سوماتریپتان (sumatriptan) یکی از داروهای خانواده تریپتان است که برای درمان حملات میگرنی استفاده می‌شود. این دارو به طور گسترده‌ای به صورت قرص خوراکی در دسترس است. این مرور نشان داد که یک دوز واحد در تسکین سردرد میگرنی و نشانه‌های مرتبط مانند تهوع، حساسیت به نور و حساسیت به صدا موثر است. 3 نفر از هر 10 نفر (32%) که سوماتریپتان 100 میلی‌گرم مصرف می‌کنند، در مقایسه با 1 نفر از هر 10 فرد (11%) دریافت‌کننده دارونما، تا دو ساعت از درد متوسط یا شدید به وضعیت بدون درد می‌رسند. تقریبا 6 نفر از هر 10 فرد (61%) دریافت‌کننده سوماتریپتان 100 میلی‌گرم، در مقایسه با حدود 3 نفر از هر 10 فرد (32%) دریافت‌کننده دارونما، تا دو ساعت از درد متوسط یا شدید به دردی که بدتر از درد خفیف نبود، دست یافتند. تقریبا یک-چهارم (24%) از افرادی که سوماتریپتان 100 میلی‌گرم مصرف می‌کردند، در مقایسه با کمتر از 1 نفر از 10 فرد (8%) دریافت‌کننده دارونما، در دو ساعت از درد رهایی یافتند که این تاثیر درمانی در طول 24 ساعت بدون استفاده از داروی نجات ادامه داشت. علاوه بر تسکین سردرد، سوماتریپتان هم‌چنین نشانه‌های تهوع و حساسیت به نور و صدا را در حدود نیمی از افرادی که آن را مصرف کردند، در مقایسه با حدود یک سوم افرادی که دارونما مصرف کردند، تا دو ساعت کاهش داد. عوارض جانبی عمدتا کوتاه‌مدت و شدت آن در سطح خفیف یا متوسط بود و در حدود 4 نفر از 10 فردی (43%) که سوماتریپتان 100 میلی‌گرم مصرف می‌کردند و 2 نفر از هر 10 فردی (23%) که دارونما مصرف می‌کردند، رخ داد. اثربخشی دوز 50 میلی‌گرم اندکی کمتر بود، اما با عوارض جانبی کمتری همراه بود. درمان حملات در حالی که درد هنوز خفیف بود موثرتر از درمان حملات تثبیت شده با شدت درد متوسط یا شدید بود.
سوماتریپتان خوراکی به عنوان یک درمان تسکین‌بخش برای حملات میگرنی، تسکین درد، تهوع، فوتوفوبیا، فونوفوبیا و ناتوانی عملکردی موثر است، اما با افزایش عوارض جانبی همراه است.
میگرن یک وضعیت بسیار ناتوان‌کننده برای فرد بیمار است و هم‌چنین پیامدهای گسترده‌ای برای جامعه، مراکز خدمات سلامت و اقتصاد به همراه دارد. سوماتریپتان (sumatriptan) یک داروی تسکین‌بخش برای حملات میگرنی است که به خانواده تریپتان (triptan) تعلق دارد.
تعیین اثربخشی و تحمل‌پذیری سوماتریپتان خوراکی در مقایسه با دارونما (placebo) و سایر مداخلات فعال در درمان حملات میگرنی حاد در بزرگسالان.
پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ بانک‌های اطلاعاتی آنلاین و فهرست منابع را برای یافتن مطالعات از 13 اکتبر 2011 جست‌وجو کردیم.
مطالعات تصادفی‌سازی شده، دوسو-کور، کنترل شده با دارونما و/یا با درمان فعال را، با حداقل 10 شرکت‌کننده در هر بازوی درمان وارد کردیم، که از سوماتریپتان خوراکی برای درمان اپیزود سردرد میگرنی استفاده کردند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم کیفیت کارآزمایی را ارزیابی و داده‌ها را استخراج کردند. برای محاسبه نسبت خطر (relative risk) (یا «خطر نسبی» (RR)) و تعداد افراد مورد نیاز برای درمان جهت حصول یک مزیت (NNT) یا آسیب (NNH) در مقایسه با دارونما یا یک درمان فعال متفاوت، از تعداد شرکت‌کنندگانی استفاده کردیم که به هر پیامد دست یافتند.
شصت‌ویک مطالعه (37,250 شرکت‌کننده) سوماتریپتان خوراکی را با دارونما یا یک مقایسه‌کننده فعال مقایسه کردند. بیشتر داده‌ها برای دوزهای 50 و 100 میلی‌گرم بود. برای همه پیامدهای اثربخشی، سوماتریپتان از دارونما پیشی گرفت. برای سوماتریپتان 50 میلی‌گرم در برابر دارونما، NNTها به ترتیب 6.1؛ 7.5 و 4.0 برای رهایی از درد در دو ساعت و تسکین سردرد در یک و دو ساعت بودند. NNTها برای رهایی مداوم از درد و تسکین سردرد پایدار طی 24 ساعت پس از مصرف به ترتیب 9.5 و 6.0 بود. برای سوماتریپتان 100 میلی‌گرم در برابر دارونما، NNTها به ترتیب 4.7؛ 6.8؛ 3.5؛ 6.5 و 5.2 برای پیامدهای مشابه بودند. نتایج برای دوز 25 میلی‌گرم مشابه دوز 50 میلی‌گرم بود، در حالی که سوماتریپتان 100 میلی‌گرم به‌طور معنی‌داری برای وضعیت بدون درد و تسکین سردرد طی دو ساعت، و برای رهایی از درد پایدار طی 24 ساعت بهتر از دوز 50 میلی‌گرم بود. درمان زودهنگام، در طول فاز درد خفیف، نسبت به درمان حملات تثبیت شده با شدت درد متوسط یا شدید، NNTهای بهتری را برای رهایی از درد در دو ساعت و رهایی مداوم از درد در طول 24 ساعت به دست داد.
تسکین نشانه‌های مرتبط با سردرد، از جمله تهوع، فوتوفوبیا (photophobia)، و فونوفوبیا (phonophobia)، با سوماتریپتان بیشتر از دارونما بود، و استفاده از داروی نجات با سوماتریپتان کمتر از دارونما بود. در بیشتر موارد، عوارض جانبی زودگذر و خفیف بوده و با سوماتریپتان در مقایسه با دارونما، با یک رابطه شفاف دوز-پاسخ (25 میلی‌گرم تا 100 میلی‌گرم)، شایع‌تر بودند.
سوماتریپتان به طور مستقیم با تعدادی از درمان‌های فعال از جمله تریپتان‌های دیگر، پاراستامول (paracetamol) (استامینوفن)، استیل سالیسیلیک اسید (acetylsalicylic acid)، داروهای غیر-استروئیدی ضد-التهابی (non-steroidal anti-inflammatory drugs; NSAIDs) و ترکیبات ارگوتامین (ergotamine) مقایسه شد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.