داروی کولسولام (colesevelam) در ابتدا برای درمان هیپرلیپیدمی (سطوح بالای لیپید خون) در دهه 2000 تایید شد، اما نشان داده شده که سطح قند خون را نیز بهبود میبخشد. بنابراین، نقش آن را در مدیریت دیابت نوع 2 بررسی کردیم. در مجموع 1450 بیمار در شش مطالعه در مورد کولسولام شرکت کردند. مطالعات 8 تا 26 هفته طول کشیدند. فقط یک مطالعه کوچک کولسولام را مستقیما با دارونما (placebo) مقایسه کرد، پنج مطالعه دیگر ترکیب کولسولام و دیگر عوامل ضددیابت را در مقابل ترکیبی از دارونما با دیگر داروهای ضددیابت بررسی کردند. هیچ دو مطالعهای با گروه مداخله و مقایسه مشابه وجود نداشت. هنگامی که کولسولام به دیگر داروهای ضددیابت اضافه شد، بهبودهایی را در کنترل گلوکز و چربی خون نشان داد. با این حال، تفکیک تاثیرات کولسولام از دیگر داروهای ضددیابت مورد استفاده دشوار است، زیرا فقط یک مطالعه کولسولام را با دارونما مقایسه کرد. همین امر در مورد عوارض جانبی نیز صادق است: سه مطالعه فقط در مورد چند اپیزود غیرشدید از هیپوگلیسمی گزارش شدهاند، و هیچ عارضه جانبی جدی دیگری مشاهده نشد. هیچ مطالعهای مرگومیر؛ عوارض دیابت نوع 2 مانند بیماری چشم، بیماری کلیوی، حمله قلبی و سکته مغزی؛ کیفیت زندگی مرتبط با سلامت؛ پیامدهای عملکردی و هزینههای درمان را بررسی نکرد. بنابراین، دستیابی به دادههای طولانیمدت در مورد اثربخشی و بیخطری (safety) مصرف کولسولام ضروری است.
افزودن کولسولام به داروهای ضددیابت تاثیرات قابل توجهی را بر کنترل قند خون نشان داد. با این حال، مطالعات محدودی از ترکیبات مختلف کولسولام/داروی ضددیابت در دسترس هستند. دستیابی به اطلاعات بیشتر در مورد نسبت خطر-مزیت درمان با کولسولام برای ارزیابی تاثیرات طولانیمدت، به ویژه در مدیریت خطرات قلبیعروقی و همچنین کاهش عوارض میکروواسکولار و ماکروواسکولار دیابت نوع 2 ضروری است. علاوه بر این، دادههای طولانیمدت در مورد کیفیت زندگی مرتبط با سلامت و مورتالیتی به هر علتی (all-cause mortality) نیز باید بررسی شوند.
کولسولام (colesevelam) یک مهارکننده اسید صفراوی نسل دوم است که هم بر سطح گلوکز و هم بر سطوح چربی خون تاثیر میگذارد. این درمان، یک رویکرد امیدوارکننده را برای کنترل قند و چربی بهطور همزمان ارایه میدهد.
ارزیابی تاثیرات مصرف کولسولام در درمان دیابت ملیتوس نوع 2.
چندین بانک اطلاعاتی الکترونیکی، از جمله کتابخانه کاکرین (شماره 1، 2012)؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ CINAHL؛ LILACS؛ OpenGrey و بانک اطلاعاتی Proquest Dissertations and Theses (همگی تا ژانویه 2012)، همراه با جستوجوهای دستی، بررسی شدند. از هیچ محدودیت زبانی استفاده نشد.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (randomised controlled trials; RCTs) را وارد کردیم که کولسولام را با یا بدون دیگر داروهای هیپوگلیسمی خوراکی، با دارونما (placebo) یا یک مداخله کنترل با یا بدون داروهای خوراکی کاهشدهنده قند خون مقایسه کردند.
دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم کارآزماییها را انتخاب کرده و دادهها را استخراج کردند. خطر سوگیری (bias) کارآزماییها را با استفاده از پارامترهای تصادفیسازی، پنهانسازی تخصیص (allocation concealment)، کورسازی (blinding)، کامل بودن دادههای پیامد، گزارشدهی انتخابی (selective reporting) و دیگر منابع بالقوه سوگیری، ارزیابی کردیم.
شش RCT، از 8 تا 26 هفته، که 1450 شرکتکننده را بررسی کردند، معیارهای ورود را داشتند. در مجموع، خطر سوگیری این کارآزماییها نامشخص یا در سطح بالا بود. همه RCTها تاثیرات کولسولام را با یا بدون دیگر درمانهای دارویی ضددیابت فقط با دارونما (یک مطالعه) یا همراه با درمانهای دارویی ضددیابت مقایسه کردند. مصرف کولسولام همراه با داروهای ضددیابت کمکی، کاهش معنیداری را از نظر آماری در گلوکز خون ناشتا نشان داد (تفاوت میانگین (MD): 15- میلیگرم/دسیلیتر؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 22- تا 8-، P < 0.0001؛ 1075 شرکتکننده، 4 کارآزمایی، هیچیک از کارآزماییها با خطر پائین سوگیری در همه حوزهها نبودند). همچنین کاهشی در هموگلوبین گلیکوزیله A1c (یا HbA1c) به نفع کولسولام گزارش شد (MD؛ 0.5-%؛ 95% CI؛ 0.6- تا 0.4-؛ P < 0.00001؛ 1315 شرکتکننده، 5 کارآزمایی، هیچیک از کارآزماییها با خطر پائین سوگیری در همه حوزهها نبودند). با این حال، یک کارآزمایی که کولسولام را با دارونما به تنهایی مقایسه کرد (33 شرکتکننده)، تفاوت معنیداری را از نظر آماری میان دو بازو نشان نداد - در واقع، در هر دو بازو HbA1c افزایش یافت. مصرف کولسولام همراه با داروهای ضددیابت کمکی، کاهش قابل توجهی را از نظر آماری در کلسترول لیپوپروتئین با چگالی پائین (LDL) نشان داد (MD؛ 13- میلیگرم/دسیلیتر؛ 95% CI؛ 17- تا 9-؛ P < 0.00001؛ 886 شرکتکننده، 4 کارآزمایی، هیچیک از کارآزماییها با خطر پائین سوگیری در همه حوزهها نبودند). اپیزودهای هیپوگلیسمی غیرشدید به ندرت مشاهده شدند. هیچ عارضه جانبی جدی دیگری گزارش نشد. هیچ شواهدی از مشکلات بیماری، عوارض، مرگومیر، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت و هزینهها به دست نیامد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.