سرماخوردگی شایعترین عفونت ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی است. بزرگسالان در ایالات متحده، سالانه دو تا چهار بار دچار سرماخوردگی میشوند. نشانههای سرماخوردگی معمولا شامل انسداد بینی، سردرد، گلودرد، عطسه، سرفه، درد عضلانی و ترشحات بینی است. هیچ درمان موثری برای سرماخوردگی وجود ندارد و بیشتر درمانها، علامتهای بیماری را برطرف میکنند. استامینوفن (که پاراستامول نیز نامیده میشود) بهطور گستردهای به عنوان ماده اصلی در داروهای ترکیبی برای سرماخوردگی استفاده میشود. با این حال، اطلاعات کمی در مورد اثربخشی و بیخطری (safety) این درمان وجود دارد. مطالعاتی را برای ارزیابی اثربخشی و بیخطری استامینوفن در درمان سرماخوردگی در بزرگسالان مرور کردیم. شواهد تا فوریه 2013 بهروز است.
چهار کارآزمایی را شناسایی کردیم که شامل 758 شرکتکننده بودند. مطالعاتی را حذف کردیم که در آنها شرکتکنندگان دارای عوارض بودند. دو مورد از چهار مطالعه وارد شده در این مرور، حجم نمونه کوچکی داشته و کیفیت شواهد آنها، پائین تا متوسط بود. ما نمیدانیم که استامینوفن برای کاهش نشانههای سرماخوردگی یا عوارض جانبی آن، موثر باشد. ما نمیتوانیم استفاده از آن را در بالین «توصیه کنیم» یا «توصیه نکنیم» زیرا کارآزماییهایی با طراحی خوب برای رسیدن به نتیجهگیری در دسترس نداریم. برای تعیین اثربخشی استامینوفن در تسکین نشانههای سرماخوردگی، نیاز به انجام مطالعات باکیفیت بیشتری وجود دارد.
استامینوفن ممکن است به برطرف شدن انسداد بینی و رینوره کمک کند، اما به نظر نمیرسد که برخی دیگر از نشانههای سرماخوردگی (از جمله گلودرد، ضعف، عطسه و سرفه) را بهبود بخشد. با این حال، دو مورد از چهار مطالعه وارد شده در این مرور حجم نمونه کوچکی داشته و نحوه انجام پنهانسازی تخصیص (allocation concealment) در هر چهار مطالعه نامشخص بود. دادههای موجود در این مرور، شواهد کافی را برای آگاهی از چگونگی استفاده از استامینوفن در درمان سرماخوردگی در بزرگسالان ارائه نمیکنند. برای تعیین اینکه این مداخله در درمان بزرگسالان مبتلا به سرماخوردگی مفید است یا خیر، انجام کارآزماییهایی در مقیاس بزرگ و با طراحی خوب نیاز است.
استامینوفن اغلب برای درمان بیماران مبتلا به سرماخوردگی تجویز میشود، اما شواهد کمی در مورد موثر بودن آن وجود دارد.
تعیین اثربخشی و بیخطری (safety) مصرف استامینوفن در درمان سرماخوردگی در بزرگسالان.
ما CENTRAL 2013، شماره 1؛ Ovid MEDLINE (1950 تا هفته 5، ژانویه، 2013)، EMBASE (1980 تا فوریه 2013)، CINAHL (1982 تا فوریه 2013) و LILACS (1985 تا فوریه 2013) را جستوجو کردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شدهای (randomised controlled trials; RCTs) را وارد کردیم که استامینوفن را با دارونما (placebo) یا عدم درمان در بزرگسالان مبتلا به سرماخوردگی مقایسه کردند. در صورتی که کارآزماییها از استامینوفن به عنوان یکی از اجزای درمان ترکیبی استفاده کردند، آن مطالعات را وارد کردیم. مطالعاتی را حذف کردیم که در آنها شرکتکنندگان دارای عوارض بودند. پیامدهای اولیه شامل نمره نشانه ذهنی (subjective) بیماری و طول دوره نشانههای سرماخوردگی بودند. پیامدهای ثانویه عبارت بودند از بهزیستی (well being) کلی، عوارض جانبی و هزینههای مالی.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم مطالعات را برای ورود به مرور و خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کرده و دادهها را استخراج کردند. آنالیزهای آماری استاندارد را انجام دادیم.
چهار RCT را شامل 758 شرکتکننده وارد کردیم. به دلیل ناهمگونی در طراحیهای مطالعه، پیامدها و نقاط زمانی، دادهها را ترکیب نکردیم. این مطالعات اطلاعات کمی را در مورد تاثیرات طولانیتر از چند ساعت ارائه کردند، زیرا سه مورد از چهار مطالعه وارد شده، کارآزماییهای کوتاهمدت، با طول دوره چهار تا شش ساعت، بودند. شرکتکنندگان تحت درمان با استامینوفن در دو مورد از چهار مطالعه، بهبودی قابلتوجهی در برطرف شدن انسداد بینی داشتند. یک مطالعه نشان داد که استامینوفن در کاهش شدت رینوره نسبت به دارونما برتر بود، اما برای درمان عطسه و سرفه برتری خود را نشان نداد. استامینوفن در دو مورد از چهار مطالعه، گلودرد یا درد عضلانی (malaise) را بهبود نبخشید. نتایج برای برخی از نشانهها ناسازگار بودند. دو مطالعه نشان دادند که سردرد و درد در گروه استامینوفن بیشتر از گروه دارونما بهبود یافت، در حالی که یک مطالعه تفاوتی را بین گروه استامینوفن و دارونما نشان نداد. هیچ یک از مطالعات وارد شده طول مدت نشانههای سرماخوردگی را گزارش نکردند. بروز عوارض جانبی جزئی (از جمله عوارض گوارشی، سرگیجه، خشکی دهان، خوابآلودگی و افزایش تعریق) در گروه استامینوفن در دو مطالعه از چهار مطالعه گزارش شدند. یکی از آنها از ترکیب سودوافدرین (pseudoephedrine) و استامینوفن استفاده کرد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.