مسکن نامناسب با سلامت ضعیف مرتبط است. این نشان میدهد که بهبود شرایط مسکن میتواند به بهبود سلامت ساکنان آن منجر شود. این مرور بهطور گسترده در جستوجوی مطالعاتی در سراسر جهان بود که به بررسی این موضوع پرداخته بودند که سرمایهگذاری برای بهبود شرایط مسکن با بهبود سلامت مرتبط است یا خیر. حجم عظیمی از پژوهشها در زمینه مسکن و سلامت منتشر شده است، اما مطالعات بسیار کمی این موضوع را بررسی کردهاند که بهبود شرایط مسکن بر سلامت ساکنان تاثیر میگذارد یا خیر. برنامههای نوسازی محله اغلب شامل بهبود وضعیت مسکن میشوند، اما هدف اصلی این برنامهها بهبود منطقه از طریق جذب ساکنان جدید، معمولا افرادی که وضعیت مالی بهتری دارند، است. در این برنامهها، بهبود آمارهای سلامت ممکن است صرفا بازتاب تغییر در جمعیت ساکن در منطقه باشد و جمعیت اصلی ممکن است از مزیت بهبود شرایط زندگی بهرهمند نشده باشند. در این مرور، فقط مطالعاتی مورد بررسی قرار گرفتند که تغییرات سلامت را در جمعیت اصلی ارزیابی کردند، نه تغییرات را در منطقه.
تعداد 39 مطالعه را شناسایی کردیم که تغییرات سلامت را پس از بهبود وضعیت مسکن ارزیابی کردند. مطالعات، طیف گستردهای را از بهبودهای مسکن پوشش دادند. بهبود وضعیت مسکن در کشورهایی با سطح درآمد بالا، که در 30 سال گذشته انجام شد، شامل نوسازی، اسکان مجدد، جابهجایی، نصب سیستم گرمایش مرکزی و عایقبندی بوده است. مطالعات انجامشده در کشورهای در حال توسعه شامل ارایه سرویسهای بهداشتی (لاترین (latrines)) بوده است. مطالعات قدیمیتر (پیش از سال 1965) تغییرات سلامت را پس از اسکان مجدد از محلههای فقیرنشین بررسی کردند. بهطور کلی، به نظر میرسد که بهبود شرایط مسکن میتواند منجر به بهبود سلامت شود. بهبود سلامت به احتمال زیاد زمانی اتفاق میافتد که بهبود وضعیت مسکن روی افرادی با سلامت ضعیف و شرایط نامناسب مسکن، به ویژه گرمایش ناکافی، متمرکز شود. برنامههای بهبود وضعیت مسکن مبتنی بر منطقه، برای مثال برنامههای نوسازی محله-محور مسکن، که مسکن را بدون توجه به نیاز فردی بهبود میبخشند، ممکن است منجر به بهبود واضح در شرایط مسکن برای همه منازل یک محله نشود. این امر میتواند علت نامشخص بودن همیشگی بهبودهای سلامت را پس از اجرای این برنامهها روشن سازد.
بهبود سیستم گرمایش و دسترسی به گرمایش مقرونبهصرفه، میتواند دلیل مهمی برای ارتقای سلامت باشد. بهبود سلامت همچنین ممکن است منجر به کاهش غیبت از مدرسه یا محل کار شود. افزایش کارایی انرژی و تامین گرمایش مقرونبهصرفه، ممکن است به ساکنین منازل اجازه دهد تا اتاقهای بیشتری را گرم کنند و میزان فضای قابل استفاده در منزل را افزایش دهند. افزایش فضای قابل استفاده در منزل میتواند منجر به استفاده بیشتر از منزل، افزایش سطح حریم خصوصی، و بهبود روابط درون خانواده شود. یک بررسی اجمالی بر بهترین شواهد پژوهشی موجود نشان میدهد مسکنی که سطح سلامت را ارتقا میدهد، باید اندازه مناسبی برای رفع نیازهای خانوار داشته باشد و برای حفظ دمای داخلی مناسب، مقرونبهصرفه باشد.
سرمایهگذاری در حوزه مسکن که آسایش حرارتی را در منزل بهبود میبخشد، میتواند منجر به بهبود سلامت شود، به ویژه در مواردی که بهبودها برای کسانی که گرمای ناکافی دارند و کسانی که بیماریهای تنفسی مزمن دارند، هدف قرار میگیرد. تاثیرات سلامت برگرفته از برنامههایی که بهبودهایی را در مناطق مختلف ارایه میدهند و بر اساس سطوح نیاز فردی هدفگذاری نمیکنند، کمتر واضح بود اما تاثیرات گزارششده در سطح منطقه ممکن است بهبود سلامت را برای کسانی که بیشترین پتانسیل مزیت را از این برنامهها دارند، پنهان کند. بهترین شواهد موجود نشان میدهد مسکنی که اندازه مناسبی برای خانوارها دارد و برای گرما مقرونبهصرفه است، با بهبود سلامت مرتبط بوده و ممکن است روابط اجتماعی را درون و در خارج از خانواده ارتقا دهد. علاوه بر این، پیشنهادهایی مبنی بر اینکه سیستم گرمایش مناسب و مقرونبهصرفه میتواند غیبت از مدرسه یا محل کار را کاهش دهد، ارایه شد.
در حالی که بسیاری از مداخلات گروههای کم-درآمد را هدف قرار دادند، فقدان گزارشدهی از تاثیرات متفاوت از آنالیز پتانسیل بهبود وضعیت مسکن برای تاثیر بر نابرابریهای اجتماعی و اقتصادی پیشگیری کرد.
ارتباطات محکمی که میان وضعیت نامناسب مسکن و سلامت ضعیف وجود دارد، نشان میدهند که بهبود وضعیت مسکن ممکن است یک مکانیسم مهمی باشد که از طریق آن سرمایهگذاری عمومی میتواند به بهبود سلامت منجر شود. مطالعات مداخلهای که تاثیرات بهبود وضعیت مسکن را بر سلامت ارزیابی کردهاند، یک منبع مهم اطلاعات برای بررسی فرضیهها در مورد پتانسیل بهبود سلامت هستند. به دلیل دورههای پیگیری محدود، ارزیابیها ممکن است اثرات طولانیمدت را بر سلامت تشخیص ندهند. تاثیرات این مداخله بر عوامل تعیینکننده اجتماعی-اقتصادی سلامت ممکن است اندیکاسیون ارزشمندی باشد از پتانسیل تاثیرات طولانیمدت سلامت.
ارزیابی اثرات سلامت و اثرات اجتماعی بر ساکنان پس از بهبود بافت فیزیکی مسکن.
بیستوهفت بانک اطلاعاتی کتابشناختی (bibliographic) آکادمیک و منابع علمی خاکستری (grey literature) برای دستیابی به مطالعات مداخله در مسکن از سال 1887 تا جولای 2012 جستوجو شدند (ASSIA؛ Avery Index؛ CAB Abstracts؛ The Campbell Library؛ CINAHL؛ کتابخانه کاکرین ؛ COPAC؛ DH-DATA: Health Admin؛ EMBASE؛ Geobase؛ Global Health؛ IBSS؛ ICONDA؛ MEDLINE؛ MEDLINE In-Process و دیگر استنادات نمایه نشده؛ NTIS؛ PAIS؛ PLANEX؛ PsycINFO؛ RIBA؛ SCIE؛ Sociological Abstracts؛ نمایه استنادی Social Science؛ Science Citations Index expanded؛ SIGLE؛ SPECTR). دوازده منبع علمی خاکستری (grey literature) اسکاندیناوی و بانکهای اطلاعاتی سیاستگذاری (Libris؛ +SveMed؛ Libris uppsök؛ DIVA؛ Artikelsök؛ NORART؛ DEFF؛ AKF؛ DSI؛ SBI؛ Statens Institut for Folkesundhed؛ Social.dk) و 23 وبسایت مرتبط نیز جستوجو شدند. علاوه بر این، از متخصصان در این موضوع خواسته شد تا جزئیات مطالعات مرتبط را ارایه دهند. جستوجوها بر اساس زبان نگارش یا وضعیت انتشار محدود نشدند.
مطالعاتی که تغییر در هر پیامد سلامت را پس از بهبود وضعیت مسکن ارزیابی کردند، وارد این مرور شدند. این مطالعات شامل مطالعات تجربی و مطالعات کنترلنشده بودند. به دلیل اینکه در مطالعات مقطعی (cross-sectional) همبستگیها قادر به روشن کردن تغییرات در پیامدها نیستند، حذف شدند. مطالعاتی که فقط پیامدهای اجتماعی-اقتصادی یا معیارهای غیرمستقیم سلامت را، مانند استفاده از خدمات سلامت، گزارش کردند، حذف شدند. تمام اصلاحات مسکن که شامل بهبود فیزیکی در بافت ساختمان بودند، در این مطالعه وارد شدند. مداخلات حذفشده عبارت بودند از بهبودی در منازل متحرک؛ اصلاحات به دلایل تسهیل تحرک یا دلایل پزشکی؛ کیفیت هوا؛ حذف سرب؛ کاهش مواجهه با رادون (radon)؛ کاهش یا حذف آلرژنها (allergen)؛ و مبلمان یا تجهیزات. در صورتی که بهبودی شامل یکی از این موارد علاوه بر مداخله مورد نظر بود، مطالعه وارد این مرور شد. مطالعات بر اساس تاریخ، مکان یا زبان نگارش، از این مرور حذف نشدند.
مطالعات بهطور جداگانه توسط دو نویسنده مرور غربالگری شده و تحت ارزیابی نقادانه قرار گرفتند. کیفیت مطالعه با استفاده از ابزار خطر سوگیری (bias) و ابزار همیلتون (Hamilton) برای انطباق با مطالعات غیرتجربی و کنترلنشده ارزیابی شد. دادههای مربوط به سلامت و تاثیر اجتماعی-اقتصادی توسط یک نویسنده مرور استخراج شده و توسط نویسنده دوم مرور بررسی شدند. مطالعات بر اساس طبقهبندیهای گسترده مداخله، تاریخ و زمینه پیش از انجام سنتز، گروهبندی شدند. در جایی که امکانپذیر بود، برآورد اثرگذاری (effect estimate) استاندارد محاسبه، و از نظر آماری تجمیع شدند. در مواردی که انجام متاآنالیز مناسب نبود، دادهها جدولبندی شده و به صورت نقل قول (narrative) و پس از بررسی cross-study اثرات گزارششده و ویژگیهای مطالعه سنتز شدند. دادههای کیفی با استفاده از یک مدل منطقی خلاصه شدند تا اثرات گزارششده و ارتباط آنها با اثرات سلامت ترسیم شوند؛ دادههای کمّی نیز در این مدل گنجانده شدند.
سی و نه مطالعه که دادههای کمّی یا کیفی، یا هر دو، را گزارش کردند، وارد این مرور شدند. سی و سه مطالعه کمّی، شناسایی شدند. این مرور شامل پنج کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled trials; RCTs) و 10 مطالعه غیرتجربی در مورد بهبود سیستم گرمایش، 12 مطالعه غیرتجربی در مورد اسکان مجدد یا مقاومسازی، سه مطالعه غیرتجربی در زمینه ارایه بهبودهای اساسی در کشورهایی با سطح درآمد پائین یا متوسط (LMIC)، و سه مطالعه تاریخی غیرتجربی در زمینه اسکان مجدد از مناطق فقیرنشین بودند. چهارده مطالعه کمّی (42.4%) از نظر کیفیت، ضعیف ارزیابی شده و وارد سنتز نشدند. دوازده مطالعه که دادههای کیفی را گزارش کردند، شناسایی شدند. آنها مطالعاتی بودند که در زمینه بهبود سیستم گرمایش (n = 7) و اسکان مجدد (n = 5) انجام شدند. سه مطالعه کیفی به دلیل عدم وضوح روشها از سنتز حذف شدند. همچنین، شش مورد از مطالعات کیفی واردشده، دادههای کمّی را ارایه کردند که در این مرور وارد شدند.
با توجه به اینکه دادهها برای متاآنالیز مناسب نبودند، سنتز کمّی (quantitative synthesis) بسیار اندکی امکانپذیر بود. این امر عمدتا به دلیل ناهمگونی شدید روششناسی (methodology) و همچنین به دلیل تغییرات در مداخله، نمونهها، زمینه و پیامد بود؛ این تغییرات حتی پس از گروهبندی مداخلات و پیامدها نیز باقی ماندند. علاوه بر این، تعداد کمی از مطالعات دادههایی را گزارش کردند که قابل محاسبه اندازه تاثیرگذاری (effect size) استاندارد بودند. دادهها به صورت نقل قول (narrative) سنتز شدند.
دادههای حاصل از مطالعات مداخلات سیستم گرمایشی و افزایش کارایی انرژی نشان میدهند که بهبود سلامت عمومی، سلامت تنفسی و سلامت روان امکانپذیر است. مطالعاتی که روی افراد دارای سیستم گرمایش ناکافی و مبتلا به بیماری مزمن تنفسی متمرکز بودند، بیشترین احتمال گزارش بهبودی سلامت را داشتند. تاثیرات ناشی از نوسازی محله-محور مسکن، کمتر مشخص بود؛ این مداخلات به جای خانوارهای نیازمند، مناطق را هدف قرار دادند. دو مطالعه با کیفیت پائین روی LMIC، بهبودی نامشخص یا کوچک سلامت را گزارش کردند. یک مطالعه با کیفیت بهتر در مورد اسکان مجدد از مناطق فقیرنشین (پیش از سال 1960)، بهبودیهایی را در سلامت روان گزارش کرد. گزارشهای اندکی حاکی از اثرات نامطلوب روی سلامت پس از بهبود وضعیت مسکن وجود داشت. تعداد اندکی از مطالعات، دادههایی را در مورد اثرات اجتماعی و اجتماعی-اقتصادی ناشی از بهبود وضعیت مسکن جمعآوری کردند. بهبود سیستم گرمایشی با افزایش فضای قابل استفاده، افزایش حریم خصوصی و بهبودی در روابط اجتماعی همراه بود؛ همچنین غیبت از محل کار یا مدرسه به دلیل بیماری کاهش یافت.
مطالعات بسیار کمی نیز اثرات متمایز مرتبط با مسائل مربوط به حقوق صاحبان سهام را گزارش کردند، علاوه بر این دادههای گزارششده قابل سنتز نبودند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.