هیچ شواهدی برای پشتیبانی از استفاده از الکتروکاردیوگرام (electrocardiogram; ECG) به منظور پیشگیری از بروز آریتمی‌های قلبی در افراد وابسته به مواد اوپیوئیدی تحت درمان با متادون (methadone) یافت نشده است. برنامه نگهدارنده با متادون، از نظر افزایش حفظ و نگهداشت درمان (retention)، کاهش مصرف اوپیوئیدها، کاهش انتقال ویروس نقص ایمنی انسانی (human immunodeficiency virus; HIV) و کاهش مورتالیتی، یک درمان موثر برای افرادی است که به مواد اوپیوئیدی وابسته هستند. امروزه، متادون رایج‌ترین داروی مورد استفاده برای این اختلال است. بااین‌حال، مصرف متادون با یک آریتمی قلبی بالقوه کُشنده به نام تورساد دی پوینت (torsade de pointes; TdP) مرتبط بوده است. شواهد موجود برای حمایت از رابطه میان متادون و TdP محدود است. بااین‌حال، با توجه به خطر موجود برای جان بیماران، توافق‌نظر و توصیه‌هایی برای بیمارانی که تحت درمان با متادون قرار می‌گیرند، تدوین شده‌اند. پروسیجرهای پیشنهادی با هدف شناسایی بیمارانی طراحی شده‌اند که یک تغییر خاص را در ECG نشان می‌دهند که این تغییر با طولانی شدن فاصله QT مشخص می‌شود، و این طولانی شدن فاصله به‌عنوان یک نشانگر برای آریتمی‌هایی مانند TdP در نظر گرفته می‌شود. بیمارانی که در معرض خطر شناسایی می‌شوند، می‌توانند با درمان‌های جایگزین (کاهش دوز متادون؛ ارائه درمان آگونیست اوپیوئیدی جایگزین؛ درمان عوامل خطر مرتبط) تحت درمان قرار گیرند. بااین‌حال، قابلیت پذیرش غربالگری ECG مورد تردید قرار گرفته، به این دلیل که پروسیجرهای آن ممکن است بیش‌از‌حد طاقت‌فرسا و استرس‌زا باشند، و احتمالا با در دسترس بودن بیماران برای دریافت درمان نگهدارنده متادون تداخل ایجاد کرده و بیماران را در معرض پیامدهای سلامت اعتیاد به مواد اوپیوئیدی درمان‌نشده، از جمله افزایش خطر مورتالیتی، قرار دهند. مرور حاضر به بررسی شواهد مربوط به کارآمدی و قابلیت پذیرش این پروسیجرهای غربالگری مبتنی بر ECG پرداخت. حتی با وجود اینکه جست‌وجو به طراحی‌های مطالعات تجربی و غیرتجربی مختلفی گسترش یافت، نویسندگان مطالعه‌ای را پیدا نکردند که با معیارهای روش‌شناسی (methodology) این مرور مطابقت داشته باشد. بنابراین نتیجه‌گیری در رابطه با اثربخشی راهبردهای غربالگری مبتنی بر ECG برای پیشگیری از عوارض/مرگ‌ومیر قلبی در معتادان به مواد اوپیوئیدی تحت درمان با متادون امکان‌پذیر نیست. تلاش‌های پژوهشی باید بر تقویت شواهد در مورد اثربخشی اجرای گسترده چنین راهبردهایی و هم‌چنین بر شفاف‌سازی مزایا و آسیب‌های مرتبط با آنها متمرکز شوند.
نتیجه‌گیری در رابطه با اثربخشی راهبردهای غربالگری QTc در پیشگیری از موربیدیتی/مورتالیتی قلبی در معتادان به مواد اوپیوئیدی تحت درمان با متادون امکان‌پذیر نیست. تلاش‌های پژوهشی باید بر تقویت شواهد در مورد اثربخشی اجرای گسترده چنین راهبردهایی و هم‌چنین بر شفاف‌سازی مزایا و آسیب‌های مرتبط با آنها متمرکز شوند.
متادون (methadone)، امروزه استاندارد طلایی کارآمدی را برای درمان دارویی وابستگی به اوپیوئیدها نشان می‌دهد. متادون، مانند بسیاری از داروهای دیگر، در طولانی شدن فاصله QT اصلاح‌شده با ضربان قلب (corrected QT; QTc) در الکتروکاردیوگرام (electrocardiogram; ECG)، که به‌عنوان نشانه‌ای برای آریتمی‌هایی مانند تورساد دی پوینت (torsade de pointes; TdP) در نظر گرفته می‌شود، نقش داشته است. نشانه‌هایی مبنی بر ارتباط میان متادون، حتی در دوزهای درمانی، با TdP یا مرگ‌ومیر قلبی ناگهانی گزارش شده‌اند. بر این اساس، توافق و توصیه‌هایی در رابطه با غربالگری QTc در بیماران تحت درمان با متادون تدوین شده تا بیمارانی که فاصله QTc آنها بالاتر از حد آستانه (threshold) خطر ابتلا به آریتمی‌های قلبی در نظر گرفته می‌شود، شناسایی شوند و به این افراد درمان جایگزین (کاهش دوز متادون؛ ارائه درمان آگونیست اوپیوئیدی جایگزین؛ درمان عوامل خطر مرتبط) ارائه شود.
ارزیابی کارآمدی و قابلیت پذیرش غربالگری QTc برای پیشگیری از موربیدیتی و مورتالیتی مرتبط با قلب در افراد وابسته به اوپیوئید تحت درمان با متادون.
پایگاه‌های MEDLINE؛ EMBASE؛ CINAHL (تا اپریل 2013)، پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل‌شده کاکرین (CENTRAL)، کتابخانه کاکرین ، پایگاه ثبت تخصصی گروه مرور مواد مخدر و الکل در کاکرین (شماره 3، سال 2013)، منابع الکترونیکی اصلی برای کارآزمایی‌های در حال انجام، بانک‌های اطلاعاتی کارآزمایی‌های خاص و فهرست منابع تمامی مقالات مرتبط را جست‌وجو کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده (randomised controlled trials; RCTs)، کارآزمایی‌های بالینی کنترل‌شده (controlled clinical trials; CCTs) و مطالعات تصادفی‌سازی نشده (مطالعات کوهورت، مطالعات کنترل‌شده قبل و بعد (controlled before and after studies; CBAs)، مطالعات سری زمانی منقطع‌شده (interrupted time series studies)، مطالعات مورد-شاهدی) که به بررسی کارآمدی غربالگری QTc برای پیشگیری از مورتالیتی و موربیدیتی ناشی از متادون در معتادان به مواد اوپیوئیدی پرداختند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم مطالعات را غربال کرده و داده‌ها را استخراج کردند.
روش‌های جست‌وجو منجر به شناسایی 872 رکورد شدند. پس از ارزیابی متن کامل، هیچ مطالعه‌ای یافت نشد که با معیارهای کیفی مورد استفاده برای این مرور مطابقت داشته باشد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.