سوال مطالعه مروری: شستوشو با سالین یا شستوشو با سالین با هیالورونیداز (hyaluronidase) قبلی در مقایسه با عدم مداخله یا مراقبت معمول از زخم برای بهبود ترمیم زخم در نوزادان مبتلا به آسیب اکستراوازیشن (extravasation) چگونه است؟
پیشینه: نوزادان پرهترم و ترم بیماری که نیازمند مایعات و داروهای داخل وریدی هستند، در معرض ابتلا به آسیب بافتی ناشی از اکستراوازیشن قرار دارند که به معنای نشت مایع به بافت اطراف است. چنین آسیبی میتواند منجر به ایجاد زخم همراه با مسائل زیبایی متعاقب و در برخی نوزادان، محدودیتهای عملکردی شود. ممکن است بعضی از کودکان، نیازمند مداخله جراحی ترمیمی باشند. شستوشو با سالین با یا بدون انفیلتراسیون (infiltration) هیالورونیداز (پروتئینی که موجب تجزیه موانعی میشود که سطوح بافتی را در کنار یکدیگر نگاه میدارند) قبلی، به صورت گسترده برای مدیریت آسیب اکستراوازیشن در نوزادان استفاده شده و هدف آن، پیشگیری از عوارض بعد از اکستراوازیشن یا کاهش آنها است. درمان محافظهکارانه با مراقبت معمول از زخم و پانسمانهای موضعی گوناگون، معمولا در مراحل مختلف آسیب اکستراوازیشن با نتایج متغیر به کار میرود.
ویژگیهای مطالعه: ما هیچ مطالعه تصادفیسازی یا شبه-تصادفیسازی شده با کیفیت بالا پیدا نکردیم که در حال حاضر به این پرسش پاسخ دهد.
نتایج کلیدی: تاکنون هیچ کارآزمایی تصادفیسازی و کنترل شدهای، تاثیرات شستوشو با سالین با یا بدون انفیلتراسیون هیالورونیداز قبلی را بر مدیریت آسیب اکستراوازیشن در نوزادان بررسی نکرده است. گزارشهای مکرر در منابع علمی، بیانگر بهرهگیری از شستوشو با سالین برای مدیریت آسیب اکستراوازیشن در نوزادان است. پژوهشها باید نخست به منظور ارزیابی اثربخشی و ایمنی این مداخله از طریق کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده انجام شود. تعیین اندازه تاثیرگذاری به وسیله بررسی زمان این مداخله، ماهیت ماده تزریقی و شدت آسیب هنگام مداخله نیز مهم خواهد بود.
کیفیت شواهد: شواهد با کیفیت بسیار پائینی را از سری موارد یا گزارشها به دست آوردیم.
تاکنون هیچ RCT در مورد بررسی تاثیرات شستوشو با سالین با یا بدون انفیلتراسیون هیالورونیداز قبلی برای مدیریت آسیب اکستراوازیشن در نوزادان وجود نداشته است. شستوشو با سالین اغلب در منابع علمی به عنوان مداخله برای مدیریت آسیب اکستراوازیشن در نوزادان گزارش شده بود. پژوهشها باید در ابتدا متمرکز بر ارزیابی اثربخشی و ایمنی این مداخله از طریق RCTها باشند. همچنین برای محققین مهم خواهد بود که اندازه تاثیرگذاری را به وسیله بررسی زمانبندی مداخله، ماهیت مواد تزریقی و شدت صدمه هنگام مداخله تعیین کنند.
آسیب اکستراوازیشن (extravasation)، عارضهای است که بهطور شایع در بخش مراقبتهای ویژه نوزادان مشاهده میشود و میتواند منجر به ایجاد زخم همراه با پیامدهای زیبایی و عملکردی شود. درمانهای متنوع زیادی از جمله شستوشوی زیر-جلدی (subcutaneous) با سالین (با یا بدون هیالورونیداز (hyaluronidase))، لیپوساکشن (liposuction)، استفاده از آنتیدوتهای مخصوص، داروهای موضعی و مراقبت از زخم معمول با پانسمانهای خشک یا مرطوب در دسترس هستند. هدف تمام این درمانها، پیشگیری از عوارض یا کاهش شدت آنها است.
هدف اولیه
مقایسه اثربخشی و ایمنی شستوشو با سالین یا شستوشو با سالین با انفیلتراسیون (infiltration) هیالورونیداز قبلی در برابر عدم مداخله یا مراقبت معمول از زخم برای ترمیم بافت در نوزادان دچار آسیب اکستراوازیشن.
اهداف ثانویه
ارزیابی از طریق تجزیهوتحلیل زیر-گروه کارآزماییهای کنترل شده درباره تاثیر نوع ماده نشت کرده، زمان شستوشو به دنبال اکستراوازیشن و سن جنینی (postmenstrual age; PMA) نوزاد در زمان آسیب بر پیامدها و عوارض جانبی.
در صورت امکان، بهطور ویژه جهت اجرای تجزیهوتحلیل زیر-گروه برای پیامد اولیه از طریق بررسی این موارد برنامهریزی کردیم:
1- زمان تا شستوشو از آسیب اکستراوازیشن شناسایی شده (< 1 ساعت یا ≥ 1 ساعت)؛
2- نوع ماده نشت کرده (مایع تغذیه وریدی یا سایر مایعات یا داروها)؛
3- مقدار سالین استفاده شده (< 500 میلیلیتر یا ≥ 500 میلیلیتر)؛ و
4. PMA در موقع آسیب (< 37 هفته کامل یا ≥ 37 هفته کامل).
از استراتژی جستوجوی استاندارد گروه مرور نوزادان در کاکرین برای جستوجو در پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین ( CENTRAL؛ شماره 1، 2017)، MEDLINE via PubMed (از 1966 تا 2 فوریه 2017)، Embase (از 1980 تا 2 فوریه 2017) و Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature (CINAHL؛ از 1982 تا 2 فوریه 2017) استفاده کردیم. همچنین بانکهای اطلاعاتی کارآزماییهای بالینی، خلاصه مقالات کنفرانسها و فهرست منابع مقالات بازیابی شده را برای یافتن کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده و کارآزماییهای شبه-تصادفیسازی شده جستوجو کردیم. از ابزار جستوجوی Google Scholar برای استنادهای معکوس (reverse citations) مقالات مرتبط بهره بردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) و کارآزماییهای شبه-تصادفیسازی و کنترل شده که به مقایسه شستوشو با سالین یا شستوشو با سالین با یا بدون انفیلتراسیون هیالورونیداز در برابر عدم مداخله یا مراقبت معمول از زخم برای مدیریت آسیب اکستراوازیشن در نوزادان پرداختند.
سه نویسنده مرور بهطور مستقل از هم مقالات را برای ورود احتمالی به این مرور بررسی و شناسایی کردند. از رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) برای ارزیابی کیفیت شواهد استفاده کردیم.
هیچ مطالعه واجد شرایطی نیافتیم. جستوجوی ما، نشان دهنده 10 گزارش موارد (case report) یا سری موارد (case series) بود که پیامدهای موفق را با مداخلات مختلف برای این عارضه تشریح کرده بودند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.