از هر 200 نفر حداقل 1 مورد به نیش زنبور عسل، زنبور غیر از عسل یا مورچه دچار واکنش آلرژیک شدید شده و نیش حشرات دومین علت شایع واکنش‌های آلرژیک کشنده در برخی کشورها است. تصور می‌شود که درمان با زهر حشرات، که معمولا با یک دوره تزریق انجام می‌شود (به نام ایمونوتراپی با سم حشرات (venom immunotherapy))، خطر بروز واکنش‌های آلرژیک را به نیش حشره کاهش می‌دهد. در این مرور، ما اثربخشی ایمونوتراپی با سم حشرات را برای پیشگیری از بروز واکنش‌های آلرژیک به نیش حشرات ارزیابی کردیم.
از آنالیز 7 مطالعه، که شامل 392 شرکت‌کننده بودند، دریافتیم که این درمان احتمال بروز واکنش آلرژیک جدی را به نیش حشره تا 90% کاهش می‌دهد، که یافته‌ای هم‌سو و سازگار بین مطالعات بود. ایمونوتراپی با سم حشرات همچنین با کاهش اضطراب و محدودیت احتمالی در فعالیت‌های ناشی از ترس از حشرات، کیفیت زندگی افرادی را که واکنش آلرژیک جدی به نیش حشره داشته‌اند، به میزان قابل توجهی بهبود می‌بخشد. با این حال، تقریبا 1 نفر از هر 10 نفری که تحت درمان با ایمونوتراپی با سم حشرات در طول کارآزمایی‌ها قرار گرفتند، واکنش آلرژیک به درمان خود نشان دادند. ما نتوانستیم بفهمیم که ایمونوتراپی با سم حشرات از بروز واکنش‌های آلرژیک کشنده به نیش حشرات پیشگیری می‌کند یا خیر، زیرا این موارد بسیار نادر هستند. تصمیم‌گیری برای شروع ایمونوتراپی با سم حشرات بستگی به تشخیص دقیق دارد، و به دنبال آن ارزیابی دقیق خطر ابتلا به یک واکنش آلرژیک دیگر در فرد به نیش، میزان تاثیر آلرژی به نیش حشره بر کیفیت زندگی، و خطر ابتلا به واکنش آلرژی به درمان آنها.
ما دریافتیم که ایمونوتراپی با سم حشرات با استفاده از زهر گرفته‌شده از حشرات، درمانی موثر برای پیشگیری از بروز واکنش‌های آلرژیک بیشتر به نیش حشرات است که می‌تواند کیفیت زندگی را بهبود بخشد. این درمان با خطر کوچک اما قابل توجهی از عوارض جانبی سیستمیک همراه است.
ایمونوتراپی با سم (زهر) حشرات (venom immunotherapy; VIT) معمولا برای پیشگیری از واکنش‌های آلرژی بیشتر به نیش حشرات در افرادی که واکنش به نیش داشته‌اند، استفاده می‌شود. پیش از این، یک مرور سیستماتیک با کیفیت بالا، اثربخشی و بی‌خطری (safety) این درمان را بررسی نکرده است.
ارزیابی تاثیرات ایمونوتراپی با استفاده از سم گرفته شده از حشرات برای پیشگیری از بروز واکنش‌های آلرژیک بیشتر به نیش حشرات در افرادی که واکنش آلرژیک به نیش داشته‌اند.
بانک‌های اطلاعاتی زیر را تا فوریه 2012 جست‌وجو کردیم: پایگاه ثبت تخصصی گروه پوست در کاکرین، CENTRAL در کتابخانه کاکرین ، MEDLINE (از 1946)، EMBASE (از 1974)، PsycINFO (از 1806)، AMED (از 1985)، LILACS (از 1982)، Armed Forces Pest Management Board Literature Retrieval System، و OpenGrey. هنگام جست‌وجو، هیچ محدودیتی در مورد زبان نگارش مقاله یا وضعیت انتشار مطالعات اعمال نشد. بانک‌های اطلاعاتی کارآزمایی‌ها، چکیده مقالات کنگره‌های اخیر آلرژی در اروپا و آمریکای شمالی، و منابع مقالات مرور شناسایی‌شده را به منظور شناسایی کارآزمایی‌ها مرتبط بیشتر، جست‌وجو کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (randomised controlled trials; RCTs) از ایمونوتراپی با سم حشرات با استفاده از عصاره سم استاندارد شده در آلرژی به نیش حشرات.
دو نویسنده به‌طور مستقل از هم، انتخاب مطالعه، استخراج داده‌ها، و ارزیابی خطر سوگیری (bias) را انجام دادند. عوارض جانبی را از کارآزمایی‌های کنترل‌شده واجد شرایط و از آنالیز جداگانه مطالعات مشاهده‌ای که به عنوان بخشی از موسسه ملی سلامت (National Institute for Health) و ارزیابی فناوری سلامت بالینی برتر (Clinical Excellence Health Technology Assessment) شناسایی شدند، شناسایی کردیم.
ما 6 کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل‌شده و 1 کارآزمایی شبه-تصادفی‌سازی و کنترل‌شده را برای گنجاندن در مرور شناسایی کردیم؛ تعداد کل شرکت‌کنندگان 392 نفر بود. کارآزمایی‌ها تا حدی خطر سوگیری داشتند، زیرا پنج مورد از آنها ارزیابان پیامد را نسبت به تخصیص (allocation) درمان کورسازی نکردند. مداخلات شامل ایمونوتراپی با سم مورچه، زنبور عسل و زنبور بدزهر در کودکان یا بزرگسالان مبتلا به واکنش‌های سیستمیک یا بزرگ موضعی قبلی به نیش، با استفاده از VIT زیرزبانی (یک کارآزمایی) یا زیرجلدی (شش کارآزمایی) بودند. ما دریافتیم که VIT برای پیشگیری از واکنش آلرژیک سیستمیک به نیش حشره، که معیار پیامد اولیه ما بود، موثر است. این امر، چه نیش به صورت تصادفی رخ دهد و چه عمدا به عنوان بخشی از یک روش کارآزمایی باشد، اعمال شود.
در کارآزمایی‌ها، 3/113 (2.7%) شرکت‌کننده تحت درمان با VIT، در مقایسه با 37/93 (39.8%) شرکت‌کننده درمان‌نشده (خطر نسبی (RR): 0.10؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.03 تا 0.28)، واکنش آلرژیک سیستمیک بعدی به نیش حشره داشتند. اثربخشی VIT در مطالعات مشابه بود؛ ما قادر به شناسایی یک گروه بیمار یا روش درمانی با اثربخشی متفاوت نبودیم، اگرچه این آنالیز‌ها به دلیل تعداد کم، محدود شدند. ما نتوانستیم تایید کنیم که VIT از واکنش‌های کشنده به نیش حشرات پیشگیری می‌کند یا خیر، زیرا این پیامد نادر است.
ایمونوتراپی با سم حشرات همچنین برای پیشگیری از بروز واکنش‌های موضعی بزرگ به نیش (5 مطالعه؛ 112 نیش در پیگیری؛ RR: 0.41؛ 95% CI؛ 0.24 تا 0.69) و برای بهبودی در سطح کیفیت زندگی (تفاوت میانگین (MD) به نفع VIT؛ 1.21 امتیاز در مقیاس 7 نقطه‌ای، 95% CI؛ 0.75 تا 1.67) موثر بود.
ما خطر قابل توجهی را از عوارض جانبی سیستمیک به درمان VIT پیدا کردیم: 6 کارآزمایی این پیامد را گزارش کردند، که در آن 14 نفر از 150 شرکت‌کننده (9.3%) تحت درمان با VIT و 1 نفر از 135 شرکت‌کننده (0.7%) درمان‌شده با دارونما (placebo) یا عدم درمان، واکنش سیستمیک به درمان نشان دادند (RR: 8.16؛ 95% CI؛ 1.53 تا 43.46؛ 2 مطالعه به برآورد اثرگذاری (effect estimate) مداخله کمک کردند). آنالیز ما از 11 مطالعه مشاهده‌ای نشان داد که واکنش‌های نامطلوب سیستمیک در 131/921 (14.2%) شرکت‌کننده تحت درمان با VIT سم زنبور عسل و 8/289 (2.8%) فرد تحت درمان با VIT زهر زنبور غیر از عسل رخ داد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.