این مطالعه، نخستین به‌روزرسانی از مروری است، که نسخه اصلی آن در سال 2012 (Adams 2012) منتشر شد. آتورواستاتین (atorvastatin) یکی از داروهایی است که به‌طور گسترده‌ای تجویز شده و بیشترین تجویز استاتین را در جهان به خود اختصاص می‌دهد. داروی مذکور یک مهارکننده HMG-CoA reductase است که برای پیشگیری از بروز عوارض جانبی قلبی‌عروقی و کاهش سطح کلسترول تام خون و کلسترول LDL تجویز می‌شود. بنابراین مهم است که بزرگی تاثیر آتورواستاتین را بر سطح کلسترول خون بدانیم. تمام شواهد به دست آمده را از کارآزمایی‌های سه تا 12 هفته‌ای جست‌وجو کردیم که تاثیر آتورواستاتین را بر سطح کلسترول خون گزارش کردند. این به‌روزرسانی، 42 کارآزمایی و گزارش بیشتر را از 296 کارآزمایی با مشارکت 38,817 شرکت‌کننده پیدا کرد. آتورواستاتین تاثیر هم‌سو و سازگاری را در کاهش سطح کلسترول خون در محدوده دوز 2.5 تا 80 میلی‌گرم در روز نشان داد. تاثیر دارو با دوزهای بالاتر بیشتر از دوزهای کمتر بود. آتورواستاتین در کاهش سطح کلسترول خون مشابه روزوواستاتین عمل می‌کند، اما تقریبا سه برابر کمتر از آن تاثیر دارد. خطر سوگیری برای همه کارآزمایی‌های ارزیابی‌شده، در سطح بالا بود. نویسندگان مرور قادر به ارزیابی مضرات آتورواستاتین نبودند زیرا کارآزمایی‌های واردشده بسیار کوتاه‌مدت بوده، و فقط 34 کارآزمایی مضرات آن را ارزیابی کردند.
این به‌روزرسانی هیچ تغییری را در نتیجه‌گیری‌های اصلی مطالعه ایجاد نکرد، اما قدرت شواهد را به‌طور قابل توجهی افزایش می‌دهد. مطالعات نشان می‌دهند که آتورواستاتین سطح کلسترول تام خون و کلسترول LDL را به صورت خطی وابسته به دوز در محدوده دوز معمول تجویز شده کاهش می‌دهد. یافته‌های جدید شامل این است که قدرت آتورواستاتین بیش از سه برابر کمتر از روزوواستاتین بوده، و تاثیرات کاهش‌دهندگی کلسترول آتورواستاتین در زنان بیشتر از مردان و در هیپرکلسترولمی غیرخانوادگی بیشتر از هیپرکلسترولمی خانوادگی است. به دلیل کوتاه بودن طول دوره کارآزمایی‌ها و عدم ارائه گزارش از عوارض جانبی در 37% از کارآزمایی‌های کنترل‌شده با دارونما، این مرور برآورد خوبی را از بروز مضرات مرتبط با آتورواستاتین ارائه نمی‌دهد.
این مطالعه، نخستین مرور به‌روز شده از مروری است که نسخه اصلی آن در سال 2012 منتشر شد. آتورواستاتین (atorvastatin) یکی از داروهایی است که به‌طور گسترده‌ای تجویز شده و بیشترین تجویز استاتین را در جهان به خود اختصاص می‌دهد. بنابراین دانستن بزرگی تاثیر وابسته به دوز آتورواستاتین بر سطح لیپیدهای خون مهم است.
هدف اولیه
کمّی‌سازی (quantify) تاثیرات دوزهای مختلف آتورواستاتین بر کلسترول کل خون، کلسترول-لیپوپروتئین با چگالی پائین (low‐density lipoprotein; LDL)، کلسترول-لیپوپروتئین با چگالی بالا (high-density lipoprotein; HDL) و تری‌گلیسیرید (triglycerides) در شرکت‌کنندگان با و بدون شواهدی از ابتلا به بیماری قلبی‌عروقی. تمرکز اصلی این مرور، تعیین میانگین درصد تغییر کلسترول LDL نسبت به ابتدای مطالعه بود.
اهداف ثانویه
• کمّی‌سازی تنوع تاثیرات دوزهای مختلف آتورواستاتین.
• کمّی‌سازی میزان خروج بیماران از مطالعه به دلیل عوارض جانبی (withdrawals due to adverse effects; WDAEs) در کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (randomised controlled trials; RCTs) با دارونما (placebo).
پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل‌شده کاکرین (CENTRAL) (شماره 11، 2013)، MEDLINE (1966 تا هفته 2 دسامبر 2013)، EMBASE (1980 تا هفته 2 دسامبر 2013)، Web of Science (1899 تا هفته 2 دسامبر 2013) و BIOSIS Previews (1969 تا هفته 2 دسامبر 2013) را جست‌وجو کردیم. هیچ محدودیتی را از نظر زبان نگارش مقاله اعمال نکردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده و کنترل‌شده و کنترل‌نشده قبل-و-بعد (before-and-after) که به بررسی دوز-پاسخ از دوزهای مختلف ثابت آتورواستاتین بر سطح چربی‌های خون به مدت سه تا 12 هفته پرداختند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم معیارهای واجد شرایط بودن را برای انتخاب مطالعات مورد بررسی قرار داده و داده‌ها را استخراج کردند. اطلاعات مربوط به خروج از درمان را ناشی از عوارض جانبی از کارآزمایی‌های کنترل‌شده با دارونما گردآوری کردیم.
در این به‌روزرسانی، 42 کارآزمایی بیشتر را پیدا کرده و آنها را به 254 مطالعه اصلی اضافه کردیم. این به‌روزرسانی شامل 296 کارآزمایی است که اثربخشی وابسته به دوز آتورواستاتین را در 38,817 شرکت‌کننده ارزیابی کردند. موارد واردشده، 242 کارآزمایی قبل-و-بعد و 54 RCT کنترل‌شده با دارونما هستند. داده‌های لگاریتمی دوز-پاسخ از هر دو طراحی کارآزمایی، تاثیرات خطی مرتبط با دوز دارو را بر کلسترول تام خون، کلسترول LDL، کلسترول HDL و تری گلیسیرید نشان دادند. خلاصه یافته‌ها جدول 1 تاثیر آتورواستاتین را بر کلسترول LDL در محدوده دوز 10 تا 80 میلی‌گرم/روز مستند می‌کند، که محدوده‌ای است که این مرور سیستماتیک بیشترین مقدار اطلاعات را برای آن به دست آورد. در این محدوده، کلسترول LDL خون تا 37.1% الی 51.7% کاهش می‌یابد ( خلاصه یافته‌ها جدول 1 ). شیب تاثیرات وابسته به دوز بر کلسترول تام و کلسترول LDL برای آتورواستاتین و روزوواستاتین (rosuvastatin) مشابه بود، اما روزوواستاتین تقریبا سه برابر قوی‌تر است. آنالیزهای زیرگروه نشان دادند که تاثیر آتورواستاتین در زنان بیشتر از مردان و در هیپرکلسترولمی غیرخانوادگی بیشتر از خانوادگی است. خطر سوگیری (bias) برای پیامد خروج از مطالعه به دلیل عوارض جانبی (WDAEs) بالا بود، اما خطر سوگیری نامشخص بعید به نظر می‌رسید که بر مقادیر چربی تاثیر گذاشته باشد. در این کارآزمایی‌های کوتاه‌مدت، میزان قطع مصرف دارو به دلیل عوارض جانبی تفاوت معنی‌داری میان گروه‌های آتورواستاتین و دارونما نداشت (خطر نسبی (RR): 0.98؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.68 تا 1.40).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.