میگرن یک وضعیت پیچیده با انواع مختلفی از نشانهها است. ویژگی اصلی این وضعیت برای بسیاری از افراد، سردرد دردناک، و اغلب ناتوانکننده است. نشانههای دیگر شامل اختلال و تاری دید؛ حساسیت به نور، صدا و بو؛ احساس بیماری؛ و استفراغ است. میگرن از هر 8 نفر، 1 نفر را تحت تاثیر قرار میدهد که عمدتا زنان و در محدوده سنی 30 تا 50 سال هستند.
سوماتریپتان (sumatriptan) یکی از داروهای خانواده تریپتان (triptan) است که برای درمان حملات میگرنی استفاده میشود. این دارو به چهار روش مختلف تجویز میشود: از طریق دهان (خوراکی)، تزریق زیر-پوستی (زیر-جلدی)، اسپری بینی (داخل-بینی) و شیاف (رکتال). مرورهای جداگانه کاکرین برای هر یک از این مسیرهای تجویز این دارو، اطلاعاتی را در مورد اینکه سوماتریپتان در کاهش سردرد در بیش از 50,000 فرد مبتلا به میگرن چقدر خوب عمل میکند، ارائه دادند. برای سوماتریپتان خوراکی، زیر-جلدی و داخل-بینی مقدار زیادی اطلاعات از کارآزماییهایی با کیفیت خوب وجود داشت، اما اطلاعات نسبتا کمی در مورد تجویز رکتال آن به دست آمد.
این بررسی اجمالی نشان داد که یک دوز واحد تجویز شده از طریق هر یک از این روشها در تسکین سردرد میگرنی موثر است.
مسیر زیر-جلدی بهترین و بیشترین میزان تسکین درد را به همراه داشت، کاهش درد از سطح متوسط یا شدید به هیچ طی دو ساعت در تقریبا 6 مورد از هر 10 نفر (59%) که دوز 6 میلیگرمی مصرف کردند، در مقایسه با حدود 1 مورد از هر 7 نفر (15%) که دارونما مصرف کردند، مشاهده شد. شایعترین دوزهای سوماتریپتان خوراکی، رکتال و داخل-بینی نیز تسکین درد مفیدی را ارائه میدهند. دوز خوراکی 50 میلیگرم (کم-تاثیرترین دوز شایع مورد استفاده و مسیر ترکیبی) تقریبا در 3 مورد از هر 10 نفر (28%) در مقایسه با حدود 1 مورد از هر 10 نفر (11%) پس از دارونما، درد را بهطور کامل تسکین داد. سوماتریپتان زیر-جلدی نیز سریعترین اثر را داشت و طی یک ساعت پس از درمان، نسبت به دیگر روشهای تجویز، درد را در افراد بیشتری تسکین بخشید.
عوارض جانبی عموما با شدت خفیف یا متوسط، و کوتاهمدت با تزریق زیر-جلدی سوماتریپتان و دوزهای بالاتر سوماتریپتان خوراکی و داخل-بینی نسبت به دیگر ترکیبات دوز و مسیر تجویز شایعتر بود.
سوماتریپتان، بهعنوان یک درمان تسکیندهنده برای حملات میگرنی حاد موثر است، اما با عوارض جانبی بیشتری نسبت به دارونما همراه است. روش مصرف بر اثربخشی آن تاثیر میگذارد، به ویژه طی یک ساعت اول پس از تجویز. سوماتریپتان زیر-جلدی بیشترین اثربخشی را از نظر تسکین درد نشان میدهد، اما به ازای سطوح نسبتا بالایی از عوارض جانبی، و هزینه مالی بالا در مقایسه با دیگر روشها. اطلاعات بیشتر در مورد اثربخشی نسبی راههای مختلف تجویز برای پیامدهای مختلف باید به تصمیمگیری آگاهانه در مورد مناسب بودن سوماتریپتان به عنوان درمان میگرن و همچنین در مورد مناسبترین راه برای اجرای درمان برای بیماران فردی کمک کند.
میگرن یک وضعیت بسیار ناتوانکننده برای فرد است و پیامدهای گستردهای نیز برای جامعه، مراکز خدمات مراقبت سلامت و اقتصاد به همراه دارد. سوماتریپتان (sumatriptan) یک داروی تسکینبخش برای حملات میگرنی است که به خانواده تریپتان (triptan) تعلق دارد. این دارو به چهار روش مختلف تجویز میشود: خوراکی، زیر-جلدی، داخل-بینی و رکتال.
خلاصه کردن شواهد به دست آمده از چهار مرور مداخلهای کاکرین در مورد اثربخشی و تحملپذیری سوماتریپتان در درمان حملات میگرنی حاد در بزرگسالان از طریق چهار روش تجویز (خوراکی، زیر-جلدی، داخل-بینی و رکتال) در مقایسه با دارونما (placebo) و گروههای مقایسه فعال.
مرورهای وارد شده توسط نویسندگان این بررسی اجمالی نوشته شدهاند؛ هیچ جستوجوی بیشتری انجام نشد. همه مرورهای وارد شده بر اساس یک پروتکل استاندارد انجام شدند و مجموعه استانداردی را از پیامدها گزارش کردند. از هر مرور مجزا نتایجی را برای تسکین درد در سطوح مختلف و عوارض جانبی استخراج کردیم. هیچ مقایسه آماری بیشتری به عنوان بخشی از بررسی اجمالی انجام نشد. تمرکز بر مهمترین یافتهها برای دوزها و مسیرهای دارای مجوز در آمریکای شمالی یا اروپا بود (خوراکی 25 میلیگرم، 50 میلیگرم، 100 میلیگرم؛ زیر-جلدی 4 میلیگرم، 6 میلیگرم؛ داخل-بینی 5 میلیگرم، 10 میلیگرم، 20 میلیگرم؛ رکتال 25 میلیگرم).
مرورهای گنجانده شده دادههایی را برای 18 ترکیب دوز و مسیر تجویز مختلف در 52,236 شرکتکننده ارائه دادند. دادههای مربوط به پیامدهای اولیه مورد نظر عموما به خوبی گزارش شده و شامل تعداد کافی شرکتکننده برای اطمینان به نتایج بود، به جز مسیر تجویز رکتال، که در آن تعداد شرکتکنندگان کم بود.
تزریق زیر-جلدی موثرترین روش بوده، کاهش درد از وضعیت متوسط یا شدید تا بدون درد تا دو ساعت رخ داد، تقریبا 6 مورد از هر 10 نفر (59%) که 6 میلیگرم سوماتریپتان مصرف کردند، در مقایسه با تقریبا 1 مورد از هر 7 نفر (15%) که دارونما دریافت کردند؛ تعداد افراد مورد نیاز برای درمان (NNT) 2.3 بود (95% فاصله اطمینان: 2.1 تا 2.4)؛ 2522 شرکتکننده در آنالیز شرکت کردند. شایعترین دوز مصرفی سوماتریپتان خوراکی، رکتال و داخل-بینی نیز از نظر بالینی تسکین درد مفیدی را به همراه داشتند، دوز خوراکی 50 میلیگرم تقریبا در 3 مورد از هر 10 نفر (28%) در مقایسه با حدود 1 مورد از هر 10 نفر (11%) پس از دارونما درد را بهطور کامل تسکین داد (NNT برابر با 6.1 (5.5 تا 6.9) در 6447 شرکتکننده). تزریق زیر-جلدی تسکین درد سریعتری را نسبت به روشهای دیگر ایجاد کرد. مصرف زودهنگام دارو، زمانی که درد خفیف بود، موثرتر از انتظار برای متوسط یا شدید شدن درد بود.
موثرترین دوز سوماتریپتان برای هر روش تجویز برای پیامد تسکین سردرد (کاهش درد از سطح متوسط یا شدید به وضعیت هیچ یا خفیف) در دو ساعت عبارت بود از: 100 میلیگرم خوراکی (NNT مساوی 3.5 (3.2 تا 3.7) در 7811 شرکتکننده)، 6 میلیگرم زیر-جلدی (NNT مساوی 2.1 (2.0 تا 2.2) در 2738 شرکتکننده)، 20 میلیگرم داخل-بینی (NNT مساوی 3.5 (3.1 تا 4.1) در 2020 شرکتکننده)، و 25 میلیگرم رکتال (NNT مساوی 2.4 (1.9 تا 3.4) در 240 شرکتکننده).
عوارض جانبی عموما با شدت خفیف یا متوسط، کوتاهمدت و با تزریق زیر-جلدی سوماتریپتان و دوزهای بالاتر سوماتریپتان خوراکی و داخل-بینی نسبت به دیگر ترکیبات دوز و مسیر تجویز، شایعتر رخ دادند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.