پیشینه
نشان داده شده که داروها (از جمله انواع درمانهای جایگزینی نیکوتین، بوپروپیون و وارنیکلین) به افراد در ترک سیگار کمک میکنند، و افرادی که برای ترک سیگار کمک میخواهند، اغلب به آنها دارو (دارو-درمانی) پیشنهاد میشود. حمایت رفتاری نیز به افراد کمک میکند تا سیگار را ترک کنند. حمایت رفتاری ممکن است شامل مشاوره مختصر یا مشاوره فشردهتر باشد، و ممکن است به صورت رو-در-رو به صورت یک-به-یک، یا به صورت گروهی، یا از طریق تلفن، از جمله «خطوط خروج (quitlines)» ارائه شود. مشخص نیست که افزودن حمایت یا ارائه حمایت فشردهتر برای افرادی که از دارو برای کمک به ترک سیگار استفاده میکنند، چه میزان مزیت بیشتری را برای آنها به ارمغان میآورد.
ویژگیهای مطالعه
به دنبال مطالعاتی بودیم که شامل افراد سیگاری بوده و به همه دارو ارائه داده یا پیشنهاد مصرف دارو را دادند. سپس، افراد شرکتکننده در این مطالعات بهطور تصادفی به گروههایی تقسیم شدند که مقادیر یا انواع مختلف حمایت رفتاری را دریافت کردند. برای ارزیابی این که حمایتهای ارائه شده به افراد کمک میکنند تا سیگار را ترک کنند یا خیر، مطالعات میبایست شامل افرادی باشند که پس از شش ماه یا بیشتر سیگار نمیکشند. مطالعاتی را وارد نکردیم که فقط شامل زنان باردار بودند.
نتایج کلیدی
جستوجو برای یافتن مطالعات را در جون 2018 انجام دادیم. تعداد 83 مطالعه را با حضور تقریبا 30,000 فرد وارد کردیم. بیشتر مطالعات شامل افرادی بودند که میخواستند سیگار را ترک کنند، اما تعداد کمی از مطالعات از افرادی که سعی در ترک سیگار نداشتند، حمایت کرده بودند. ترکیب نتایج 65 کارآزمایی نشان داد که افزایش میزان حمایت رفتاری در افرادی که از داروهای ترک سیگار استفاده میکنند، شانس ترک سیگار را افزایش میدهد. حدود 17% از افراد در گروههایی که حمایت کمتری دریافت کرده یا اصلا حمایتی را نگرفتند، در مقایسه با حدود 20% از افراد در گروههایی که حمایت بیشتری دریافت کردند، موفق به ترک سیگار شدند. ارائه پشتیبانی از طریق تماس فردی، به صورت رو-در-رو یا تلفنی، مفید است. مطالعات اندکی انواع مختلف حمایت را با هم مقایسه کردند. انجام پژوهش بیشتری مورد نیاز است تا مشخص شود برخی از انواع حمایتهای رفتاری به افراد بیشتری که از داروها برای ترک سیگار کمک میگیرند، کمک میکنند یا خیر.
کیفیت شواهد
کیفیت کلی شواهد را در سطح بالا قضاوت کردیم، به این معنی که پژوهش بیشتر بعید است نتایج ما را تغییر دهد. این مرور دو بار بهروزرسانی شده و هر دو بار یافتهها بسیار شبیه به هم باقی ماندهاند، هر چند که مطالعات جدید بسیاری اضافه شدند.
شواهدی با قطعیت بالای وجود دارد مبنی بر این که ارائه حمایت رفتاری به صورت حضوری یا تلفنی برای افرادی که از دارو-درمانی برای ترک سیگار استفاده میکنند، نرخ ترک سیگار را افزایش میدهد. افزایش میزان حمایت رفتاری بر اساس یک تخمین تلفیقی از 65 کارآزمایی، احتمالا شانس موفقیت را حدود 10% تا 20% افزایش میدهد. تجزیهوتحلیل زیر-گروه نشان میدهد که افزایش منفعت از حمایت بیشتر در طیف وسیعی از سطوح حمایت پایه، مشابه است. برای ارزیابی اثربخشی مولفههای خاصی که شامل حمایت رفتاری میشوند، انجام پژوهش بیشتری مورد نیاز است.
دارو-درمانی ترک سیگار، احتمال دستیابی به مرحله پرهیز از سیگار را طی روند تلاش برای ترک سیگار افزایش میدهد. این احتمال هست که ارائه حمایت، یا، اگر توصیه به استفاده از آن شود، ارائه حمایت فشردهتر یا حمایتی که شامل اجزای خاصی میشود، پرهیز را افزایش بیشتری دهد.
ارزیابی تاثیر افزودن یا افزایش شدت حمایت رفتاری در افرادی که از داروهای ترک سیگار استفاده میکنند و ارزیابی این که بسته به نوع دارو-درمانی یا میزان حمایت در هر شرایط، اثرات متفاوتی وجود دارد یا خیر. همچنین به بررسی مطالعاتی پرداختیم که مستقیما مداخلات رفتاری را با زمان تماس هماهنگ کردند، جایی که دارو-درمانی برای هر دو گروه ارائه میشود (مثلا تست اجزای مختلف یا رویکردهای مختلف حمایت رفتاری به عنوان مکملی برای درمان دارویی).
پایگاه ثبت تخصصی گروه اعتیاد به دخانیات در کاکرین، clinicaltrials.gov و ICTRP را در جون 2018 برای یافتن رکوردهایی با مضامین دارو-درمانی جستوجو کردیم، شامل هر نوع درمان جایگزینی نیکوتین (nicotine replacement therapy; NRT)، بوپروپیون (bupropion)، نورتریپتیلین (nortriptyline) یا وارنیکلین (varenicline)، که به ارزیابی حمایت شخصی کمکی یا مقایسه با دو یا تعداد بیشتری حمایت رفتاری پرداختند.
کارآزماییهای تصادفیسازی یا شبه-تصادفیسازی و کنترل شده که در آنها همه شرکتکنندگان دارو-درمانی را برای ترک سیگار دریافت کرده و شرایط بر اساس میزان یا نوع حمایت رفتاری متفاوت بود. شرایط مداخله میبایست شامل تماس رو-در-رو (به صورت حضوری یا تلفنی) میبود. شرایط کنترل میتوانست تماس شخصی با فشردگی کمتر، نوع متفاوتی از تماس شخصی، اطلاعات مکتوب، یا عدم-دریافت حمایت رفتاری باشد. کارآزماییهایی را حذف کردیم که فقط زنان باردار را لحاظ کرده و کارآزماییهایی که برای ارزیابی ترک سیگار، شش ماه یا زمان طولانیتری را در نظر نگرفته بودند.
برای این بهروزرسانی، غربالگری و استخراج دادهها با روشهای استاندارد کاکرین انجام شدند. معیار پیامد اصلی عبارت بود از پرهیز از سیگار کشیدن پس از حداقل شش ماه پیگیری. برای هر کارآزمایی، دقیقترین تعریف را از پرهیز، و نرخ معتبری را از نظر بیوشیمیایی - در صورت وجود - به کار بردیم. برای هر مطالعه، خطر نسبی (RR) و 95% فاصله اطمینان (CI) را محاسبه کردیم. هر جا که اقتضا میکرد، با استفاده از مدل اثرات-تصادفی (random‐effects)، متاآنالیز (meta-analysis) را انجام دادیم.
هشتاد-سه مطالعه، که 36 مورد از آنها برای این بهروزرسانی جدید بودند، معیارهای ورود را داشتند که 29,536 شرکتکننده را وارد کردند. بهطور کلی، تعداد 16 مطالعه را در معرض خطر پائین سوگیری (bias)، و 21 مطالعه را در معرض خطر بالای سوگیری (bias) قضاوت کردیم. اکثر مطالعات دیگر، بهطور کلی با خطر نامشخص سوگیری روبهرو بودند. نتایج به حذف مطالعات در معرض خطر بالای سوگیری، حساس نبودند. همه مطالعات مقایسهکننده حمایت بیشتر را در مقابل حمایت کمتر، در تحلیل اصلی تجمیع کردیم. یافتهها، مزایای دریافت حمایت رفتاری را علاوه بر دارو-درمانی نشان دادند. هنگامی که تمام مطالعات افزودن رفتار-درمانی ادغام شدند، شواهدی از یک مزیت با اهمیت آماری از ارائه حمایت بیشتر (RR: 1.15؛ 95% CI؛ 1.08 تا 1.22؛ I² = 8%؛ 65 مطالعه؛ n = 23,331) برای پرهیز در طولانیترین دوره پیگیری وجود داشت، و این تاثیر، زمانی که زیر-گروهها را بر اساس دارو-درمانی یا شدت تماس مقایسه کردیم، تفاوتی نداشت. این تاثیر در زیر-گروه هشت مطالعه مشابه بود که در آن گروه کنترل حمایت رفتاری را دریافت نکرد (RR: 1.20؛ 95% CI؛ 1.02 تا 1.43؛ I² = 20%؛ n = 4,018). هفده مطالعه، مداخلاتی را که در زمان تماس هماهنگ بودند، مقایسه کردند، اما از نظر مولفههای رفتاری یا رویکردهای به کار گرفته شده، متفاوت بودند. از 15 مقایسه، همگی تعداد شرکتکنندگان و رویدادهای اندکی داشتند. فقط یکی از آنها تاثیر مداخله را با اهمیت آماری به نفع یک رویکرد آموزش سلامت (که نویسندگان آن را به عنوان مشاوره استاندارد حاوی اطلاعات و راهنمایی توصیف کردند) نسبت به رویکرد مصاحبه انگیزشی تشخیص داد (RR: 0.56؛ 95% CI؛ 0.33 تا 0.94؛ n = 378).
این متن توسط مرکز کاکرین ایران به فارسی ترجمه شده است.