نداشتن فعالیت بدنی کافی منجر به سلامت ضعیفتر میشود. فعالیت بدنی منظم میتواند خطر ابتلا به بیماریهای مزمن را کاهش دهد و سلامت و بهزیستی (wellbeing) فرد را بهبود بخشد. کمبود فعالیت بدنی یک مشکل شایع و در برخی موارد یک مشکل سلامت رو به رشد است. برای پرداختن به این موضوع، 33 مطالعه از فعالیتهای بهبودی برای جوامع، با استفاده از بیش از یک رویکرد در یک برنامه، استفاده کردند. هنگامی که برای اولین بار به پژوهشهای موجود در سال 2011 نگاه کردیم، متوجه شدیم که با کمبود مطالعات خوبی که بتوانند نشان دهند این رویکرد مفید است یا خیر، مواجه هستیم. برخی از مطالعات ادعا کردند که برنامههای سطح جامعه فعالیتهای بدنی را بهبود میبخشند و مطالعات دیگر چنین ادعایی نداشتند. در این نسخه بهروز شده چهار مطالعه جدید را پیدا کردیم که کیفیت خوبی داشتند؛ با این حال، هیچ یک باعث افزایش سطح فعالیت بدنی در جمعیت نشدند. برخی از مطالعات تاثیرات سطح برنامه را مانند مشاهده افراد بیشتر در حال راه رفتن گزارش کردند، اما سطح فعالیت بدنی جمعیت افزایش نیافته بود. این مرور نشان داد که انجام مداخلات در سطح جامعه بسیار دشوار است، و به نظر میرسد که معمولا نمیتوانند مزیت قابل اندازهگیری را در فعالیت بدنی برای یک جمعیت ارائه دهند. واضح است که بسیاری از مداخلات به بخش قابلتوجهی از جامعه ارائه نشدند، و حدس میزنیم که برخی از راهبردهای تکی موجود در این ترکیب ممکن است فاقد اثربخشی فردی باشند.
اگرچه مطالعات متعددی انجام شده، ناهمگونی قابلتوجهی در یافتههای مطالعات در دسترس وجود دارد و این موضوع با مسائل روششناسی جدی درون مطالعات وارد شده مخدوش شده است. مجموعه شواهد به دست آمده از این مرور از این فرضیه حمایت نمیکند که مداخلات چند-جزئی مورد مطالعه در سطح جامعه بهطور موثری فعالیت بدنی این جمعیت را افزایش داد، اگرچه برخی از مطالعات با مولفههای محیطی افراد بیشتری را در حال راه رفتن مشاهده کردند.
اعمال مداخلات گسترده چند-استراتژی در سطح جامعه برای افزایش فعالیت بدنی بهطور فزایندهای محبوب میشوند اما توانایی آنها برای دستیابی به بهبودی در سطح جمعیت نامشخص است.
ارزیابی تاثیرات مداخلات گسترده چند-استراتژی در سطح جامعه بر سطح فعالیت بدنی جمعیت.
بخش گروه سلامت عمومی در کاکرین از پایگاه ثبت مطالعات کاکرین، کتابخانه کاکرین، MEDLINE؛ MEDLINE در حال انجام، EMBASE؛ CINAHL؛ LILACS؛ PsycINFO؛ ASSIA، شاخص پرستاری بریتانیا، بانکهای اطلاعاتی CNKI چینی، مرکز EPPI (DoPHER, TRoPHI)؛ ERIC؛ HMIC؛ Sociological Abstracts؛ SPORTDiscus؛ بانک اطلاعاتی Transport و Web of Science (Science Citation Index؛ Social Sciences Citation Index؛ نمايهنامه استنادی مقالات کنفرانسها) را جستوجو کردیم. همچنین وبسایتهای پلتفرم اتحادیه اروپا در مورد رژیم غذایی، فعالیت بدنی و سلامت (EU Platform on Diet, Physical Activity and Health)؛ Health-Evidence.org؛ اتحادیه بینالمللی ارتقا و آموزش سلامت (International Union for Health Promotion and Education)؛ مرکز هماهنگی NIHR برای فناوری سلامت (NIHR Coordinating Centre for Health Technology; NCCHTA)؛ مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ایالات متحده (CDC) و دستورالعملهای بالینی NICE و SIGN را از نظر گذراندیم. فهرست منابع مرورهای سیستماتیک مرتبط، دستورالعملهای بالینی و مطالعات اولیه را نیز جستوجو کرده و با کارشناسان در این حوزه تماس گرفتیم. جستوجوها بدون اعمال محدودیت بر اساس زبان یا وضعیت انتشار، تا 16 ژانویه 2014 بهروز شدند.
کارآزماییهای خوشهای تصادفیسازی و کنترل شده، کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده، طرحهای شبه-تجربی که از یک جمعیت کنترل برای مقایسه استفاده کردند، مطالعات سری-زمانی منقطعشده، و مطالعات کوهورت کنترل شده آیندهنگر در مرور گنجانده شدند. فقط مطالعاتی با حداقل دوره پیگیری شش ماهه از شروع مداخله تا اندازهگیری پیامدها وارد شدند. مداخلات گسترده در سطح جامعه میبایست شامل حداقل دو استراتژی گسترده با هدف افزایش سطح فعالیت بدنی برای کل جمعیت باشد. مطالعاتی که افراد همان جامعه را تصادفیسازی کرده بودند، حذف شدند.
حداقل دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم به استخراج دادهها و ارزیابی خطر سوگیری (bias) پرداختند. هر مطالعه از لحاظ محیط انجام، تعداد مولفههای وارد شده و شدت آنها ارزیابی شد. معیارهای پیامد اولیه بر اساس دو-حالتی بودن (درصد فعالیت بدنی، درصد فعالیت بدنی در طول اوقات فراغت و درصد غیر-فعال بودن از لحاظ فیزیکی) یا پیوسته بودن (زمان فعالیت بدنی در اوقات فراغت (زمان صرف شده))، راه رفتن (زمان صرف شده)، مصرف انرژی (معادل متابولیک یا METS)) گروهبندی شدند. برای معیارهای دو-حالتی، تفاوت خطر تعدیلنشده و تعدیلشده و نسبت خطر (relative risk) تعدیلنشده و تعدیلشده را محاسبه کردیم. برای معیارهای پیوسته، درصد تغییر از خط پایه، تعدیلنشده و تعدیلشده را محاسبه کردیم.
پس از تکمیل فرآیند انتخاب، 33 مطالعه وارد شدند. در مجموع 267 جامعه در مرور گنجانده شدند (جمعیت بین 500 تا 1.9 میلیون نفر). از میان مطالعات وارد شده، 25 مورد در کشورهایی با سطح درآمد بالا و هشت مورد در کشورهایی با سطح درآمد پائین انجام شدند. مداخلات بر اساس تعداد استراتژیهای گنجاندهشده و شدت آنها متفاوت بودند. تقریبا تمام مداخلات با مشارکت دولتهای محلی یا سازمانهای غیر-دولتی (non-governmental organisations; NGO) انجام شدند (29 مطالعه). هیچ یک از مطالعات نتایجی را بر اساس آسیبهای اجتماعی-اقتصادی یا دیگر مارکرهای برابری ارائه نکردند. با این حال، از میان مطالعات وارد شده که در کشورهایی با سطح درآمد بالا انجام شدند، 14 مورد تحت عنوان ارائه شده به جوامع محروم، با وضعیت نامساعد یا سطح اجتماعی-اقتصادی پائین توصیف شدند. نوزده مطالعه دارای خطر بالای سوگیری (bias) شناسایی شدند، 10 مطالعه با خطر نامشخص، و چهار مطالعه دارای خطر پائین سوگیری بودند. سوگیری انتخاب نگرانی اصلی در این مطالعات بود، و فقط پنج مطالعه از تصادفیسازی برای تخصیص جوامع استفاده کردند. چهار مطالعه در معرض خطر پائین سوگیری انتخاب ارزیابی شدند، اگرچه 19 مطالعه دارای خطر سوگیری نامشخص بودند. دوازده مطالعه در معرض خطر بالای سوگیری تشخیص، 13 مطالعه با خطر نامشخص و چهار مطالعه با خطر پائین سوگیری بودند. بهطور کلی، مطالعاتی با طراحی بهتر، هیچ بهبودی را در معیار پیامد اولیه یعنی فعالیت بدنی در سطح جمعیت نشان ندادند.
هر چهار مطالعهای (در ژاپن، بریتانیا و ایالات متحده انجام شدند) که به تازگی وارد شدند و به نظر میرسد در معرض خطر پائین سوگیری هستند، از تصادفیسازی برای تخصیص مداخله به جوامع استفاده کردند. سه مطالعه از طراحی خوشهای-تصادفیسازی شده و یک مطالعه از طراحی گوه پلکانی (stepped wedge) استفاده کردند. رویکرد اندازهگیری پیامد اولیه یعنی فعالیت بدنی در این چهار مطالعه بهتر از بسیاری از مطالعات قبلی بود. یک مطالعه اندازهگیریهای عینی فعالیت بدنی جمعیت را توسط شتابسنجها (accelerometers) به دست آورد، در حالی که سه مطالعه کم-خطر باقیمانده از معیارهای خود-گزارشی معتبر بهره بردند. مطالعهای که با استفاده از شتابسنج، در جوامعی با سطح درآمد پائین و با جرم و جنایت بالا در ایالات متحده آمریکا انجام شد، بر بازاریابی اجتماعی، مشارکت با پلیس و بهبود محیط زیست تاکید کرد. هیچ تغییری در میانگین دقایق فعالیت بدنی متوسط تا شدید هفت-روز در طول دو سال فعالیت مشاهده نشد. تاثیرات کمی در سطح برنامه با راه رفتن بیشتر افراد در جامعه مداخله مشاهده شد، اما این نتیجه در کل جامعه مشهود نبود. بهطور مشابه، دو مطالعه انجام شده در بریتانیا (یکی در مناطق روستایی و دیگری در شهر لندن؛ هر دو با استفاده از راهبردهای ارتباطی، مشارکتی و محیطی) هیچ بهبودی را در میانگین سطوح مصرف انرژی به ازای هر فرد در هفته، که از یک تا چهار سال نسبت به خط پایه اندازهگیری شد، مشاهده نکردند. هیچ یک از سه مطالعه کم-خطر که پیامد دو-حالتی فعالیت بدنی را گزارش کردند، بهبودی مرتبط را با مداخله پیدا نکردند.
بهطور کلی، گزارشی از مزیت فعالیت بدنی برای مداخلات در سطح جامعه در مطالعات وارد شده وجود نداشت. با این حال، به عنوان یک گروه، به نظر میرسید که مداخلات انجام شده در چین بیشترین امکان موفقیت را با نرخ مشارکت بالای گزارششده دارند. سوگیری گزارشدهی با دو مطالعه که فعالیت بدنی اندازهگیری شده را در دوره پیگیری گزارش نکردند، مشهود بود. هیچ عارضه جانبی گزارش نشد. دادههای مربوط به هزینه و پایداری مداخلات محدود و متنوع بودند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.