زایمان به نظر بسیاری از زنان دردناک میآید. درد با افزایش ترس و اضطراب، و اگر زن احساس از دست دادن کنترل را داشته باشد، تشدید میشود. برخی از زنان درد انقباضات را در سراسر رحم احساس میکنند، برخی دیگر آن را مانند درد شدید قاعدگی در پائین لگن احساس میکنند و برخی دیگر آن را به صورت درد شدید کمر مییابند (احتمالا به دلیل موقعیت قرارگیری جنین). پیشنهاد شده که تزریق مقادیر کمی آب استریل به داخل، یا زیر پوست ناحیه لگن ممکن است بتواند برخی از انواع درد زایمان را، به ویژه دردی را که در کمر احساس میشود، تسکین دهد. در اوج انقباضات، معمولا چهار تزریق برای کاهش احساس درد ناشی از خود تزریقها انجام شد.
در این مرور، به بررسی اثربخشی تزریق مقادیر کمی آب استریل پرداختیم که در چهار نقطه در ناحیه لگن زن هنگام زایمان تزریق میشود. در این مرور، هفت مطالعه با 766 شرکتکننده وارد شدند؛ چهار مورد از تزریق داخلجلدی، دو مورد از تزریق زیرجلدی، و یک مورد از هر دو روش تزریق استفاده کردند. همه مطالعات تزریق آب استریل را با تزریق سالین مقایسه کردند، در حالی که هیچکدام به مقایسه تزریق آب استریل با زنانی که از مهارتهای خود برای مدیریت درد هنگام زایمان استفاده کردند، نپرداخت. همچنین در این مطالعات، دیگر روشهای مدیریت درد زایمان مقایسه نشدند، زیرا این اطلاعات در دیگر مرورهای کاکرین موجود است.
هیچ شواهدی را با کیفیت خوب پیدا نکردیم که نشان دهد این تزریقهای ساده آب در مقایسه با تزریق ساده سالین میتوانند باعث سطح قابل توجهی از تسکین درد برای هر نوع دردی شوند که در طول زایمان ایجاد میشوند. زنان درد گذرا را در محل تزریق گزارش کردند. انجام پژوهشهای بیشتری در خصوص این روش احتمالی مدیریت درد زایمان مورد نیاز است.
پیامدهای گزارششده، امکان دستیابی به نتیجهگیری را برای عملکرد بالینی به شدت محدود میکنند. شواهد محکمی را مبنی بر موثر بودن آب استریل در کاهش کمردرد یا هر نوع درد دیگر زایمان نیافتیم. هیچ تفاوتی را نیز در روش زایمان یا دیگر پیامدهای مادر یا جنین پیدا نکردیم. برای تعیین کارآمدی آب استریل در تسکین درد زایمان، انجام مطالعات بیشتر، با ابعاد بزرگ و روششناسی دقیق مورد نیاز است.
تزریق داخلجلدی یا زیرجلدی آب استریل به سرعت به عنوان روشی برای تسکین درد حین زایمان محبوبیت پیدا کرده و بنابراین ضروری است که به درستی ارزیابی شود. تسکین کافی درد در زایمان برای زنان در سراسر جهان مهم است. تزریق آب استریل، هزینه کمی دارد، به تجهیزات ابتدایی نیاز دارد، و ظاهرا عوارض جانبی کمی ایجاد میکند. گفته میشود که این دارو برای تسکین درد زایمان موثر است.
تعیین کارآمدی تزریق آب استریل برای تسکین درد (هم درد انقباضی تیپیکال و هم کمردرد غیرقابل درمان) در طول زایمان در مقایسه با دارونما (placebo) (تزریق سالین ایزوتونیک) یا مداخلات غیردارویی، و شناسایی هرگونه تاثیر مرتبط بر روش و زمانبندی زایمان، یا بیخطری (safety) آن برای مادر و نوزاد.
پایگاه ثبت کارآزماییهای گروه بارداری و زایمان در کاکرین (30 می 2011)؛ MEDLINE، و EMBASE (ژانویه 2010 تا 30 می 2011)، را همراه با فهرست منابع در مطالعات بازیابیشده و مقالات مروری جستوجو کردیم.
مطالعات تصادفیسازی شده، دوسو کور (double blind) و کنترلشدهای را وارد این مرور کردیم که از تزریق آب استریل داخلجلدی یا زیرجلدی برای تسکین درد در طول زایمان استفاده کردند. هیچ محدودیتی در خصوص محل تولد، تعداد دفعات زایمان (parity)، عوامل خطر، سن، وزن، سن بارداری، یا مرحله زایمان اعمال نشد. مقایسهکنندههای بالقوه شامل دارونما (سالین) و مداخلات غیردارویی (مانند هیپنوتیزم یا بیوفیدبک) بودند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم به ارزیابی واجد شرایط بودن و کیفیت کارآزماییها و همچنین استخراج دادهها پرداختند. اختلافنظرها یا عدم قطعیتها را از طریق تبادل نظر با نویسنده سوم مرور حلوفصل کردیم. معیارهای پیامد اولیه عبارت بودند از تسکین درد به میزان حداقل 50% یا حداقل 30%، تسکین درد، برداشت کلی بیمار از تغییر وضعیت حداقل «خوب»، روش زایمان، میزان موربیدیتی و مورتالیتی پریناتال، عوارض مادر و عوارض جانبی. پیامدهای ثانویه نیز شامل تعداد زنان با هر میزان تسکین درد، استفاده از داروهای مسکّن نجات، و میانگین تسکین درد در گروههای درمان، بودند. قضاوتهای صریحی را در مورد سوگیریهای (bias) بالقوه در مطالعات انجام دادیم.
هفت مطالعه را با 766 شرکتکننده وارد این مرور کردیم: چهار مورد از تزریق داخلجلدی، دو مورد از تزریق زیرجلدی، و یک مورد از هر دو روش تزریق استفاده کردند. تمامی گزارشها صرفا به کمردرد در طول زایمان اشاره داشتند. کیفیت روششناسی (methodology) آنها خوب بود، اما چهار مطالعه به دلیل حجم نمونه کوچک گروههای درمانی، دادههای ناقص پیامد، و سوگیری عملکرد (performance bias)، در معرض خطر سوگیری بالا قرار داشتند.
همه مطالعات میانگین (mean) یا میانه (median) نمرات گروه درمان را گزارش کردند که نشاندهنده کاهش بیشتر درد با استفاده از آب استریل بود. با این حال، عدم توانایی در نشان دادن توزیع نرمال برای شدت یا تسکین درد، و استفاده از مقیاسهای مختلف، به این معنی است که انجام متاآنالیز مناسب نبود. هیچ مطالعهای پیامد اولیه کارآمدی درمان را که به صورت دو حالتی (dichotomous) بیان شد، گزارش نکرد. یک مطالعه، نمره خود-ارزیابی کاهش درد را به میزان 4/10 سانتیمتر یا بیشتر گزارش کرد؛ تعداد افرادی که این پیامد را با آب استریل داشتند (50% تا 60%)، بهطور قابل توجهی بیشتر از دارونما (20% تا 25%) بود.
هیچ تفاوت معنیداری میان آب استریل و سالین از نظر نرخ انجام زایمان سزارین (خطر نسبی (RR): 0.58؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.33 تا 1.02)، زایمان با کمک ابزار (RR: 1.31؛ 95% CI؛ 0.79 تا 2.18)، نیاز به آنالژزی نجات (RR: 0.86؛ 95% CI؛ 0.44 تا 1.69)، زمانبندی زایمان، یا نمرات آپگار (Apgar) وجود نداشت. دو مطالعه گزارش کردند که تعداد بیشتری از زنانی که با آب استریل درمان شدند، بعدا درخواست تسکین درد مشابهی خواهند داشت.
هیچ مطالعهای گزارشی را در مورد رضایت زنان از تسکین درد، احساس کنترل زنان در زایمان، رضایت زنان از تجربه زایمان، تعامل (اثر متقابل (interaction)) مادر/کودک، نرخ شیردهی، موربیدیتی مادر، پیامدهای طولانیمدت نوزاد، یا هزینهها ارایه نداد. عوارض جانبی دیگری به جز درد گذرا ناشی از تزریق گزارش نشد، که این درد با تزریق آب استریل تشدید شد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.