هورمون رشد توسط غده هیپوفیز تولید میشود. برای چندین دهه، آن را فقط با استخراج از غده هیپوفیز توانستیم به دست آوریم، اما اخیرا از طریق مهندسی ژنتیک، تولید شده و به عنوان هورمون رشد انسانی نوترکیب (recombinant human growth hormone; rhGH) برای درمان در دسترس قرار گرفته است. هدف از این مرور ، تعیین تاثیرات rhGH هنگام استفاده از آن برای درمان سوختگیها و مکانهای اهداکننده پیوند پوست و تعیین بیخطری (safety) آن در مقایسه با دیگر درمانها بود.
سوختگی که بیش از 40% از سطح کل بدن را بپوشاند، کل بدن را تحت تاثیر قرار میدهد. در افرادی که دچار چنین سوختگیهای بزرگی هستند، متابولیسم افزایش مییابد که با ضربان قلب بالاتر نشان داده میشود. این حالت افزایش متابولیسم، هیپرمتابولیسم (hypermetabolism) نامیده میشود. هیپرمتابولیسم سطوح بالایی را از انرژی مصرف میکند، بخشی از این انرژی از طریق تجزیه عضلات خود بیمار به دست میآید که منجر به تحلیل رفتن آنها میشود. این تجزیه بافتها به مولکولهای کوچکتر برای آزادسازی انرژی، کاتابولیسم (catabolism) نامیده میشود. با این حال، چنین کاتابولیسمی انرژی کافی را برای حالت هیپرمتابولیک فراهم نمیکند. این کمبود انرژی و مولکولهای ساختمانی منجر به سوختگی طولانیمدت و بهبود مکان اهداکننده میشود. در کودکان نیز این کمبود به کندی رشد میانجامد. این وضعیت کاتابولیک را میتوان با عوامل آنابولیک که تجزیه پروتئین را معکوس میکنند، درمان کرد. یکی از عوامل آنابولیک توصیهشده برای چنین رویکرد درمانی، هورمون رشد نوترکیب است.
ما 13 کارآزمایی تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled trials; RCTs) واجد شرایط را پیدا کردیم که شامل 701 نفر برای ورود در این مرور بودند. شواهدی وجود دارد که نشان میدهد درمان با هورمون رشد نوترکیب در افرادی که سوختگی بیش از 40% از کل سطح بدن آنها را پوشش میدهد، به بهبودی سریعتر زخمها و مکانهای اهداکننده کمک کرده و طول مدت بستری در بیمارستان را، بدون افزایش در مرگومیر یا افزایش اسکار، کاهش میدهد. ارزیابی کیفیت این مطالعات به دلیل گزارشدهی ضعیف دشوار بود، بنابراین نمیتوانیم به نتایج آنها کاملا مطمئن باشیم.
شواهدی وجود دارد که استفاده از rhGH در افراد مبتلا به سوختگیهای بزرگ (بیش از 40% از کل سطح بدن) میتواند به بهبود سریعتر زخم سوختگی و مکانهای اهداکننده در بزرگسالان و کودکان و کاهش مدت بستری در بیمارستان، بدون افزایش مرگومیر یا اسکار، اما با افزایش در خطر بروز هیپرگلیسمی، منجر شود. این شواهد مبتنی بر مطالعاتی با حجم نمونه کوچک و دارای خطر سوگیری (bias) است و نیاز به تایید در کارآزماییهایی با کیفیت بالاتر و توان کافی دارد.
هورمون رشد نوترکیب انسانی (recombinant human growth hormone; rhGH) سنتز پروتئین را افزایش میدهد، بنابراین در سوختگیهایی با سطح کل بدن (total body surface area; TBSA) بیش از 40% استفاده میشود، جایی که اغلب افزایش در تجزیه پروتئین و کاهش سنتز پروتئین وجود دارد. این تغییر در متابولیسم پروتئین با بهبود ضعیف زخم در مکان سوختگی و اهداکننده ارتباط دارد.
تعیین تاثیرات rhGH بر نرخ بهبودی زخمهای سوختگی و مکانهای اهداکننده در افراد دچار سوختگی.
برای نخستین بهروزرسانی، پایگاه ثبت تخصصی گروه زخمها در کاکرین (جستوجو در 04 سپتامبر 2014)؛ پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده کاکرین (CENTRAL) ( کتابخانه کاکرین 2014، شماره 8)؛بانک اطلاعاتی خلاصههای مرور اثرات (Database of Abstracts of Reviews of Effects; DARE) (کتابخانه کاکرین 2014، شماره 3)؛ Ovid MEDLINE (1950 تا هفته 4 سپتامبر 2014)؛ Ovid MEDLINE (In-Process & Other Non-Indexed Citations) ( 8 سپتامبر 2014)؛ Ovid EMBASE (1980 تا هفته 35 سال 2014)؛ و EBSCO CINAHL (1982 تا 8 سپتامبر 2014) را جستوجو کردیم.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled trials; RCTs) که rhGH را با هر مداخله مقایسهکنندهای، مانند اکساندرولون (oxandrolone) یا دارونما (placebo)، در بزرگسالان یا کودکان مبتلا به سوختگی مقایسه کردند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم مطالعات را انتخاب کرده، کیفیت آنها را بررسی کرده، و دادهها را استخراج کردند. پیامدهای اولیه، ترمیم زخم سوختگی و مکان اهداکننده و وقوع عفونت زخم بودند. پیامدهای ثانویه عبارت بودند از نرخ مرگومیر، طول مدت بستری در بیمارستان، ارزیابی اسکار، و عوارض جانبی: هیپرگلیسمی و سپتیسمی.
ما 13 RCT (701 نفر) را وارد کردیم. شش مورد از RCTها فقط شامل کودکان 1 تا 18 سال و هفت مورد فقط شامل بزرگسالان (از 18 تا 65 سال) بودند. میانگین TBSA در شرکتکنندگان واردشده، بیش از 49% گزارش شد. دوازده مطالعه rhGH را با دارونما و یک مطالعه rhGH را با اکساندرولون مقایسه کردند. دو کارآزمایی نشان دادند که زخمهای سوختگی در بزرگسالان تحت درمان با rhGH در مقایسه با دارونما، سریعتر بهبود یافتند (تا 9.07 روز؛ 95% CI؛ 4.39 تا 13.76، I² = 0%). طول مدت بهبودی در مکان اهداکننده در بزرگسالان تحت درمان با rhGH در مقایسه با شرکتکنندگان درمان شده با دارونما، بهطور قابلتوجهی کوتاهتر بود (تا 3.15 روز؛ 95% CI؛ 1.54 تا 4.75، I² = 0%). دو مطالعه در کودکان با پیامد طول مدت بهبودی در مکان اهداکننده، قابل ادغام بوده و طول مدت بهبودی مکان اهداکننده در کودکان تحت درمان با rhGH کوتاهتر گزارش شد (تا 1.70 روز؛ 95% CI؛ 0.87 تا 2.53، I² = 0%). هیچ مطالعهای که پیامد عفونت زخم را گزارش کند، یافت نشد. بروز هیپرگلیسمی در بزرگسالان در طول درمان با rhGH در مقایسه با دارونما بیشتر بود (خطر نسبی (RR): 2.43؛ 95% CI؛ 1.54 تا 3.85)، اما در کودکان اینگونه نبود. ادغام مطالعات بزرگسالان و کودکان باعث افزایش قابل توجهی در بروز هیپرگلیسمی در شرکتکنندگان تحت درمان با rhGH شد (RR: 2.65؛ 95% CI؛ 1.68 تا 4.16).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.