سوال مطالعه مروری
هدف از انجام این مرور، تعیین اثربخشی اپلرنون در کاهش فشار خون، پروفایل عوارض جانبی آن و تاثیر آن بر پیامدهای بالینی معنی‌دار از قبیل مورتالیتی و موربیدیتی بود.
پیشینه
متخصصان بالینی از سال 2002، برای درمان فشار خون بالا از اپلرنون (eplerenone) استفاده کرده‌اند. تعیین تاثیر بالینی داروهای آنتی‌هیپرتانسیو که برای حمایت از مصرف مداوم آنها در هیپرتانسیون بیماران استفاده می‌شود، مهم است. ما چندین بانک اطلاعاتی را جست‌وجو کردیم و پنج مطالعه واجد شرایط را با 1437 فردی که به صورت تصادفی، اپلرنون دریافت کردند یا دارو دریافت نکردند، به دست آوریم.
ویژگی‌های مطالعه
دوزهای استفاده شده اپلرنون در این مطالعات از 25 تا 400 میلی‌گرم در روز متغیر بودند. این مطالعات، بیماران را به مدت 8 تا 16 هفته، در حالی که تحت درمان بودند، پیگیری کردند. هیچ یک از این مطالعات، پیامدهای بالقوه معنی‌دار اپلرنون را، مانند اینکه اپلرنون می‌تواند حملات قلبی، سکته مغزی یا مرگ‌ومیر را در مقایسه با دارونما (placebo) کاهش دهد یا خیر، گزارش نکردند. فقط سه مورد از پنج مطالعه، عوارض جانبی را گزارش کردند.
نتایج کلیدی
در حال حاضر هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد اپلرنون، تاثیر مثبتی بر امید به زندگی یا عوارض مرتبط با هیپرتانسیون (به عنوان مثال حمله قلبی، سکته مغزی) داشته باشد. شواهد مربوط به خطر عوارض جانبی با اپلرنون، محدود و دارای کیفیت پائین هستند؛ بیان میزان آسیب احتمالی اپلرنون در برابر دارونما مشکل است. این متاآنالیز نشان می‌دهد که مصرف اپلرنون 50 تا 200 میلی‌گرم/روز در مقایسه با عدم مصرف دارو، فشار خون سیستولیک را حدود 9 میلی‌متر جیوه و فشار خون دیاستولیک را 4 میلی‌متر جیوه کاهش می‌دهد.
کیفیت شواهد
از آنجایی که نویسندگان بخش عمده‌ای از متدولوژی خود را توضیح ندادند، ما پنج کارآزمایی وارد شده را دارای کیفیت متوسط قضاوت کردیم.
اپلرنون 50 تا 200 میلی‌گرم/روز در مقایسه با دارونما، فشار خون را به میزان 9.21 میلی‌متر جیوه در افراد مبتلا به هیپرتانسیون اولیه سیستولیک و 4.18 میلی‌متر جیوه در افراد مبتلا به هیپرتانسیون اولیه دیاستولیک کاهش می‌دهد، هیچ تفاوتی بین تاثیر دوزهای 50 تا 200 میلی‌گرم/روز وجود ندارد. دوز 25 میلی‌گرم/روز، کاهشی در فشار خون سیستولیک یا دیاستولیک ایجاد نکرد که دارای اهمیت آماری باشد و برای دوزهای بالاتر از 200 میلی‌گرم/روز، شواهد کافی وجود ندارد. در حال حاضر، هیچ شواهدی برای تعیین تاثیر اپلرنون بر پیامدهای معنی‌دار بالینی مانند مورتالیتی یا موربیدیتی در بیماران هیپرتانسیو در دسترس نیست. شواهد موجود در مورد عوارض جانبی ناکافی و دارای کیفیت پائین است، که نتیجه‌گیری را در مورد مضرات بالقوه مرتبط با درمان با اپلرنون در بیماران هیپرتانسیو غیر-ممکن می‌سازد.
اپلرنون (eplerenone) یک بلاکر گیرنده آلدوسترون (aldosterone) است که از لحاظ شیمیایی از اسپیرونولاکتون (spironolactone) مشتق شده است. در کانادا، این دارو به عنوان درمان کمکی برای کاهش مورتالیتی بیماران مبتلا به نارسایی قلبی که بر اساس انجمن بیماران قلبی نیویورک (New York Heart Association; NYHA) در نارسایی قلبی مزمن سیستولیک کلاس II یا اختلال عملکرد سیستولیک بطن چپ تشخیص داده شدند، ارائه شده است. هم‌چنین به عنوان درمان کمکی در درمان بیماران مبتلا به نارسایی قلبی پس از انفارکتوس میوکارد (myocardial infarction) استفاده می‌شود. علاوه بر این، برای درمان هیپرتانسیون خفیف و متوسط برای بیمارانی که نمی‌توانند به اندازه کافی با سایر عوامل درمان شوند، ارائه شده است. تعیین تاثیر بالینی تمام داروهای آنتی‌هیپرتانسیو از جمله آنتاگونیست آلدوسترون، برای حمایت از مصرف مداوم آنها برای هیپرتانسیون مهم است. هیچ یک از مرورهای سیستماتیک قبلی، تاثیر اپلرنون را روی موربیدیتی قلبی‌عروقی، مورتالیتی و میزان کاهش فشار خون در بیماران مبتلا به هیپرتانسیون مورد بررسی قرار نداده‌اند.
ارزیابی تاثیرات تک-درمانی اپلرنون در برابر دارونما (placebo) در درمان هیپرتانسیون اولیه در بزرگسالان. پیامدهای مورد نظر شامل مورتالیتی به هر علتی، رویدادهای قلبی‌عروقی (انفارکتوس میوکارد کشنده یا غیر-کشنده (معمول یا غیر-معمول))، رویدادهای مغزی (سکته‌های مغزی کشنده یا غیر-کشنده)، حوادث جانبی یا خروج از درمان به دلیل حوادث جانبی و فشار خون سیستولیک و دیاستولیک بودند.
ما پایگاه ثبت تخصصی هیپرتانسیون در کاکرین، CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase و دو پایگاه ثبت کارآزمایی را تا 3 مارچ 2016 جست‌وجو کردیم. ما منابع مطالعات بازیابی شده را برای شناسایی هرگونه مطالعه ازدست‌رفته در جست‌وجوی اولیه، به صورت دستی جست‌وجو کردیم. هم‌چنین داده‌های منتشر نشده را از طریق تماس با نویسندگان مسئول مطالعات وارد شده و شرکت‌های داروسازی که در انجام مطالعات مربوط به تک-درمانی اپلرنون برای هیپرتانسیون اولیه همکاری داشتند، جست‌وجو کردیم. این جست‌وجو محدودیت زبانی نداشت.
ما کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده با دارونما را وارد کردیم که به مطالعه بیماران مبتلا به هیپرتانسیون اولیه پرداخته بودند. مطالعات مربوط به افراد مبتلا به هیپرتانسیون ثانویه یا هیپرتانسیون مربوط به بارداری و مطالعاتی را که در آن شرکت‌کنندگان چندین داروی آنتی‌هیپرتانسیو دریافت کردند را از مرور خارج کردیم.
سه نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم نتایج جست‌وجوی مطالعاتی را که معیارهای ما را داشتند، مرور کردند. سه نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم، داده‌ها را استخراج کرده و کیفیت کارآزمایی را با استفاده از فرم استاندارد شده برای استخراج داده ارزیابی کردند. چهارمین نویسنده مستقل مرور، اختلافات یا عدم‌توافق‌ها را حل کرد. ما استخراج داده را انجام دادیم و با استفاده از فرمت استاندارد Covidence، داده‌ها را سنتز کردیم. تجزیهوتحلیل داده‌ها را با استفاده از نرم‌افزار Review Manager 5 انجام دادیم.
در مجموع، 1437 بیمار بزرگسال در پنج مطالعه گروهی موازی تصادفی‌سازی شده، با طول درمان بین 8 تا 16 هفته مشارکت کردند. دوزهای روزانه اپلرنون از 25 تا 400 میلی‌گرم در روز متغیر بود. متاآنالیز این مطالعات، کاهش 9.21 میلی‌متر جیوه در فشار خون سیستولیک (95% CI؛ 11.08- تا 7.34-؛ I2 = 58%) و کاهش 4.18 میلی‌متر جیوه در فشار خون دیاستولیک (95% CI؛ 5.03- تا 3.33-؛ I2 = 0%) را نشان داد (شواهد با کیفیت متوسط).
ممکن است در کاهش فشار خون سیستولیک، تاثیر واکنش دوز به اپلرنون در دوز 400 میلی‌گرم/روز وجود داشته باشد. با این حال، این یافته نامطمئن است، زیرا بر اساس نتایج یک مطالعه واحد وارد شده با شواهد با کیفیت پائین به دست آمده است. به طور کلی، به نظر نمی‌رسد که دوز پاسخ در کاهش فشار خون سیستولیک یا دیاستولیک به اپلرنون با دوزهای 50 تا 400 میلی‌گرم در روز، از نظر بالینی مهم باشد. به نظر نمی‌رسد که هیچ تفاوتی در تعداد بیمارانی که به علت حوادث جانبی از درمان صرف نظر کردند یا در تعداد بیماران دارای حداقل یک حادثه جانبی در گروه اپلرنون در مقایسه با دارونما وجود داشته باشد. با این حال، فقط در سه مورد از پنج مطالعه وارد شده، حوادث جانبی گزارش شد. بسیاری از مطالعات وارد شده دارای کیفیت متوسط بودند، زیرا ما حوزه‌های متعددی را در ارزیابی «خطر سوگیری (bias)»، در معرض خطر نامشخص تشخیص دادیم.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.