لیکن اسکلروز (lichen sclerosus) یک بیماری مزمن پوستی است که بیشتر زنان بزرگسال، همچنین مردان و کودکان را درگیر می‌کند. این بیماری عمدتا در ناحیه تناسلی و اطراف مقعد رخ می‌دهد. زنان و دختران مبتلا اغلب خارش، درد و سوزش را در ناحیه درگیر گزارش می‌کنند. جای زخم پس از التهاب ممکن است باعث جوش خوردن لب‌های واژن، باریک شدن دهانه واژن، و پوشانده شدن کلیتوریس شود. رابطه جنسی اغلب به دلیل درد، دردناک، کمتر لذت‌بخش، یا غیرممکن می‌شود. لیکن اسکلروز در مردان و پسران ممکن است باعث سفت شدن پوست ختنه‌گاه شده، و منجر به مشکل در دفع ادرار یا نعوظ دردناک شود. درد در ناحیه مقعد نیز ممکن است وجود داشته باشد، که باعث یبوست، به خصوص در کودکان، می‌شود. درمان این بیماری مفید است زیرا نشانه‌ها را می‌توان تسکین داد، و از آسیب بیشتر به ناحیه تناسلی و اطراف مقعد پیشگیری کرد. درمان‌های موضعی مختلفی برای لیکن اسکلروز ابداع شده‌اند. هدف این مرور شناسایی درمان‌های موضعی موثر و بی‌خطر بود.
تعداد 7 کارآزمایی را با مجموع 249 شرکت‌کننده و 6 درمان در این مرور وارد کردیم. کلوبتازول پروپیونات موضعی و مومتازون فوروات موضعی در درمان لیکن اسکلروز تناسلی موثر بودند. هیچ تفاوت قابل توجهی میان کرم پیمکرولیموس و کلوبتازول پروپیونات در کارآمدی آنها بر تسکین نشانه‌ها (مانند خارش و درد) وجود نداشت، اما اولی در بهبود ظاهری قابل مشاهده، تاثیر کمتری داشت.
به دلایل مختلفی، انجام تحقیقات بیشتری مورد نیاز است: تصمیم‌گیری در مورد قدرت استروئیدهایی که باید استفاده شوند، همچنین دفعات و طول مدت استفاده از آنها روی پوست تا بهترین نتایج را بدهد؛ بررسی دیگر درمان‌های پوستی؛ ارزیابی فواید طولانی‌مدت درمان‌های موضعی با توجه به تسکین نشانه‌ها و کاهش خطر ابتلا به سرطان‌های تناسلی؛ و بررسی فواید درمان بر کیفیت زندگی جنسی افراد مبتلا به این بیماری.
شواهد محدود فعلی، اثربخشی کلوبتازول پروپیونات، مومتازون فوروات، و پیمکرولیموس را در درمان لیکن اسکلروز تناسلی نشان می‌دهد. برای تعیین قدرت و رژیم مطلوب کورتیکواستروئیدهای موضعی، بررسی دیگر مداخلات موضعی، ارزیابی مدت زمان بهبودی یا پیشگیری از عود، ارزیابی کاهش خطر سرطان سلول سنگفرشی تناسلی یا نئوپلازی داخل اپیتلیال تناسلی، و بررسی اثربخشی مداخله در بهبود کیفیت زندگی جنسی افراد مبتلا به این بیماری، انجام RCTهای بیشتری مورد نیاز است.
لیکن اسکلروز (lichen sclerosus) یک بیماری پوستی مزمن و التهابی است که بیشتر در زنان بزرگسال رخ می‌دهد، اگرچه ممکن است در مردان و کودکان نیز دیده شود. این بیماری عموما ناحیه تناسلی و اطراف مقعد را درگیر می‌کند، که باعث خارش و درد مداوم می‌شود. در صورت عدم شروع زودهنگام درمان، جای زخم پس از التهاب ممکن است منجر به آسیب شدید در اثر فیوژن (fusion) لب‌های فرج (vulval lips) (لابیا (labia))؛ باریک شدن دهانه واژن؛ و پوشانده شدن کلیتوریس در زنان و دختران، همچنین سفت کردن پوست ختنه‌گاه در مردان و پسران، شود. افراد مبتلا در معرض خطر ابتلا به سرطان‌های تناسلی قرار دارند.
ارزیابی تاثیرات مداخلات موضعی برای لیکن اسکلروز تناسلی و عوارض جانبی گزارش‌شده در کارآزمایی‌های واردشده.
بانک‌های اطلاعاتی زیر را تا 16 سپتامبر 2011 جست‌وجو کردیم: پایگاه ثبت تخصصی گروه پوست در کاکرین، پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل‌شده کاکرین (CENTRAL) در کتابخانه کاکرین ؛ MEDLINE (از 2005)، EMBASE (از 2007)، LILACS (از 1982)، CINAHL (از 1981)، نمایه و آرشیو پرستاری بریتانیا (British Nursing Index and Archive) (از 1985)، Science Citation Index Expanded (از 1945)، BIOSIS Previews (از 1926)، Conference Papers Index (از 1982)، و نمايه‌نامه استنادی مقالات کنفرانس‌ها (Conference Proceedings Citation Index - Science) (از 1990). همچنین پایگاه‌های ثبت کارآزمایی‌های در حال انجام را جست‌وجو کرده و کتاب‌شناختی‌های (bibliography) مطالعات واردشده، مرورهای منتشرشده، و مقالاتی را که به مطالعات واردشده استناد کردند، بررسی کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (randomised controlled trials; RCTs) از مداخلات موضعی در درمان لیکن اسکلروز تناسلی.
دو نویسنده به‌طور مستقل از هم کارآزمایی‌ها را انتخاب کردند، داده‌ها را استخراج کرده و خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کردند. نویسنده سوم برای حل کردن تفاوت‌های موجود در نظرات، حضور داشت.
تعداد 7 RCT را با مجموع 249 شرکت‌کننده و 6 درمان در این مرور وارد کردیم. شش مورد از این RCTها کارآمدی یک مداخله فعال را در برابر دارونما (placebo) یا مداخله فعال دیگر آزمایش کردند، در حالی که کارآزمایی دیگر سه مداخله فعال را در برابر دارونما آزمایش کرد.
هنگامی که در یک کارآزمایی، کلوبتازول پروپیونات (clobetasol propionate) 0.05% با دارونما مقایسه شد، در درمان لیکن اسکلروز تناسلی از نظر پیامدهای زیر موثر بود: «بهبودی از نظر شرکت‌کنندگان یا بهبودی در نشانه‌ها» (خطر نسبی (RR): 2.85؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.45 تا 5.61) و «درجه کلی بهبودی از نظر محقق» (تفاوت میانگین استانداردشده (SMD): 5.74؛ 95% CI؛ 4.26 تا 7.23).
هنگامی که مومتازون فوروات (mometasone furoate) 0.05% با دارونما در کارآزمایی دیگر مقایسه شد، بهبودی قابل توجهی در «تغییر در درجه بالینی فیموزیس بر اساس رتبه‌بندی محقق» دیده شد (SMD: -1.04؛ 95% CI؛ 1.77- تا 0.31-).
هر دو کارآزمایی، تفاوت‌های معنی‌داری را در عوارض جانبی دارویی میان گروه‌های کورتیکواستروئید و دارونما پیدا نکردند.
داده‌های چهار کارآزمایی هیچ مزیت قابل توجهی را برای تستوسترون موضعی، دی‌هیدروتستوسترون، و پروژسترون پیدا نکردند. هنگامی که تستوسترون موضعی به عنوان درمان نگهدارنده پس از درمان اولیه با کلوبتازول پروپیونات موضعی در کارآزمایی دیگری استفاده شد، نشانه‌ها را بدتر کرد (0.05 > P)، اما دارونما این کار را نکرد.
یک کارآزمایی هیچ تفاوتی را بین پیمکرولیموس و کلوبتازول پروپیونات در تسکین نشانه‌ها از طریق تغییر در خارش (SMD: -0.33؛ 95% CI؛ 0.99- تا 0.33) و سوزش/درد (SMD: 0.03؛ 95% CI؛ 0.62- تا 0.69) پیدا نکرد. با این حال، پیمکرولیموس نسبت به کلوبتازول پروپیونات با توجه به «درجه کلی بهبودی از نظر محقق» (SMD: -1.64؛ 95% CI؛ 2.40- تا 0.87-) کمتر موثر بود. این کارآزمایی، تفاوت‌های معنی‌داری را در عوارض جانبی دارویی میان گروه‌های پیمکرولیموس و دارونما پیدا نکرد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.