اسکیزوفرنی یک بیماری روانی شدید است که در آن افراد «نشانه‌های مثبت» (مانند شنیدن صداها، دیدن چیزها و داشتن باورهای عجیب و غریب) و «نشانه‌های منفی» (مانند خستگی، بی‌تفاوتی و از دست دادن احساسات) را نشان می‌دهند.
داروهای ضدروان‌پریشی یا آنتی‌سایکوتیک درمان اصلی اسکیزوفرنی بوده و می‌توانند به داروهای قدیمی (تیپیکال یا نسل اول) و داروهای جدیدتر (آتیپکال یا نسل دوم) دسته‌بندی شوند، و در این گروه‌ها می‌توانید داروهای ضدروان‌پریشی با قدرت پائین (low-potency) یا قدرت بالا (high-potency) داشته باشید. پرفنازین (perphenazine) یک داروی ضدروان‌پریشی نسل اول با قدرت بالا است. روان‌پزشکان و متخصصان سلامت، معمولا داروهای ضدروان‌پریشی با قدرت پائین را در درمان اسکیزوفرنی، کم‌اثرتر از داروهای ضدروان‌پریشی پرقدرت می‌دانند؛ آنها همچنین در عوارض جانبی متفاوت هستند. داروهای ضدروان‌پریشی با قدرت پائین اغلب باعث خواب‌آلودگی و فشار خون پائین می‌شوند در حالی که داروهای ضدروان‌پریشی با قدرت بالا اغلب باعث اختلالات حرکتی مانند بی‌قراری، لرزش و تکان خوردن می‌شوند. نمونه‌های معمول از داروهای ضدروان‌پریشی با قدرت پائین عبارتند از کلرپرومازین (chlorpromazine)، کلرپروتیکسن (chlorprothixene)، تیوریدازین (thioridazine) یا لوومپرومازین (levomepromazine).
هدف این مرور، مقایسه داروی ضدروان‌پریشی نسل اول پرفنازین با داروهای ضدروان‌پریشی نسل اول با قدرت پائین است. جست‌وجو برای یافتن کارآزمایی‌ها در سال 2010 انجام شد. چهار کارآزمایی که در مجموع 365 نفر را تصادفی‌سازی کردند، وارد شدند. مطالعات پرفنازین را با کلرپرومازین، تیوریدازین و لوومپرومازین مقایسه کردند. به‌طور کلی، کارآزمایی‌ها با کیفیت پائین، گزارش‌دهی ضعیف و در مقیاس کوچک بودند. نویسندگان مرور، کیفیت شواهد را برای پیامدهای اصلی در سطح متوسط تا بسیار پائین رتبه‌بندی کردند.
مشخص شد که پرفنازین نسبت به داروهای ضدروان‌پریشی نسل اول با قدرت پائین، از نظر بالینی برتری نداشت، اما به احتمال زیاد باعث بی‌قراری حرکتی (akathisia) (بی قراری درونی و ناتوانی در نشستن) شد. تصور می‌شود که داروهای ضدروان‌پریشی نسل اول با قدرت پائین بیشتر باعث ایجاد عوارض جانبی مانند آرام‌بخشی و افت فشار خون می‌شوند، اما شواهد حاصل از این مرور نشان داد افرادی که پرفنازین مصرف کردند، به همان اندازه افرادی که با داروهای ضدروان‌پریشی نسل اول درمان شدند، دچار افت فشار خون شده و هیچ اطلاعاتی برای آرام‌بخشی در دسترس نبود. دیگر پیامدها، مانند بستری مجدد در بیمارستان، هزینه‌ها، روزهای سالم و کیفیت زندگی در مطالعات مورد توجه قرار نگرفتند.
تا زمانی که مطالعات جدیدتر و بهتر انجام نشوند، نمی‌توان در مورد برتری یا عدم برتری پرفنازین نسبت به داروهای ضدروان‌پریشی نسل اول با قدرت پائین نتیجه‌گیری کرد.
این خلاصه به زبان ساده توسط مصرف‌کننده «بنجامین گری» (Benjamin Gray)، از Rethink Mental Illness نوشته شده است.
نتایج، برتری اثربخشی پرفنازین با قدرت بالا را در مقایسه با داروهای آنتی‌سایکوتیک نسل اول با قدرت پائین نشان نمی‌دهند. شواهدی وجود دارد که پرفنازین بیشتر باعث بی‌قراری حرکتی می‌شود و احتمال کمتری برای ایجاد سمیّت شدید دارد، اما اکثر نتایج مربوط به عوارض جانبی، مبهم بودند. تعداد مطالعات و کیفیت مطالعات پائین است، با کیفیت شواهد برای پیامدهای اصلی از متوسط تا بسیار پائین، بنابراین شواهد تصادفی‌سازی بیشتری برای نتیجه‌گیری مورد نیاز است.
داروهای آنتی‌سایکوتیک (antipsychotic) یا ضدروان‌پریشی درمان اصلی اسکیزوفرنی (schizophrenia) را تشکیل می‌دهند. دستورالعمل‌های درمانی بیان می‌کنند که هیچ تفاوتی در اثربخشی انواع داروهای آنتی‌سایکوتیک نسل اول وجود ندارد، با این حال، داروهای آنتی‌سایکوتیک نسل اول با قدرت پائین، نسبت به ترکیبات نسل اول با قدرت بالا، گاهی از نظر پزشکان کارآمدی کمتری دارند، و همچنین به نظر می‌رسد که در عوارض جانبی متفاوت هستند.
مرور تاثیرات پرفنازین (perphenazine) نسل اول با قدرت بالا در مقایسه با داروهای آنتی‌سایکوتیک نسل اول با قدرت پائین، در مدیریت بالینی افراد مبتلا به اسکیزوفرنی.
پایگاه ثبت کارآزمایی‌های گروه اسکیزوفرنی در کاکرین را جست‌وجو کردیم (اکتبر 2010).
همه کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده‌ای (randomised controlled trials; RCTs) را وارد کردیم که پرفنازین را با داروهای آنتی‌سایکوتیک نسل اول دارای قدرت پائین در درمان افراد مبتلا به اسکیزوفرنی یا سایکوزهای شبه-اسکیزوفرنی مقایسه کردند.
داده‌ها را جداگانه استخراج کردیم. برای داده‌های دو حالتی (dichotomous data)، خطر نسبی (RR) و 95% فاصله اطمینان (CI) آنها را بر اساس قصد درمان (intention-to-treat; ITT) و با استفاده از مدل اثرات تصادفی (random-effects model) محاسبه کردیم.
این مرور در حال حاضر شامل چهار کارآزمایی تصادفی‌سازی شده مرتبط با 365 شرکت‌کننده است. حجم نمونه مطالعات واردشده میان 42 و 158 شرکت‌کننده، با طول دوره مطالعه بین یک و چهار ماه بود. به‌طور کلی، روش‌های تولید توالی (sequence generation) و پنهانسازی تخصیص (allocation concealment)، ضعیف گزارش شدند. اکثر مطالعات با خطر پائین سوگیری (bias) از نظر کورسازی (blinding) رتبه‌بندی شدند. به‌طور کلی، سوگیری ریزش نمونه (attrition bias) در مطالعات، بالا بود.
تاثیرات مصرف پرفنازین و داروهای آنتی‌سایکوتیک با قدرت پائین از نظر پیامد اولیه - پاسخ به درمان، مشابه به نظر می‌رسیدند (پرفنازین: 58%، داروهای آنتی‌سایکوتیک با قدرت پائین: 59%، 2 RCT؛ n = 138؛ RR: 0.97؛ 95% CI؛ 0.74 تا 1.26؛ شواهد با کیفیت متوسط ). همچنین هیچ شواهد بارزی مبنی بر وجود تفاوت در قابلیت پذیرش درمان، بر اساس تعداد شرکت‌کنندگانی که به هر دلیلی مطالعات را زودتر ترک کردند، به دست نیامد، با این حال نتایج دقیق نبودند (پرفنازین: 30%، داروهای آنتی‌سایکوتیک با قدرت پائین: 28%، 3 RCT؛ n = 323؛ RR: 0.78؛ 95% CI؛ 0.35 تا 1.76، شواهد با کیفیت بسیار پائین ).
تعداد کمی از مطالعات برای پیامدهایی وجود داشت که دچار حداقل یک عارضه جانبی (پرفنازین: 33%، داروهای آنتی‌سایکوتیک با قدرت پائین: 47%، 2 RCT؛ n = 165؛ RR: 0.83؛ 95% CI؛ 0.36 تا 1.95، شواهد با کیفیت پائین ) و دچار حداقل یک اختلال حرکتی (پرفنازین: 22%، داروهای آنتی‌سایکوتیک نسل اول با قدرت پائین: 0%، 1 RCT؛ n = 69؛ RR: 15.62؛ 95% CI؛ 0.94 تا 260.49، شواهد با کیفیت پائین ) شدند، و فواصل اطمینان برای تاثیرات برآورد شده، تفاوت‌های مهم را رد نکردند. بی‌قراری حرکتی (akathisia) در گروه پرفنازین بیشتر بود (پرفنازین: 25%، داروهای آنتی‌سایکوتیک با قدرت پائین: 22%، 2 RCT؛ n = 227؛ RR: 9.45؛ 95% CI؛ 1.69 تا 52.88)، در حالی که سمیّت شدید ناشی از مصرف دارو در این گروه کمتر گزارش شد (پرفنازین: 42%، داروی آنتی‌سایکوتیک با قدرت پائین: 69%، 1 RCT؛ n = 96؛ RR: 0.61؛ 95% CI؛ 0.41 تا 0.89).
سه مورد مرگ در گروه با قدرت پائین تا چهار ماه رخ داد، اما تفاوت میان گروه‌ها معنی‌دار نبود (پرفنازین: 0%، داروهای آنتی‌سایکوتیک با قدرت پائین 2%، 1 RCT؛ n = 96؛ RR: 0.14؛ 95% CI؛ 0.01 تا 2.69، شواهد با کیفیت متوسط ). هیچ داده‌ای برای پیامدهای از پیش تعیین‌شده، یعنی آرام‌بخشی یا کیفیت زندگی، در دسترس نبود. داده‌ها برای پیامدهای دیگر مانند عود، استفاده از خدمات، هزینه‌ها و رضایت از مراقبت در دسترس نبودند.
نرخ‌های رویداد گزارش‌شده به جمع‌های ساده اشاره می‌کنند و بر اساس RRها نیستند.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.