کم‌آبی بدن به دلیل از دست دادن آب در نتیجه نوشیدن بسیار کم مایعات رخ می‌دهد. این وضعیت در افراد مسن شایع بوده و با افزایش خطر ابتلا به بسیاری از مشکلات سلامت همراه است. خواستیم بدانیم که تست‌های ساده (مانند تورگور پوست (skin turgor)، خشکی دهان، رنگ ادرار و امپدانس بیوالکتریکی (bioelectrical impedance)) می‌توانند به ما بگویند که یک فرد مسن (حداقل 65 سال) به اندازه کافی آب می‌نوشد یا خیر. در این مرور، 67 تست مختلف را ارزیابی کردیم، اما هیچ تستی به صورت هم‌سو و سازگار برای تشخیص اینکه افراد مسن به اندازه کافی آب می‌نوشند یا دچار کم‌آبی هستند، مفید نبود. برخی از تست‌ها در برخی مطالعات مفید به نظر می‌رسند، و این تست‌های امیدوارکننده باید دوباره بررسی شوند تا ببینیم در جمعیت‌های خاص مسن‌تر مفید هستند یا خیر. شواهد کافی وجود داشت که نشان داد برخی تست‌ها نباید برای نشان دادن کم‌آبی بدن استفاده شوند. تست‌هایی که نباید استفاده شوند عبارتند از خشکی دهان، احساس تشنگی، ضربان قلب، رنگ ادرار و حجم ادرار.
شواهد محدودی مبنی بر کاربرد تشخیصی هر نشانه بالینی، علامت یا تست یا ترکیبی از تست‌ها برای نشان دادن کم‌آبی بدن به دلیل از دست دادن آب در افراد مسن وجود دارد. تست‌های مجزا نباید در این جمعیت برای نشان دادن کم‌آبی بدن استفاده شوند؛ آنها نسبت زیادی را از افراد مبتلا به کم‌آبی بدن از دست می‌دهند و به اشتباه به کسانی که به اندازه کافی هیدراته هستند، برچسب می‌زنند.
تست‌های امیدوارکننده شناسایی‌شده توسط این مرور، همانند روش‌های جدید در حال توسعه، باید بیشتر مورد ارزیابی قرار گیرند. ترکیب چندین تست ممکن است صحت تشخیصی را بهبود بخشد.
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد کم‌آبی بدن (dehydration) به دلیل از دست دادن آب در افراد مسن شایع بوده و با بسیاری از علل موربیدیتی و مورتالیتی همراه است. با این حال، مشخص نیست که چه نشانه‌های بالینی، علائم و تست‌هایی ممکن است برای شناسایی کم‌آبی اولیه در افراد مسن مورد استفاده قرار گیرند، تا بتوان برای بهبود میزان آب بدن پیش از به خطر افتادن سلامت و به‌زیستی (well-being) افراد، از آنها حمایت کرد.
تعیین صحت (accuracy) تشخیصی وضعیت (یک بار)، نشانه‌های بالینی با حداقل تهاجم، علائم و تست‌هایی که به عنوان تست‌های غربالگری برای تشخیص کم‌آبی بدن به دلیل از دست دادن آب در افراد مسن، با مرور سیستماتیک مطالعاتی که استاندارد مرجع و حداقل یک تست شاخص را در افراد 65 سال و بالاتر اندازه‌گیری کردند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. کم‌آبی بدن به دلیل از دست دادن آب عمدتا به صورت وضعیتی تعریف شد که شامل همه افراد مبتلا به کم‌آبی قریب‌الوقوع یا فعلی به دلیل از دست دادن آب بود (از جمله همه افرادی که اسمولالیتی (osmolality) سرم آنها ≥ 295 میلی‌اسمول/کیلوگرم (mOsm/kg) است، مبتلا به کم‌آبی بدن در نظر گرفته می‌شوند).
از راهبردهای جست‌وجوی ساختاریافته برای بانک‌های اطلاعاتی MEDLINE (OvidSP)؛ EMBASE (OvidSP)؛ CINAHL؛ LILACS؛ DARE و HTA ( در کتابخانه کاکرین ) و پلتفرم بین‌المللی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی (ICTRP) استفاده شد. فهرست منابع مطالعات واردشده و مرور‌های مرتبط شناسایی‌شده بررسی شدند. برای دریافت جزئیات بیشتر مطالعات با نویسندگان مطالعات واردشده تماس گرفته شد.
عناوین و چکیده‌ها از نظر گذرانده شده و تمام مطالعات بالقوه مرتبط به صورت متن کامل به دست آمدند. گنجاندن مطالعات با متن کامل آنها به‌طور جداگانه در دو نسخه مورد ارزیابی قرار گرفته، و اختلاف‌نظرات توسط نویسنده سوم حل‌وفصل شدند. با نویسندگان همه مطالعاتی که به نظر می‌رسید داده‌ها را در مورد حداقل یک استاندارد مرجع و حداقل یک تست شاخص جمع‌آوری کردند، و در حداقل 10 فرد ≥ 65 سال، حتی در جایی که هیچ آنالیز مقایسه‌ای منتشر نشد، مکاتبه کردیم، و داده‌های اصلی را درخواست کردیم تا بتوانیم جداول 2×2 را ایجاد کنیم.
صحت تشخیصی هر تست در برابر بهترین استاندارد مرجع موجود برای بررسی کم‌آبی بدن به دلیل از دست دادن آب (نقطه برش (cut-off) اسمولالیته سرم یا پلاسما ≥ 295 میلی‌اسمول/کیلوگرم، اسمولالیته سرم یا تغییر وزن) در هر مطالعه ارزیابی شد. برای هر تست شاخص، داده‌های مطالعه در نمودار انباشت (forest plot) بر اساس حساسیت (sensitivity) و ویژگی (specificity) ارائه شدند. شرایط هدف اولیه، کم‌آبی بدن به دلیل از دست دادن آب (شامل کم‌آبی قریب‌الوقوع یا فعلی به دلیل از دست دادن آب) بود. شرایط هدف ثانویه، کم‌آبی فعلی (> 300 میلی‌اسمول/کیلوگرم) و قریب‌الوقوع (295 تا 300 میلی‌اسمول/کیلوگرم) به دلیل از دست دادن آب در نظر گرفته شد، اما در مرور نهایی به کم‌آبی فعلی بدن محدود شد.
متاآنالیز اثرات تصادفی (random-effect) دو متغیره (bivariate) (Stata/IC؛ StataCorp) را برای تست‌های شاخص انجام دادیم که در آنها حداقل چهار مطالعه وجود داشت و مجموعه داده‌های مطالعه توانستند برای ارائه تخمین‌های خلاصه از حساسیت و ویژگی تجمیع شوند. همان رویکرد را برای تست‌های شاخص با داده‌های پیامد پیوسته (continuous) برای هر یک از سه نقطه برش از پیش مشخص‌شده که بررسی شدند، اختصاص دادیم.
حداقل حساسیت از پیش تنظیم‌شده در یک تست مفید 60%، و حداقل ویژگی آن 75% بود. از آنجایی که سه نقطه برش از پیش مشخص‌شده برای هر تست پیوسته ممکن است منجر به از دست دادن یک نقطه برش با حساسیت و ویژگی مفید شده باشد، آنالیزهای اکتشافی تعقیبی (post-hoc) را برای ایجاد منحنی‌های ویژگی عملکرد گیرنده (receiver operating characteristic; ROC) انجام دادیم که در آن احتمال از دست رفتن نقطه برش مفید تا سه نقطه اصلی وجود دارد. این آنالیزها امکان ارزیابی تست‌هایی را فراهم کردند که ممکن است در پژوهش‌های بعدی ارزش ارزیابی داشته باشند. آنالیز اکتشافی بیشتر، ارزش ترکیب دو مورد از بهترین تست‌های شاخص را ارزیابی کرد که هر کدام دارای توانایی پیش‌بینی مجزایی بودند.
تعداد مطالعات منتشرشده در مورد صحت تشخیصی وضعیت (یک بار)، نشانه‌های بالینی با حداقل تهاجم، علائم یا تست‌هایی که به عنوان تست‌های غربالگری برای تشخیص کم‌آبی بدن به دلیل از دست دادن آب در افراد مسن استفاده می‌شوند، کم بود. بنابراین، برای تکمیل این مرور، مجموعه داده‌های خام را که شامل یک استاندارد مرجع و یک تست شاخص در افراد ≥ 65 سال و بالاتر بود، جست‌وجو و آنالیز کرده و در این مرور گنجاندیم.
سه مطالعه را با داده‌های صحت تشخیصی منتشرشده وارد کرده و 21 مطالعه دیگر، مجموعه داده‌هایی را ارائه دادند که آنها را آنالیز کردیم. تعداد 67 تست (در سه نقطه برش برای هر پیامد پیوسته) را برای صحت تشخیصی کم‌آبی بدن به دلیل از دست دادن آب (شرایط هدف اولیه) و کم‌آبی فعلی بدن (شرایط هدف ثانویه) ارزیابی کردیم.
فقط سه تست، توانایی تشخیص کم‌آبی بدن به دلیل از دست دادن آب (شامل کم‌آبی قریب‌الوقوع و فعلی بدن به دلیل از دست دادن آب) را به عنوان تست‌های مستقل نشان دادند: بیان خستگی (حساسیت: 0.71 (95% CI؛ 0.29 تا 0.96)، ویژگی: 0.75 (95% CI؛ 0.63 تا 0.85)، در یک مطالعه با 71 شرکت‌کننده، اما دو مطالعه بیشتر حساسیت کمتری داشتند)؛ عدم مصرف نوشیدنی میان وعده‌های غذایی (حساسیت: 1.00 (95% CI؛ 0.59 تا 1.00)، ویژگی: 0.77 (95% CI؛ 0.64 تا 0.86)، در یک مطالعه با 71 شرکت‌کننده) و مقاومت BIA در 50 کیلوهرتز (kHz) (حساسیت‌های: 1.00 (95% CI؛ 0.48 تا 1.00) و 0.71 (95% CI؛ 0.44 تا 0.90) و ویژگی‌های 1.00 (95% CI؛ 0.69 تا 1.00) و 0.80 (95% CI؛ 0.28 تا 0.99) به ترتیب در 15 و 22 نفر برای دو مطالعه، اما با حساسیت‌های 0.54 (95% CI؛ 0.25 تا 0.81) و 0.69 (95% CI؛ 0.56 تا 0.79) و ویژگی‌های 0.50 (95% CI؛ 0.16 تا 0.84) و 0.19 (95% CI؛ 0.17 تا 0.21) به ترتیب در 21 و 1947 نفر در دو مطالعه دیگر). نمودارهای ROC تعقیبی از مصرف نوشیدنی، اسمولالیته ادرار و رطوبت زیر بغل نیز صحت تشخیصی محدودی را نشان دادند. هیچ تستی به صورت هم‌سو و سازگار در بیش از یک مطالعه مفید نبود.
ترکیب دو تست، که فرد هم برخی از نوشیدنی‌ها را میان وعده‌های غذایی از دست داد و هم بیان خستگی، دارای حساسیت 0.71 (95% CI؛ 0.29 تا 0.96) و ویژگی 0.92 (95% CI؛ 0.83 تا 0.97) بود.
شواهد کافی وجود داشت که نشان داد چندین تست مستقل اغلب برای ارزیابی کم‌آبی بدن در افراد مسن (از جمله مصرف مایعات، وزن مخصوص ادرار، رنگ ادرار، حجم ادرار، ضربان قلب، خشکی دهان، احساس تشنگی و ارزیابی BIA از آب داخل سلولی یا آب خارج سلولی) مفید نیستند و نباید به صورت جداگانه به‌عنوان روشی برای ارزیابی وجود یا عدم وجود کم‌آبی بدن در افراد مسن بر آنها اتکا کرد.
هیچ تستی به‌صورت هم‌سو و سازگار در تشخیص کم‌آبی فعلی بدن به دلیل از دست دادن آب مناسب نبود.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.