پیشینه
کانولاسیون (cannulation) داخل وریدی برای تست‌های خونی یا درمانی، پروسیجری شایع و اغلب دردناک است. از اسپری‌های ویپوکولانت یا «اسپری‌های سرد» برای کاهش درد پیش از ورود سوزن استفاده می‌شود. ویپوکولانت‌ها به خصوص به دلیل تاثیرات سریع آنها (چند ثانیه)، نسبت به دیگر روش‌های تسکین دهنده درد، منفعت‌های بسیاری دارند.
شواهدی را مرور کردیم که چگونگی تاثیر ویپوکولانت‌ها را بر کاهش درد حاصل از ورود سوزن هنگام جاگذاری کانولای داخل وریدی نشان می‌داد. شواهد تا می 2015 به‌روز است.
نتایج
نه مطالعه با 1070 شرکت‌کننده را شناسایی کردیم، این مطالعات، استفاده از ویپوکولانت‌ها را با اسپری دارونما (placebo) یا بدون اسپری در کودکان و بزرگسالانی که در هر مرکز مراقبت سلامت کانولاسیون داخل وریدی شدند، مقایسه کردند. پژوهشگران در سه مطالعه سرمایه‌گذاری‌شان را از یک منبعی به دست آوردند که دخالت آن در طرح مطالعه و آنالیز گزارش نشد. سازندگان ویپوکولانت برای دو مطالعه اسپری‌های ویپوکولانت و دارونما تهیه کردند، و این عمل نه در طرح مطالعه و نه در آنالیز نتایج دخالت داده نشد.
دریافتیم که ویپوکولانت‌ها احتمالا درد حین کانولاسیون داخل وریدی را کاهش می‌دهند و نه انجام کانولاسیون را مشکل می‌کنند و نه باعث عوارض جانبی می‌شوند. یادآور شدیم که استفاده از ویپوکولانت‌ها باعث کمی ناراحتی می‌شود، اما استفاده از آنها درد را کاهش می‌دهد. با استفاده از یک طیف امتیازی درد از 0 تا 100 میلی‌متر (0 = بدون درد و 100 = بدترین درد ممکن)، دریافتیم که نمرات میانگین درد به اندازه 12.5 میلی‌متر در شرکت‌کنندگانی که برای آنها از اسپری ویپوکولانت استفاده شد، کاهش پیدا می‌کند.
کیفیت شواهد
به طور کلی، کیفیت شواهد به جای بالا، در سطح متوسط بود. اما، کنار گذاشتن مطالعات با کیفیت کمتر، نتایج این مرور را به طور اساسی تغییر نداد.
شواهد با کیفیت متوسط نشان می‌دهد که استفاده فوری از یک ویپوکولانت پیش از کانولاسیون داخل وریدی درد حین این پروسیجر را کاهش می‌دهد. استفاده از ویپوکولانت نه سختی کانولاسیون را افزایش می‌دهد نه باعث عوارض جانبی می‌شود، اما حین استفاده با ناراحتی خفیفی همراه است.
کانولاسیون (cannulation) داخل وریدی یک پروسیجر دردناک است که باعث پرخاشگری و استرس می‌شود. با تزریق بی‌حسی موضعی می‌توان حین کانولاسیون درد را از بین برد، اما این کار پروسیجر دردناکی است. کرم‌های ضد-درد موضعی برای اثربخشی به 30 تا 90 دقیقه زمان نیاز دارد. یک ضد-درد موضعی با سرعت اثر بیشتر، سرعت بررسی و درمان را افزایش می‌دهد. در این مرور از ویپوکولانت‌ها استفاده شده، اما مطالعات، نتایج ترکیبی را گزارش کرده‌اند.
تعیین تاثیرات ویپوکولانت‌ها بر درد حاصل از کانولاسیون داخل وریدی در بزرگسالان و کودکان. بررسی متغیرهایی که ممکن است کارایی ویپوکولانت‌ها را تحت تاثیر قرار دهد، شامل موارد زیر هستند: زمان لازم برای به کار بردن، فاصله از پوست و زمان تا کانولاسیون. بررسی عوارض جانبی ناشی از استفاده از ویپوکولانت‌ها.
برای این مرور، پایگاه ثبت مرکزی کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ منابع علمی سلامت آمریکای لاتین و کارائیب (LILACS)؛ Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature (CINAHL)؛ شبکه علمی موسسه اطلاعات علمی (ISI)، Web of Science و بانک‌های اطلاعاتی http://clinicaltrials.gov/؛ http://www.controlled-trials.com/و http://www.trialscentral.org/را تا 1 می 2015 جست‌وجو کردیم. هیچ محدویت زبانی اعمال نکردیم. هم‌چنین فهرست منابع مقالات وارد شده را به طور اجمالی بررسی کردیم.
تمامی کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل شده (RCTs) کورسازی شده و کورسازی نشده‌ای را وارد مرور کردیم که هر نوع ویپوکولانت را با دارونما (placebo) یا یک کنترل کننده برای کاهش درد حین کانولاسیون داخل وریدی در بزرگسالان و کودکان مقایسه کرده‌اند.
سه نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم کیفیت کارآزمایی را بررسی و داده‌ها را استخراج کردند؛ با نویسندگان مطالعه برای کسب اطلاعات بیشتر تماس گرفتند و مطالعات وارد شده را برای خطر سوگیری (bias) بررسی کردند. داده‌های مربوط به پیامد اولیه یعنی درد حین کانولاسیون، و برای پیامدهای ثانویه یعنی درد همراه با استفاده از ویپوکولانت، نرخ موفقیت در اولین تلاش برای کانولاسیون داخل وریدی، عوارض جانبی و رضایت شرکت‌کنندگان، گردآوری و آنالیز کردیم. آنالیزهای زیر-گروه برای پیامد اولیه به جهت بررسی تفاوت‌های مبتنی بر سن شرکت‌کننده، نوع ویپوکولانت مورد استفاده، زمان استفاده از ویپوکولانت و وضعیت بالینی (اورژانس در برابر الکتیو) انجام دادیم. از متاآنالیز مدل اثرات-تصادفی (random-effects model meta-analysis) در RevMan 5.3 استفاده کردیم و با آزمون نمودار انباشت (forest plot) و محاسبه آماره I2 ناهمگونی را بین کارآزمایی‌ها بررسی کردیم.
نه مطالعه مناسب با 1070 شرکت‌کننده را پیدا کرده و روی آنها آنالیزهای کیفی انجام دادیم. برای پیامد اولیه (درد حین کانولاسیون داخل وریدی) در متاآنالیز، هشت مطالعه با 848 شرکت‌کننده را وارد کردیم. استفاده از ویپوکولانت باعث کاهش امتیازهای درد شد که به صورت یک مقیاس آنالوگ بصری خطی 100میلی‌متری (VAS 100) در مقایسه با کنترل‌ها اندازه‌گیری شد ( تفاوت‌های بین میانگین 12.5- میلی‌متر؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 18.7- تا 6.4- میلی‌متر؛ شواهد با کیفیت متوسط). مطالعه‌ای را که هیچ تاثیراتی از مداخله را نشان نداد، در متاآنالیز قرار ندادیم.
استفاده از ویپوکولانت باعث افزایش امتیاز درد در زمان استفاده شد که با VAS 100 در مقایسه با کنترل‌ها اندازه‌گیری شد (تفاوت بین میانگین: 6.3 میلی‌متر؛ 95% CI؛ 2.2 تا 10.3 میلی‌متر؛ چهار مطالعه؛ 461 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت بالا) و در موفقیت اولین تلاش در مقایسه با کنترل‌ها باعث هیچ تفاوتی نشد (خطر نسبی (RR): 1.00؛ 95% CI؛ 0.94 تا 1.06؛ شش مطالعه؛ 812 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت متوسط). هشت عارضه جانبی مینور را که در 279 شرکت‌کننده گزارش شد، ثبت کردیم (تفاوت خطر (RD)؛ 0.03؛ 95% CI؛ 0 تا 0.05؛ پنج مطالعه؛ 551 شرکت‌کننده؛ شواهد با کیفیت پائین).
خطر سوگیری (bias) کلی در مطالعات مجزا، با سوگیری پُر-خطر برای سوگیری تشخیصی و عملکرد در چهار مطالعه، بین پائین و بالا بود. آنالیز حساسیت نشان داد که کنار گذاشتن مطالعات با خطر سوگیری بالا یا نامشخص، نتایج این مرور را تغییر نمی‌دهد.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.