محققان در سازمان همکاری کاکرین (Cochrane Collaboration) مروری را بر تاثیر استراتژیهای مختلف برای افزایش مالکیت مردم و استفاده از پشهبندهای آغشته به حشرهکش به منظور پیشگیری از ابتلا به مالاریا انجام دادند. در فوریه 2013 آنها 10 مطالعه مرتبط را شناسایی کردند. یافتههای آنها در زیر خلاصه میشوند.
مالاریا چیست و چگونه میتوان با استفاده از پشهبندهای آغشته به حشرهکش از ابتلا به آن پیشگیری کرد؟
مالاریا یک بیماری تهدید کننده زندگی است که توسط یک انگل ایجاد میشود. فرد در اثر گزش پشه حامل انگل، آلوده میشود. افراد مبتلا به مالاریا ممکن است نشانههایی مانند لرز، تب، استفراغ، اسهال و زردی داشته باشند. حدود 40% از جمعیت جهان در معرض خطر ابتلا به مالاریا هستند، که عمدتا در فقیرترین کشورها زندگی میکنند.
پشهبندهای آغشته به حشرهکش روی تخت قرار میگیرند و به عنوان مانعی میان حشرات و فرد خوابیده عمل میکنند. پشهبندها به حشرهکش آغشته میشوند، یک ماده شیمیایی که پشهها را میکشد یا دفع میکند و بهطور موثری از ابتلا به مالاریا پیشگیری میکند. این نوع پشهبندها هزینه زیادی داشته و یافتن راههایی برای اطمینان از اینکه افراد نیازمند به آنها دسترسی دارند، بسیار مهم است. حتی زمانی که افراد دارای پشهبند هستند، ممکن است همیشه از آن به درستی استفاده نکنند. برای موثر بودن، باید هر شب از پشهبند استفاده کرد. آنها همچنین باید به درستی آویزان شده و با حشرهکش کافی آغشته شوند. بررسی این موضوع مهم است که استراتژیهای مختلف نه تنها مالکیت افراد را افزایش میدهند، بلکه استفاده آنها را از پشهبند نیز بیشتر میکنند یا خیر.
آنچه این تحقیق میگوید:
مطالعات وارد شده در این مرور در آفریقا و هند انجام شدند. در پنج مورد از این مطالعات، به افراد پشهبندهای آغشته به حشرهکش رایگان داده شد، یا توانستند آنها را با قیمت یارانهای یا قیمت کامل بازار بخرند. در پنج مطالعه دیگر، به افراد در مورد نحوه استفاده صحیح از پشهبند آموزش داده شد، به عنوان مثال از طریق بازدید از منزل یا از طریق اطلاعات ارایه شده در رادیو، تلویزیون و در جامعه. مطالعات واردشده موارد زیر را نشان میدهند:
فراهم کردن رایگان پشهبندهای آغشته به حشرهکش:
- در مقایسه با ارایه پشهبند یارانهای یا پشهبند با قیمت کامل بازار، احتمالا تعداد افراد دارای پشهبند را افزایش میدهد.
- احتمالا منجر به تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در استفاده از پشهبند در مقایسه با ارایه پشهبند یارانهای یا پشهبندهای ارایه شده به قیمت کامل بازار میشود.
ارایه آموزش برای استفاده مناسب از پشهبندهای آغشته به حشرهکش:
- ممکن است تعداد بزرگسالان و کودکان زیر پنج سال استفادهکننده از پشهبند (خوابیدن زیر پشهبند) را افزایش دهد.
ارایه مشوقها برای تشویق به استفاده از پشهبندهای آغشته به حشرهکش:
- احتمالا منجر به تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در مالکیت یا استفاده از پشهبند در مقایسه با کسانی میشود که مشوقی دریافت نکردند.
یک عارضه جانبی احتمالی هنگام ارایه پشهبندهای آغشته به حشرهکشهای به صورت رایگان یا یارانهای ممکن است این باشد که دولتها و موسساتی که برای پشهبندها پرداخت میکنند، این پول را از مسائل اولویتدار دیگر خرج میکنند. با این حال، هیچ یک از مطالعات واردشده نشان ندادند که این مورد یا هر گونه عارضه جانبی دیگر رخ داد یا خیر.
پنج مطالعه تاثیر قیمت را بر مالکیت ITN بررسی کرده و شواهدی را با قطعیت متوسط یافتند که مالکیت میان گروههایی که ITN رایگان دریافت کردند، در مقایسه با گروههایی که ITN را به هر قیمتی خریداری کردند، بالاتر بود. از نظر اقتصادی، این بدان معناست که تقاضا برای ITNها با توجه به قیمت نوسان دارد. با این حال، هنگامی که ITN عرضه میشود، قیمت پرداختشده برای ITN احتمالا تاثیری اندک تا عدم تاثیر بر استفاده از آن دارد؛ چهار مطالعهای که به این پیامد پرداختند این فرضیه را تایید نکردند که افرادی که آنها را خریداری میکنند بیشتر از کسانی که آنها را بدون هیچ هزینهای دریافت میکنند، استفاده میکنند. مداخلات آموزشی برای ترویج استفاده از ITN تاثیر مثبت بیشتری دارد. با این حال، تاثیر انواع یا شدتهای مختلف آموزش، ناشناخته است.
مالاریا (malaria) یک بیماری انگلی تهدید کننده زندگی بوده و 40% از جمعیت جهان در مناطقی زندگی میکنند که تحت تاثیر مالاریا قرار دارند. پشهبندهای آغشته به حشرهکش (insecticide-treated bednets; ITNs) بهطور موثری از ابتلا به مالاریا پیشگیری میکنند، با این حال، موانعی برای استفاده از آنها وجود دارد.
ارزیابی شواهد در مورد اثربخشی استراتژیهای موجود که بر تحویل و استفاده مناسب از ITNها تمرکز دارند.
ما در EPOC Register of Studies؛ CENTRAL؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ HealthStar؛ CINAHL؛ PubMed؛ Science Citation Index؛ ProQuest Dissertations and Theses؛ African Index Medicus (AIM)؛ کتابخانه سازمان جهانی بهداشت و Information Networks for Knowledge
(WHOLIS)، LILACS، کتابخانه سلامت مجازی (VHL)، و سیستم اطلاعات کتابخانه سازمان جهانی بهداشت (WHOLIS) جستوجو کردیم. جستوجوهای اولیه در می 2011 انجام شده، و در مارچ 2012 و فوریه 2013 بهروز شدند. نویسندگان با سازمانها و افراد درگیر در برنامهها یا تحقیقات توزیع ITN تماس گرفتند تا ابتکارات فعلی، مطالعات یا دادههای منتشرنشده را شناسایی کرده و فهرست منابع مرورها و مطالعات مربوطه را جستوجو کنند.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده، کارآزماییهای تصادفیسازی نشده و کنترلشده، مطالعات کنترلشده قبل و بعد، و سریهای زمانی منقطع که به ارزیابی مداخلات متمرکز بر افزایش مالکیت و استفاده از ITN پرداختند، در نظر گرفته شدند. جمعیت مورد نظر، افراد ساکن در مناطق آندمیک مالاریا بودند.
دو نویسنده بهطور جداگانه، مطالعات شناساییشده را برای ورود غربالگری کردند. آنها دادهها را از مطالعات انتخابشده استخراج کرده و خطر سوگیری (bias) را ارزیابی کردند. در صورتی که توافق حاصل نشد، اختلاف نظر را از طریق بحث با نویسنده سوم مرور برطرف کردیم. میزان تاثیر و کیفیت شواهد مربوط به هر پیامد با استفاده از روش درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation; GRADE) ارزیابی شد.
از 3032 رکورد شناساییشده، 10 مطالعه در این مرور گنجانده شدند.
تاثیر هزینه ITN بر مالکیت آن:
چهار مطالعه شامل 4566 خانوار و مطالعه دیگر شامل 424 شرکتکننده، تاثیر قیمت ITN را بر مالکیت آن ارزیابی کردند. این مطالعات نشان میدهند که ارایه ITNهای رایگان در مقایسه با ITNهای یارانهای یا ITNهایی که با قیمت کامل بازار ارایه میشوند، احتمالا مالکیت آن را افزایش میدهد.
تاثیر هزینه ITN بر استفاده مناسب از آن:
سه مطالعه شامل 9968 خانوار و مطالعه دیگر شامل 259 نفر نشان دادند که احتمالا تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در استفاده از ITNها در صورت ارایه رایگان آنها، در مقایسه با ارایه ITNهای یارانهای یا ITNهای ارایه شده با قیمت کامل بازار، وجود دارد.
تحصیلات:
پنج مطالعه، شامل 12,637 خانوار، مداخلات آموزشی را در مورد استفاده از ITN ارزیابی کرده و به این نتیجه رسیدند که ارایه آموزش در مقایسه با عدم آموزش ممکن است تعداد بزرگسالان و کودکانی را که از ITN استفاده میکنند (خوابیدن زیر ITN) افزایش دهد.
یک مطالعه، شامل 519 خانوار، تاثیرات ارایه یک انگیزه (جایزه نامعلوم) را برای ترویج مالکیت و استفاده از ITN ارزیابی کرد و دریافت که ارایه مشوقها در مقایسه با عدم دریافت انگیزه احتمالا منجر به تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در مالکیت یا استفاده از ITNها میشود.
هیچکدام از مطالعات واردشده عوارض جانبی را گزارش نکردند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.