تعداد افراد مبتلا به دمانس و دیگر مشکلات شناختی در سطح جهانی رو به افزایش است. تشخیص مرحله پیش از دمانس بیماری توصیه می‌شود، اما هیچ توافقی در مورد بهترین رویکرد وجود ندارد. طیف وسیعی از تست‌ها شکل گرفته‌اند که متخصصان مراقبت سلامت می‌توانند برای ارزیابی افرادی که دارای حافظه ضعیف یا اختلالات شناختی هستند، به کار گیرند. با این حال، در این مرور دریافتیم که اندازه‌گیری پروتئین در مایع مغزی‌نخاعی (آمیلوئید بتا (Aβ 40 ) در CSF یا Aβ 42 در CSF)، به عنوان یک تست منفرد، فاقد صحت (accuracy) برای شناسایی بیماران مبتلا به اختلال شناختی خفیف است که ممکن است به دمانس بیماری آلزایمر یا دیگر اشکال دمانس مبتلا شوند.
معیارهای تشخیصی پیشنهادی برای دمانس پرودرومال (prodromal) و MCI ناشی از بیماری آلزایمر، اگرچه هنوز مورد بحث است، در جایی که هم معیارهای بالینی و شناختی اصلی و هم یک ناهنجاری بیومارکر واحد وجود داشته باشد، محقق می‌شوند. از مرور ما مشخص شد مقادیر پائین Aß در CSF مزایای تشخیصی بسیار کمی دارد و نسبت‌های احتمال فقط سودمندی بالینی حاشیه‌ای را نشان می‌دهند. کیفیت گزارش‌ها نیز ضعیف بوده، و حد آستانه‌ها و طول دوره پیگیری، متناقض بودند. ما نتیجه می‌گیریم که وقتی سطوح Aß در CSF برای جمعیتی از بیماران مبتلا به MCI اعمال شود، نمی‌تواند به عنوان یک تست دقیق برای بیماری آلزایمر توصیه شود.
بر اساس آخرین اصلاحیه معیارهای تشخیصی موسسه ملی اختلالات عصبی و ارتباطی (National Institute of Neurological and Communicative Disorders) و انجمن سکته مغزی و بیماری آلزایمر و اختلالات مرتبط (Stroke and the Alzheimer's Disease and Related Disorders Association) (که اکنون به عنوان انجمن آلزایمر (Alzheimer's Association) شناخته می‌شوند) (NINCDS-ADRDA)، برای دمانس بیماری آلزایمر (Alzheimer's disease) از موسسه ملی در زمینه پیری و انجمن آلزایمر (National Institute on Aging and Alzheimer Association)، اطمینان در تشخیص اختلال خفیف شناختی (mild cognitive impairment; MCI) ناشی از دمانس بیماری آلزایمر با استفاده از نشانگرهای زیستی بر اساس معیارها در مایع مغزی‌نخاعی (cerebrospinal fluid; CSF) یا تصویربرداری، افزایش می‌یابد. این تست‌ها، که به معیارهای بالینی اصلی اضافه شدند، ممکن است حساسیت یا ویژگی (sensitivity or specificity) یک استراتژی آزمایش را افزایش دهند. با این حال، صحت (accuracy) بیومارکرها در تشخیص دمانس بیماری آلزایمر و دیگر انواع دمانس هنوز به‌طور سیستماتیک ارزیابی نشده است. یک ارزیابی سیستماتیک رسمی از حساسیت، ویژگی، و دیگر خواص بیومارکرهای آمیلوئید بتا (amyloid beta; Aß) در پلاسما و CSF انجام شد.
تعیین صحت سطوح Aß در پلاسما و CSF برای تشخیص آن دسته از بیماران مبتلا به MCI که در طول زمان به دمانس بیماری آلزایمر یا دیگر اشکال دمانس تبدیل می‌شوند.
آخرین جست‌وجوی این مرور در 3 دسامبر 2012 انجام شد. به جست‌وجو در MEDLINE (OvidSP)؛ EMBASE (OvidSP)؛ BIOSIS Previews (ISI Web of Knowledge)؛ Web of Science و Conference Proceedings (ISI Web of Knowledge)؛ PsycINFO (OvidSP)، و LILACS (BIREME) پرداختیم. همچنین درخواست جست‌وجو را در پایگاه ثبت مطالعات صحت تست تشخیصی در کاکرین (مدیریت شده توسط گروه کلیه در کاکرین) ارائه دادیم.
هیچ محدودیتی از نظر زبان نگارش یا تاریخ انتشار برای جست‌وجوهای الکترونیکی اعمال نشده و از فیلترهای روش‌شناسی (methodology) برای به حداکثر رساندن حساسیت استفاده نشدند.
آن دسته از مطالعاتی را انتخاب کردیم که کوهورت‌های آینده‌نگر با توصیف خوب و با گروه‌هایی کاملا مشخص از تعریف زوال شناختی بودند، اما نه دمانس، با سطح پایه Aß در CSF یا پلاسما، یا هر دو، که در زمان یا حوالی تشخیص‌های فوق، مستند شدند. همچنین مطالعاتی را وارد کردیم که در آنها داده‌های کوهورت به صورت گذشته‌نگر بررسی شده، و مواردی که داده‌های کافی را برای ساخت جدول‌های دو در دو برای بیان نتایج بیومارکر Aß در CSF و پلاسما بر اساس وضعیت بیماری ارایه دادند. علاوه بر این، مطالعات فقط در صورتی انتخاب شدند که استاندارد مرجع را برای تشخیص دمانس بیماری آلزایمر، به عنوان مثال از NINCDS-ADRDA یا معیارهای راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، نسخه چهارم (DSM-IV) اعمال کردند.
تمام عناوین به دست آمده را توسط جست‌وجوهای انجام شده در بانک اطلاعاتی الکترونیکی، غربالگری کردیم. دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم چکیده‌های تمام مطالعات بالقوه مرتبط را ارزیابی کردند. متن کامل مقالات را برای ارزیابی واجد شرایط بودن ارزیابی کرده، و داده‌ها را برای ایجاد جداول استاندارد دو در دو استخراج کردیم. دو ارزیابی‌کننده مستقلا با استفاده از ابزار QUADAS-2، ارزیابی کیفیت مطالعه را انجام دادند. در جایی که داده‌ها اجازه دادند، تخمین‌هایی را از میزان حساسیت در مقادیر ثابت ویژگی از مدل مورد نظر به منظور تولید منحنی خلاصه ویژگی عملکرد گیرنده (summary receiver operating characteristic; SROC) به دست آوردیم.
دمانس بیماری آلزایمر در 14 مطالعه با استفاده از Aß 42 در CSF مورد ارزیابی قرار گرفت. از 1349 شرکت‌کننده که در متاآنالیز وارد شدند، 436 نفر به دمانس بیماری آلزایمر مبتلا شدند. مقادیر تخمین‌ها از حساسیت در مطالعات مجزا میان 36% و 100%، و مقادیر ویژگی بین 29% و 91% گزارش شدند. به دلیل تنوع در حد آستانه (threshold) سنجش، جمع‌بندی حساسیت و ویژگی را برآورد نکردیم. با این حال، از مدلی که برای تولید خلاصه منحنی ROC برازش کردیم، تخمین‌هایی را از حساسیت در مقادیر ثابت ویژگی به دست آوردیم. در میانه (median) ویژگی 64%، حساسیت برابر با 81% (95% CI؛ 72 تا 87) بود. این عدد معادل است با نسبت احتمال مثبت (likelihood ratio; +LR) معادل 2.22 (95% CI؛ 2.00 تا 2.47) و نسبت احتمال منفی (-LR) برابر با 0.31 (95% CI؛ 0.21 تا 0.48).
صحت Aß 42 در CSF برای همه اشکال دمانس در چهار مطالعه ارزیابی شد. از 464 شرکت‌کننده مورد بررسی، 188 نفر دچار نوعی دمانس (بیماری آلزایمر و دیگر اشکال دمانس) شدند. حد آستانه مورد استفاده بین 209 میلی‌گرم/میلی‌لیتر و 512 میلی‌گرم/میلی‌لیتر بود. مقادیر حساسیت‌ها بین 56% و 75%، و مقادیر ویژگی‌ها بین 47% و 76% گزارش شدند. در میانه ویژگی 75%، حساسیت برابر با 63% (95% CI؛ 22 تا 91) از مدل متاآنالیزی برآورد شد. این عدد برابر است با +LR معادل 2.51 (95% CI؛ 1.30 تا 4.86) و LR- برابر با 0.50 (95% CI؛ 0.16 تا 1.51).
صحت Aß 42 در CSF برای تشخیص دمانس غیر بیماری آلزایمر در سه مطالعه ارزیابی شد. از 385 شرکت‌کننده مورد بررسی، 61 نفر دچار دمانس غیر بیماری آلزایمر شدند. از آنجایی که مطالعات بسیار کم بوده و تنوع قابل توجهی میان مطالعات وجود داشت، نتایج متاآنالیز نشدند. مقادیر حساسیت‌ها میان 8% و 63%، و مقادیر ویژگی‌ها میان 35% و 67% گزارش شدند.
فقط یک مطالعه صحت Aß 42 در پلاسما و نسبت Aß 42 /Aß 40 در پلاسما را برای دمانس بیماری آلزایمر بررسی کرد. حساسیت معادل 86% (95% CI؛ 81 تا 90) برای هر دو تست یکسان بود، در حالی که ویژگی‌ها، به ترتیب، برابر با 50% (95% CI؛ 44 تا 55) و 70% (95% CI؛ 64 تا 75) برای Aß 42 در پلاسما و نسبت Aß 42 / Aß 40 در پلاسما به دست آمدند. از 565 شرکت‌کننده مورد بررسی، 245 نفر به دمانس آلزایمر و 87 نفر به دمانس غیر بیماری آلزایمر مبتلا شدند.
وجود ناهمگونی قابل توجهی میان مطالعات گزارش شد. صحت Aß 42 برای تشخیص دمانس بیماری آلزایمر میان مطالعاتی که حد آستانه تعیین مثبت بودن تست را از پیش مشخص کرده (n = 6)، و مطالعاتی که حد آستانه را فقط در پیگیری تعیین کردند (n = 8)، تفاوت معنی‌داری نداشت (0.8 = P). یک مطالعه، نمونه‌ای را از مبدل‌های MCI دمانس غیر بیماری آلزایمر از آنالیز آنها حذف کرد. در آنالیز‌های حساسیت، خروج این مطالعه تاثیری بر یافته‌های ما نداشت. حذف هشت مطالعه (950 بیمار) که در معرض خطر سوگیری (bias) بالا (n = 3) یا نامشخص (n = 5) برای حوزه انتخاب بیمار در نظر گرفته شدند، تفاوتی را در یافته‌ها ایجاد نکردند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.