سوماتریپتان (sumatriptan) یکی از داروهای خانواده تریپتان (triptan) است که برای درمان حملات میگرن استفاده می‌شود. این دارو به صورت تزریق زیر-جلدی موجود است، و این روش تجویز ممکن است برای افرادی که دچار تهوع و/یا استفراغ می‌شوند، یا نیاز به تسکین سریع درد دارند، ترجیح داده شود. این مرور نشان داد که تک-دوز تزریق زیر-جلدی در تسکین سردرد میگرنی و نشانه‌های مرتبط یعنی تهوع، حساسیت به نور، و حساسیت به صدا موثر است. تقریبا در 6 مورد از هر 10 نفر (59%) که سوماتریپتان 6 میلی‌گرم مصرف کردند، در مقایسه با حدود 1 مورد از هر 7 نفر (15%) که دارونما دریافت کردند، درد از سطح متوسط یا شدید به وضعیت بدون درد در دو ساعت کاهش یافت، و در 8 مورد از هر 10 نفر (79%) که سوماتریپتان مصرف کردند، در مقایسه با حدود 3 مورد از هر 10 نفر (31%) که دارونما دریافت کردند، درد در دو ساعت از سطح متوسط یا شدید به سطحی رسید که بدتر از درد خفیف نبود. سوماتریپتان زیر-جلدی سریع‌الاثر بود، و اکثر افراد تا یک ساعت به وضعیت بدون درد رسیدند. حدود 3 مورد از هر 10 نفر (31%) در مقایسه با حدود 1 مورد از هر 7 نفر (15%) با دارونما در دو ساعت بدون درد بودند که در طول 24 ساعت پس از مصرف دارو و بدون استفاده از داروی نجات ادامه داشت. سوماتریپتان علاوه بر تسکین سردرد، نشانه‌های تهوع و حساسیت به نور و صدا را در حدود نیمی از افرادی که آن را مصرف کردند، در مقایسه با حدود یک-سوم افرادی که دارونما مصرف کردند، تا دو ساعت نیز کاهش داد. عوارض جانبی، که اغلب آنها کوتاه-مدت و با شدت خفیف یا متوسط بودند، با سوماتریپتان بیشتر از دارونما رخ دادند.
سوماتریپتان زیر-جلدی به عنوان یک درمان تسکین‌بخش برای حملات حاد میگرن، تسکین سریع درد، تهوع، فوتوفوبیا، فونوفوبیا، و ناتوانی عملکردی موثر است، اما به قیمت افزایش عوارض جانبی.
میگرن یک وضعیت بسیار ناتوان‌کننده برای فرد است و هم‌چنین پیامدهای گسترده‌ای را برای جامعه، مراکز خدمات مراقبت سلامت، و اقتصاد به همراه دارد. سوماتریپتان (sumatriptan) یک داروی تسکین‌بخش برای حملات میگرنی است، که به خانواده تریپتان (triptan) تعلق دارد. تجویز زیر-جلدی آن نسبت به نوع خوراکی ممکن است برای افراد دچار تهوع و/یا استفراغ ارجح باشد.
تعیین اثربخشی و تحمل‌پذیری سوماتریپتان زیر-جلدی در مقایسه با دارونما (placebo) و دیگر مداخلات فعال در درمان حملات حاد میگرن در بزرگسالان.
پایگاه مرکزی ثبت کارآزمایی‌های کنترل شده کاکرین (CENTRAL)؛ MEDLINE؛ EMBASE؛ بانک‌های اطلاعاتی آنلاین و فهرست منابع را برای یافتن مطالعات تا 13 اکتبر 2011 جست‌وجو کردیم.
مطالعات تصادفی‌سازی شده، دوسو-کور، کنترل شده با دارونما و/یا با درمان فعال را، با حداقل 10 شرکت‌کننده در هر بازوی درمان وارد کردیم، که از سوماتریپتان زیر-جلدی برای درمان یک اپیزود از سردرد میگرنی استفاده کردند.
دو نویسنده مرور به‌طور مستقل از هم کیفیت کارآزمایی را ارزیابی و داده‌ها را استخراج کردند. برای محاسبه نسبت خطر (relative risk) (یا «خطر نسبی» (RR)) و تعداد افراد مورد نیاز برای درمان جهت حصول یک مزیت (NNT) یا آسیب (NNH) در مقایسه با دارونما یا یک درمان فعال متفاوت، از تعداد شرکت‌کنندگانی استفاده کردیم که به هر پیامد دست یافتند.
سی-پنج مطالعه (9365 شرکت‌کننده) سوماتریپتان زیر-جلدی را با دارونما یا یک مقایسه‌کننده فعال مقایسه کردند. بیشتر داده‌ها برای دوز 6 میلی‌گرم بود. برای همه پیامدهای اثربخشی، سوماتریپتان از دارونما پیشی گرفت. برای سوماتریپتان 6 میلی‌گرم در برابر دارونما، NNTها، به ترتیب، 2.9؛ 2.3، 2.2، و 2.1 برای وضعیت بدون سردرد در یک و دو ساعت، و تسکین سردرد در یک و دو ساعت، و 6.1 برای تداوم وضعیت بدون سردرد در 24 ساعت بودند. نتایج برای دوزهای 4 میلی‌گرم و 8 میلی‌گرم مشابه دوز 6 میلی‌گرم بودند، دوز 6 میلی‌گرم به‌طور قابل‌توجهی بهتر از 4 میلی‌گرم فقط برای وضعیت بدون درد در یک ساعت، و دوز 8 میلی‌گرم به‌طور قابل‌توجهی بهتر از 6 میلی‌گرم فقط برای تسکین سردرد در یک ساعت بودند. اگر دوز دوم سوماتریپتان 6 میلی‌گرم پس از پاسخ ناکافی به دوز اول مصرف شود، هیچ شواهدی دال بر افزایش تسکین میگرن وجود نداشت.
تسکین نشانه‌های مرتبط با سردرد، از جمله تهوع، فوتوفوبیا (photophobia)، و فونوفوبیا (phonophobia)، با سوماتریپتان بیشتر از دارونما بود، و استفاده از داروی نجات (rescue medication) با سوماتریپتان کمتر از دارونما گزارش شد. در بیشتر موارد، عوارض جانبی گذرا و خفیف بوده و با سوماتریپتان شایع‌تر از دارونما رخ دادند.
سوماتریپتان مستقیما با تعدادی از درمان‌های فعال، از جمله تریپتان‌های دیگر، اسید استیل‌سالیسیلیک به اضافه متوکلوپرامید، و دی‌هیدروارگوتامین مقایسه شد، اما داده‌های کافی برای آنالیزهای تلفیقی وجود نداشت.
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.