابع مقالات و مرورهای بازیابی‌شده جست‌وجو شدند. بانک‌های اطلاعاتی کارآزمایی‌های بالینی برای یافتن مطالعات منتشر نشده جست‌وجو شدند؛ گزارش‌های کارآزمایی بالینی چندین مطالعه منتشر نشده پس از طرح دعوی قضایی در ایالات متحده عمومی شده‌اند.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده، دوسو-کور، و کنترل شده با دارونما (placebo) از تک-دوز خوراکی گاباپنتین برای تسکین درد متوسط تا شدید پس از جراحی در بزرگسالان.
مطالعات از نظر کیفیت روش‌شناسی (methodology) و داده‌هایی که مستقلا توسط دو نویسنده مرور استخراج شدند، ارزیابی شدند. تعداد شرکت‌کنندگانی با حداقل 50% کاهش در حداکثر ممکن تسکین کل درد (total pain relief; TOTPAR) یا مجموع تفاوت شدت درد (summed pain intensity difference; SPID) با گاباپنتین یا دارونما محاسبه شده و برای بازیابی منافع نسبی (RB) یا خطر نسبی (RR) و تعداد افراد مورد نیاز برای درمان تا حصول یک منفعت (NNT) استفاده شدند. تعداد شرکت‌کنندگانی که در بازه‌های زمانی مشخص داروی نجات دریافت کردند، و زمان سپری‌شده تا استفاده از داروی نجات، به عنوان معیارهای بیشتری از اثربخشی درمان در نظر گرفته شدند. اطلاعاتی در مورد عوارض جانبی و تعداد موارد خروج از مطالعه گردآوری شد.
چهار مطالعه منتشر نشده معیارهای ورود را داشتند؛ در سه مورد، شرکت‌کنندگان پس از جراحی دندان، درد داشتند و در یک مورد پس از جراحی ماژور ارتوپدی؛ 177 شرکت‌کننده با یک دوز 250 میلی‌گرمی گاباپنتین، 21 نفر با گاباپنتین 500 میلی‌گرمی و 172 نفر با دارونما تحت درمان قرار گرفتند. حداقل 50% تسکین درد طی 6 ساعت توسط 15% بیماران با گاباپنتین 250 میلی‌گرم و 5% افراد با دارونما حاصل شد؛ RB برابر با 2.5 (95% CI؛ 1.2 تا 5.0) و NNT معادل 11 (6.4 تا 35) گزارش شد. شرکت‌کنندگان بسیار کمتری از گروه گاباپنتین 250 میلی‌گرم در مقایسه با دارونما طی 6 ساعت به داروی نجات نیاز پیدا کردند؛ NNT برای پیشگیری از استفاده از داروی نجات، 5.8 گزارش شد. حدود یک-سوم از شرکت‌کنندگان عوارض جانبی را با گاباپنتین 250 میلی‌گرم و دارونما گزارش کردند. هیچ موردی از عارضه جانبی جدی با گاباپنتین رخ نداد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.