پیشینه
آسیب مغزی پس از سکته مغزی پیچیده بوده، و شامل هر دو نوع آسیب مستقیم و تأخیری می‌شود. اختلال در سطوح آهن موضعی ممکن است با تاخیر در آسیب مغزی مرتبط باشد. بنابراین، محدود کردن سمیت آهن یک هدف بالقوه در درمان افراد مبتلا به سکته مغزی به حساب می‌آید. داروهای شلات کننده آهن (iron-chelating drugs) قادر به اتصال به آهن اضافی در خون و در بافت موضعی هستند، و ممکن است تجمع آهن و آسیب مغزی مربوط به آهن را کاهش دهند. در مطالعات حیوانی نشان داده شده که داروهای شلات کننده آهن برای محافظت از سلول‌های مغزی پس از بروز سکته مغزی موثر هستند.
تاریخ جستوجو
جست‌وجوی به‌روز شده در 2 سپتامبر 2019 انجام شد.
ویژگی‌های مطالعه
ما دو کارآزمایی را با مجموع 333 شرکت‌کننده شناسایی کردیم، که اثربخشی این مداخله را بر پیامد بالینی خوب درمان با شلات کننده‌های آهن، دفروکسامین (deferoxamine)، برای سکته مغزی حاد بررسی کردند. هر دو کارآزمایی تأثیر این درمان را بر افراد مبتلا به خونریزی مغزی، زیرمجموعه‌ای از سکته مغزی حاد بررسی کردند.
نتایج کلیدی
با وجود محدودیتی که اجازه نداد مطالعات در هم ادغام شوند، داده‌ها هیچ تفاوتی را در پیامد نورولوژیکی خوب بین گروه‌ها نشان ندادند. هر دو مطالعه گزارش کردند که تجویز دفروکسامین بی‌خطر است. در یک مطالعه در گروه دفروکسامین، تشکیل ادم در اطراف هماتوم اندکی کاهش یافت، اما در مطالعه دیگر این یافته دیده نشد.
قطعیت شواهد
قطعیت شواهد برای استفاده از دفروکسامین در جهت بهبود پیامد نورولوژیکی در خونریزی خودبهخودی داخل مغزی، پائین است. این نتیجه‌گیری بر اساس دو مطالعه کوچک با پیگیری کوتاه‌مدت، و با تفاوت‌هایی در معیار پیامد به دست آمد. شواهد محدودی در مورد عوارض جانبی در دسترس بود. ارزش افزوده درمان با شلات کننده‌های آهن در افراد مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک یا خونریزی زیرعنکبوتیه‌ای (subarachnoid) ناشناخته باقی می‌ماند.
ما دو RCT واجد شرایط را برای ارزیابی شناسایی کردیم. ما نتوانستیم هیچ مزیتی را از تجویز شلاتورهای آهن در خونریزی داخل مغزی خودبهخودی نشان دهیم. ارزش افزوده درمان با شلات کننده‌های آهن در افراد مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک یا خونریزی زیرعنکبوتیه‌ای (subarachnoid) ناشناخته باقی می‌ماند.
سکته مغزی یا استروک دومین علت اصلی مرگ‌ومیر و مهم‌ترین عامل موربیدیتی در سراسر جهان محسوب می‌شود. مطالعات بالینی گذشته‌نگر و حیوانی، اثرات محافظتی نورونی را با شلاتورهای آهن در افراد مبتلا به استروک هموراژیک یا ایسکمیک نشان داده‌اند. این اولین به‌روزرسانی از نسخه اصلی مطالعه مروری کاکرین است که در سال 2012 منتشر شد.
ارزیابی اثربخشی و ایمنی داروهای شلات کننده آهن در افراد مبتلا به استروک حاد.
ما پایگاه ثبت کارآزمایی‌های گروه استروک در کاکرین (2 سپتامبر 2019)، پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL) (کتابخانه کاکرین 2019، شماره 9؛ 2 سپتامبر 2019)، MEDLINE Ovid (2 سپتامبر 2019)، Embase Ovid (2 سپتامبر 2019)، و Science Citation Index (2 سپتامبر 2019) را جستوجو کردیم. ما هم‌چنین پایگاه‌های ثبت کارآزمایی‌های در حال انجام را بررسی کردیم.
کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (randomised controlled trials; RCTs) را از تجویز شلاتورهای آهن در مقابل عدم استفاده از شلاتورهای آهن یا تجویز دارونما (placebo) در درمان استروک حاد، از جمله هموراژی ساب‌آراکنوئید، وارد کردیم.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم نتایج جستوجو را غربالگری کردند. ما متن کامل مطالعات بالقوه مرتبط را به دست آوردیم و آنها را از نظر واجد شرایط بودن، ارزیابی کردیم. خطر سوگیری (bias) را با استفاده از ابزار «خطر سوگیری» کاکرین، و قطعیت شواهد را با استفاده از رویکرد درجهبندی توصیه، ارزیابی، توسعه و ارزشیابی (GRADE) بررسی کردیم.
دو RCT (333 شرکت‌کننده)، واجد شرایط برای ورود به مرور بودند؛ هر دو، عامل شلات کننده آهن دفروکسامین (deferoxamine) را در برابر دارونما مقایسه کردند. هر دو مطالعه شرکت‌کنندگان مبتلا به هموراژی خودبهخودی داخل مغزی را ارزیابی کردند. یک مطالعه را با خطر پائین سوگیری، و دیگری را با منابع بالقوه سوگیری تشخیص دادیم.
داده‌های محدود و ناهمگون اجازه متاآنالیز پارامترهای پیامد را نداد. شواهد نشان می‌دهد که تجویز دفروکسامین ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در مرگ‌ومیر ایجاد کند (8% با دارونما در مقابل 8% با دفروکسامین در 180 روز؛ 1 RCT؛ 291 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین). این RCTها حاکی از آن هستند که ممکن است تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در پیامد عملکرد خوب (نمره در مقیاس Rankin اصلاح شده، 0 تا 2) بین گروه‌ها در 30، 90 و 180 روز وجود داشته باشد (دارونما در مقابل دفروکسامین: 67% در مقابل 57% در 30 روز و 36% در مقابل 45% در 180 روز؛ 2 RCT؛ 333 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین). یک RCT پیشنهاد می‌کند که تجویز دفروکسامین ممکن است تعداد عوارض جانبی جدی یا مرگ‌ومیر را افزایش ندهد (دارونما در مقابل دفروکسامین: 33% در مقابل 27% در 180 روز؛ خطر نسبی (RR): 0.81؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.57 تا 1.16؛ 1 RCT؛ 291 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین). هیچ اطلاعاتی در مورد مرگ‌ومیر در طول دوره درمان در دسترس نبود. دفروکسامین می‌تواند منجر به تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در پیشرفت نمرات مقیاس استروک موسسه سلامت ملی از سطح پایه تا 90 روز شود (دارونما در مقابل دفروکسامین: 13 تا 4 در مقابل 13 تا 3؛ P = 0.37؛ 2 RCT؛ 333 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین). دفروکسامین احتمالا ادم نسبی اطراف خونریزی داخل مغزی را در 15 روز کاهش می‌دهد (دارونما در مقابل دفروکسامین: 1.91 در مقابل 10.26؛ 0.042 = P؛ 2 RCT؛ 333 شرکت‌کننده؛ شواهد با قطعیت پائین). هیچ یک از مطالعات کیفیت زندگی بیماران را گزارش نکردند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.